ديپلماسى ايرانى: با نزديک شدن به سقوط حکومت معمر قذافى، ديکتاتور ليبى بحث سرنوشت امام موسى صدر و همراهانش مجددا بر سر زبان‌ها افتاده است. فردى که 32 سال پيش به همراه دو نفر از دوستانش در ليبى به طور مرموزى ناپديد شد و تا به حال هيچ خبرى از او نيست.

در اين ميان هيجان لبنانى‌ها براى دانستن سرنوشت او که يکى از رهبران سياسى آنها محسوب مى‌شود بسيار بالا رفته است. کسى که ذوب‌شدگان بسيارى از جمله نبيه برى، رئيس پارلمان را در لبنان دارد. دستگاه قضايى لبنان در سال 2008 به اتهام دست داشتن معمر قذافى، ديکتاتور ليبى در ناپديد شدن امام موسى صدر، شيخ محمد يعقوب و عباس بدرالدين، مدير خبرگزارى لبنان در سال 1978 حکم بازداشت او را صادر کرد.

اين موضوع زمانى رنگ و بوى تازه‌اى به خود گرفت که غضنفر رکن‌آبادى، سفير جمهورى اسلامى ايران در بيروت به خبرنگاران گفت: «صدر و همراهانش در قيد حياتند و من از مسئولان ليبيايى مى‌خواهم که از او مراقبت لازم را انجام دهند.»

اين در حالى است که بسيارى از هم‌رزمان قديمى قذافى که در حال حاضر در صف مخالفان او قرار دارند خبر از مرگ امام موسى صدر در همان سال 1978 داده‌اند. از جمله عبدالمنعم الهونى، عضو سابق هيئت مجلس رهبرى انقلاب ليبى که در گفتگو با روزنامه الحيات چاپ لندن گفته بود که امام موسى صدر کشته شده و در منطقه سبها جنوب ليبى دفن شده است. وى گفت: «باجناقم، نجم الدين اليازجى که در آن موقع خلبان ويژه معمر قذافى بود، مسئول انتقال جسد امام موسى صدر به منطقه سبها بود. وى به دليل اين که از اين راز آگاه بود يک هفته پس از اين انتقال توسط نيروهاى امنيتى معمر قذافى ترور شد.»

حسن يعقوب، نماينده سابق پارلمان لبنان و پسر شيخ محمد يعقوب، يکى از همراهان امام موسى صدر به شبکه خبرى الجزيره مى‌گويد: «صحبت‌هاى هونى را من هم خواندم. ولى حرف‌هاى او پر از تناقض بود. او مى‌گويد که در سال 1975 ليبى را ترک کرده و فرارى بوده است، سپس در سال 2000 به ليبى بازگشته در حالى که امام موسى صدر و همراهانش در سال 1978 ناپديد شده‌اند. اين بدان معنا است که الهونى در زمان حادثه در ليبى نبوده و سمتى در نظام قذافى نداشته است.»

وى تاکيد مى‌کند، موضوع را شخصا با خانواده يازجى مطرح کردم و صحت و سقم اظهارات الهونى را از آنها پرسيدم. خانواده يازجى به من گفتند که حرف‌هاى الهونى همگى دروغ است.

يعقوب همچنين مى‌گويد: «بر عکس گفته‌هاى الهونى ما دلايل بسيارى در اختيار داريم که ثابت مى‌کند امام موسى صدر و همراهانش همچنان در قيد حياتند.»

قاسم قصير، روزنامه نگار و تحليلگر مسائل سياسى نيز در اين باره مى‌گويد: «آنچه درباره امام موسى صدر گفته مى‌شود فقط در حد حدس و گمان است. تا کنون نه اثرى از زنده ماندن امام موسى صدر يافت شده و نه اثر و دليلى که ثابت کند، امام صدر و همراهانش کشته‌شده‌اند.»

قصير مستنداتى که ثابت مى‌کند، امام موسى صدر کشته شده را بيشتر از اسنادى که ثابت کند او هنوز در قيد حيات است، مى‌داند و مى‌گويد: «مثلا فهرست جنايت‌هايى که سازمان امنيت امريکا اعلام کرده و گفته که ثابت شده نظام ليبى اين جنايت‌ها را حتما مرتکب شده، نشان مى‌دهد که سرهنگ قذافى امام موسى صدر را کشته نربوده است. علاوه بر آن شواهد بسيارى وجود دارد که نشان مى‌دهد که نظام ليبى در کشتن امام موسى صدر بيش از آن که بخواهد او را بربايد، عجله به خرج مى‌داده اگر چه هيچ کدام از اين دلايل تا کنون ثابت نشده‌اند.»

قصير نقش آينده امام موسى صدر در تحولات آينده لبنان در صورتى که زنده باشد را چندان نمى‌داند و مى‌گويد: «با گذشت 32 سال از دوران غيبت امام موسى صدر از عرصه سياسى و کبر سن او که اگر در قيد باشد بيش از 85 سال سن خواهد داشت، او ديگر نمى‌تواند نقش تصميم‌گيرى در تحولات آينده لبنان داشته باشد اگر چه حتما همچنان جايگاه ويژه خود را خواهد داشت.»

عمر الزين، دبير کل اتحاديه وکلاى عرب نيز در اين باره مى‌گويد: «دولت لبنان براى يافتن سرنخ‌هايى از سرنوشت امام موسى صدر و همراهانش تلاش‌هاى بسيارى کرد. از جمله در ارتباط مداوم با مقامات ليبيايى و ايتاليايى در اين زمينه بود. در نهايت پرونده را به دادگاه جنايى ارجاع داد. به خصوص اين که خانواده مفقودين و مجلس اعلاى اسلامى لبنان که شيعى است و رهبرى آن را خود صدر بر عهده دارد نيز دادخواست قضايى در اين زمينه داده بودند. تحرکات آنها در نهايت جواب داد و حکم بازداشت عده‌اى از مقامات ليبيايى از جمله سرهنگ معمر قذافى صادر شد.»

وى همچنين گفت: «دولت لبنان مى‌تواند تحرک سياسى بيشترى به خرج دهد و از شوراى امنيت بخواهد دادگاه ويژه‌اى در اين زمينه تشکيل دهد و درباره ربايش صدر و همراهانش تحقيقات تازه‌اى آغاز کند. به خصوص اين که آنچه رخ داده جنايتى در حق دولت و ملت لبنان است.»

---