ایرنا - در حالي كه 'معمر قذافي' رهبر ليبي، حاضر به كناره گيري از قدرت نيست و وعده سركوب بيشتر مخالفان را هم داده، برخي معتقدند توسل به زور عليه حكومت وي كليد حل بحران در اين كشور است؛ موضوعي كه البته با مخالفت هايي نيز همراه شده است.

در حالي كه در روزهاي گذشته مخالفان حكومت ليبي توانستند با سرعت قابل توجهي كنترل برخي از شهرهاي اين كشور را يكي پس از ديگري در كنترل خود بگيرند و عملا طرابلس پايتخت را كه آخرين سنگر سرهنگ قذافي است، تحت محاصره خود درآورند، به نظر مي رسد كم كم درگيري ها به سمت فرسايشي شدن در حركت است. به عبارتي نه وفاداران به قذافي مي توانند شهرهاي سقوط كرده را پس بگيرند نه مخالفان آن اندازه توان دارند كه طرابلس را فتح كنند. اين وضعيت البته براي بسياري نگران كننده است. چرا كه معمولا ماحصل چنين وضعيتي كشتار غيرنظاميان و فرار بسياري از خانه و كاشانه شان است.
روز گذشته نيروهاي قذافي از هوا و زمين به شهر بندري و نفت خيز 'بريقه' در 200 كيلومتري شهر 'بنغازي' مركز اصلي مخالفان حمله كردند. حمله اي كه البته با پاسخ مخالفان روبرو شد. به طوري كه آنها توانستند نيروهاي قذافي را به عقب برانند. گفته مي شود در جريان اين درگيري ها دست كم 14 نفر كشته شدند.
بنابر آمار سازمان ملل دستكم يك هزار نفر در درگيري هاي ليبي كشته شده اند. بيش از 100 هزار نفر از كشور گريخته اند و ده ها هزار نفر نيز در مرزهاي ليبي همچنان منتظر اجازه خروج هستند.
در چنين وضعيت بحراني، برخي بويژه در غرب بر اين نظرند كه توسل به زور عليه حكومت ليبي مي تواند يكي از گزينه هاي پيش رو براي پايان دادن به وضعيت بحران زده كنوني باشد. گزينه اي كه البته تداركات آن نيز انجام شده است. بنابر تازه ترين گزارش ها، ناوهاي جنگي آمريكا از كانال سوئز گذشته اند و بزودي به سواحل ليبي مي رسند. هم وسايل درماني دارند و هم توپ هاي جنگي.
حمله نظامي به ليبي بويژه براي كشورهاي غربي و در راس آن آمريكا مي تواند ناشي از نگراني ها و اهداف ويژه اي براي آنها باشد. ترديدي نيست كه يكي از نگراني هايي كه غرب از بي ثباتي در ليبي دارد، تاثير اين بي ثباتي بر بازار انرژي است. ليبي كه دوازدهمين صادركننده نفت در جهان و عضو اوپك است، روزانه يك ميليون و 600 هزار بشكه نفت خام توليد مي كند. در صورتي كه صادرات نفت اين كشور دچار وقفه شود، اين موضوع بازار نفت را دچار تلاطم بسيار زيادي مي كند و قيمت اين ماده خام را كه همچون آب حيات براي صنايع در كشورهاي غربي است، بسيار افزايش خواهد داد. از همين رو تضمين ادامه صدور نفت ليبي يكي از اهدافي است كه مي تواند مداخله نظامي و بازگرداندن ثبات در اين كشور آن را محقق سازد.
از سوي ديگر برخي معتقدند كه مداخله نظامي در صورتي كه به صورت محدود و كنترل شده باشد، در مواقعي كه مردم برخي كشورها در دام حاكماني از جنس قذافي گرفتار شده اند و طبق آنچه وعده داده اند حاضرند كه در راه ماندن در قدرت رودخانه اي از خون را جاري كنند، بسيار ضروري و اقدامي بشردوستانه است.
'حافظ غوغا' سخنگوي شوراي ملي مخالفان در بنغازي گفت كشورهاي جهان بايد با مداخله نظامي به مخالفان حكومت ليبي كمك كنند. وي افزود: 'قذافي از تمام توان خود عليه مردم استفاده كرده از بقيه كشورهاي آفريقا و بعضي كشورهاي عربي مثل الجزاير نيرو آورده تا مردم را سركوب كنند، ما هم از جامعه جهاني درخواست كمك مي كنيم، نه اينكه به ليبي سرباز بفرستند، مثلا با بمباران پادگان ها و پايگاه هاي نيروي هوايي يا اعلام منطقه پرواز ممنوع در ليبي كمك كنند، اميدواريم كمك كنند تا اين انقلاب پيروز شود'.
هر چند كه در مقابل كساني هم هستند كه معتقدند كه تكليف ليبي بايد در داخل مرزهاي اين كشور تعيين شود. بر اين اساس گفته مي شود مداخله نظامي غرب نه تنها بحران در ليبي را حل نمي كند بلكه مشكلات جديدي را براي اين كشور خلق مي كند. چرا كه اگر مشكل آنها تا پيش از مداخله نظامي، نبود آزادي بود، پس از اين اقدام، نبود استقلال نيز خواهد بود.
برخي نيز معتقدند كشورهاي غربي به بهانه حفظ جان غير نظاميان و در لواي نيروهاي حافظ صلح بين المللي در صددند كه با اقدام نظامي، كنترل و سيطره خود را بر بخش مهمي از دنياي عرب و اسلام كه داراي منابع عظيمي از نفت نيز است، حاكم كنند.
با اين وجود به نظر مي رسد هنوز در خصوص استفاده از گزينه جنگ عليه ليبي، توافق كاملي بوجود نيامده است. 'رابرت گيتس' وزير دفاع آمريكا، زماني كه خبر اعزام ناوهاي آمريكايي به سواحل ليبي را اعلام كرد، گفت كه هنوز با نيروهاي ناتو به توافقي براي انجام عمليات نظامي عليه اين كشور دست نيافته‌اند.
مهمترين عاملي كه باعث شده تا هنوز توافقي براي اين مساله بوجود نيايد نگراني از عواقب و نتايج غيرقابل كنترل مداخله نظامي چه در صحنه سياست و چه در عرصه نظامي است .
به نظر مي رسد به دليل چنين ملاحظات و البته ابراز مخالفت هايي همچون مخالفت اتحاديه عرب، احتمال بروز يك جنگ تمام عيار عليه ليبي به صورتي كه به مستقر شدن سربازان خارجي در اين كشور منجر شود، بسيار كم است. ممكن است در وضعيت فعلي اقدامات نظامي عليه ليبي تنها به اعلام منطقه پرواز ممنوع در آسمان اين كشور محدود شود.
به نظر مي رسد تحركات اخير نظامي عليه ليبي دست كم در مرحله كنوني همچون تصويب قطعنامه شوراي امنيت و نيز تصميم دادگاه جنايي بين المللي براي تشكيل پرونده عليه قذافي نوعي اقدامي سمبليك براي زير فشار قرار دادن وي باشد تا بلكه اين فشارها و نيز تحركات مخالفان در داخل ليبي، عرصه را چنان بر سرهنگ تنگ كند كه ديگر ياراي حفظ قدرت را نداشته باشد.