خبرگزاري فارس: وزير امور خارجه پيشين كشورمان با اشاره به كساني كه در مصر در حمايت از حسني مبارك به ميدان آمدند، گفت: با اسب و شتر به ميدان آمدند و بعضا آنقدر گيج بودند كه با خودروي ديپلماتيك سفارت آمريكا مردم را زير گرفتند.
به گزارش خبرنگار سياست خارجي خبرگزاري فارس، منوچهر متكي وزير امور خارجه سابق كشورمان پنجشنبه شب در برنامه زنده تلويزيوني «ديروز، امروز، فردا» شبكه سوم سيما تحت عنوان موضوع بيداري اسلامي حضور يافت و به سؤالات مطرح شده پاسخ گفت.
مجري در ابتداي اين گفتوگو از متكي پرسيد «چه خبر؟» كه وي گفت: خبرهاي داغ روز، همين تحولاتي است كه در شمال آفريقا و خاورميانه عربي واقع شده و تقريباً همه جهان را تحت تأثير خود قرار داده است.
مجري برنامه در ادامه از وزير خارجه سابق سؤال كرد كه از آقاي رئيس جمهور چه خبر؟ و آيا بعد از تحولات در وزارت خارجه با ايشان تماسي داشتهايد؟ كه متكي با اشاره به مشغلههاي رئيس جمهور، پاسخ داد: آقاي رئيس جمهور هستند و كار و گرفتاري و مسائلشان؛ خيلي توقعي نيست كه حتماً خيلي تماس داشته باشيم.
متكي كه در اولين سفر خارجي بعد از انتصابش به عنوان وزير خارجه در سال 1384 به همراه رئيس جمهور به نيويورك رفته، در پاسخ به اين سؤال مجري برنامه مبني بر اينكه شما در پنج سال و نيم وزارتتان اغلب در حال سفر به كشورهاي مختلف بوديد، آيا الان شرايط بهتر است يا آن زمان را ترجيح ميداديد؟ گفت: هر دورهاي اقتضاي خاص خودش را دارد. در اين پنج سال و اندي من تقريباً 206 سفر به كشورها و مناطق مختلف داشتم و طبيعت كار ديپلماسي نيز همين است و به همين ميزان نيز ما مهمان خارجي داشتيم. بنابراين حاصل جمع وقت ما، مراوداتمان با ديگران در خارج يا در ايران ميشود.
وي در پاسخ به اين سؤال كه آيا در طي اين مدت خانواده نسبت به اين سفر شاكي نبود؟ و در خصوص همراهي همسرش با وي در برخي سفرها نيز اظهار داشت: از اوايل دوران انقلاب با تأكيد، موافقت و توصيهاي كه امام راحل نيز داشتند، وزير خارجه به جهت وضع زندگيشان نوعاً اين امكان براي آنها فراهم بود كه گاهي همسرشان نيز همراهشان باشد.
مجري از متكي پرسيد پس همسرتان زياد اعتراضي نداشت؟ كه وي پاسخ داد: ايشان اشتغال در داخل كشور داشت، ولي با هم كنار آمديم.
وزير خارجه سابق در پاسخ به اين سؤال كه بعد از اينكه از وزارت خارجه رفتيد آيا كسي از همتايان سابق تماسي با شما داشت؟ به گفتوگوهاي تلفني و نامههاي ارسال شده اشاره كرد و افزود: آقاي احمد داود اوغلو وزير خارجه تركيه اولين وزيري بود كه تماس داشت.
* از مسئوليت جديد خبري ندارم
متكي در پاسخ به اين سؤال كه آيا شغل شما بازنشستگي دارد؟ با بيان اينكه كار سياسي بازنشستگي ندارد، گفت: در كشوري چون ايران با مباني اعتقادياش، كساني كه متولد اين انقلاب هستند يا هويت اساسي آنها از اين انقلاب گرفته شده، اتصال و ارتباط با تحولات در كشور تا آخر عمر همراه آنهاست.
وزير امور خارجه سابق كشورمان در پاسخ به برخي اخبار مطرح شده مبني بر برنامهريزياش براي آينده سياسي، اظهار داشت: آينده سياسي ما در گرو آينده سياسي انقلاب است. نميتوان گفت برنامهريزي؛ اما ارتباطات، اتصالات و فعاليتها در رابطه با انقلاب است و بحث شخص نيست. ما نبايد از اين مجموعه حركت نظام دور باشيم.
وي در خصوص اخبار مطرح شده مبني بر مسئوليتهاي جديدش، نيز گفت: از مسئوليت خبري ندارم، ولي در خصوص اينكه تحرك و فعاليت سياسي داشته باشيم، قاعدتاً جامعه ايراني از با نشاطترين جوامع جهان بخصوص بعد از پيروزي انقلاب اسلامي است و ما بايد در اين نشاط حضور داشته باشيم.
* روايت متكي از سلام و عليكش با هيلاري كلينتون
وزير امور خارجه سابق كشورمان در پاسخ به اين سؤال كه آيا شما در منامه پاسخ سلام خانم هيلاري كلينتون وزير خارجه آمريكا را داديد يا خير؟ با بيان اينكه جواب سلام واجب است، اظهار داشت: ايشان سلام كرد و من هم پاسخ دادم.
متكي در توضيح بيشتر گفت: مسئولان بحرين مراسم شامي را تدارك ديده بودند و مهمانان خارجي نيز حضور داشتند. زماني ما وارد شديم سر جايمان نشستيم و امكان گپ و گفتوگو با دوستاني كه در آن جلسه حضور داشتند، نبود. در پايان جلسه هنگامي كه با وزرا و برخي مسئولان كشورها حال و احوال كرديم ايشان نيز بخشي از اين مجموعه بود زماني ما به آن نزديكي رسيديم ايشان سلام كردند و ما هم جواب داديم.
* سلام و عليك رسمي با آمريكاييها فاصله زيادي وجود دارد
وي در خصوص اخبار مطرح شده بود مبني بر كم محلي متكي به كلينتون نيز با اشاره به اظهارات قبلياش در اين باره يادآور شد: سلام و عليك يك زمان در حد انجام تكليف است و يك زمان مدخل و ورودي است براي گپهاي بعد از سلام و عليك كه اين مورد دوم سلام و عليك رسمي است. من در مصاحبهاي نيز گفتم كه تا سلام و عليك رسمي با آمريكاييها فاصله زيادي وجود دارد.
* موضوعات بين ايران و آمريكا سهل و ساده نبود
مجري خطاب به متكي گفت رايس و كلينتون وزراي خارجه آمريكا در طي مدتي كه شما عهدهدار وزارت خارجه بوديد سعي ميكردند با رفتارهاي خاص خودشان نظر شما را به عنوان نماينده جمهوري اسلامي جلب و شما را به عكس العمل وا دارند، كه وزير خارجه سابق در اين باره گفت: آمريكاييها بعد از پيروزي انقلاب اسلامي سعي ميكردند از همه ظرفيتها در برخورد با ايران استفاده كنند كه از جمله اين ظرفيتها تهديد، تبليغات و هجمههاي رسانهاي عليه ايران، موضعگيري عليه كشورمان در سازمانهاي بينالمللي و ديگر جاها بود. البته نزديك سيستمي و نزديكي با افراد را نيز در برنامه داشتند و مطرح ميكردند كه ما ميخواهيم با ايران گفتوگو كنيم و به ايران نزديك شويم.
متكي با بيان اينكه موضوعات بين ايران و آمريكا موضوعات سهل و سادهاي نبود و از نوع حوادث گذرايي نبود كه بين دو كشور ايجاد شده و بعد هم خيلي راحت رفع شود، اظهار داشت: آمريكا در حالي مدعي آمادگي براي مذاكره با ايران بود كه از هيچ كوششي عليه ايران دريغ نميكرد و نشان ميداد كه يك حركت منافقانه است.
* آمريكا به تصحيح گذشتهها بپردازد
وزير خارجه سابق تصريح كرد: آمريكاييها بايد روندي را كه عليه ايران داشتند متوقف ميكردند و به تصحيح گذشتهها اقدام ميكردند تا يك زمينه عملي ايجاد كنند و بعد اين تقاضا را داشته باشند كه بخواهند گفتوگويي را انجام دهند.
وي تنها موردي كه ايران با توجه به بحران در منطقه و خواست مقامات عراقي و با رويكرد كاملاً روشن با آمريكا مذاكره كرد را موضوع عراق عنوان كرد.
* پارادوكسي كه غرب در آن گير كرده است
مجري برنامه با اشاره به دخالتهاي آشكار و پنهان غرب و بخصوص آمريكا در فتنه 88 از وزير خارجه سابق پرسيد آيا در گفتوگوها با شما احساس پشيماني و ابراز شرمندگي ديده ميشد؟ كه وي اظهار داشت: غرب در يك پارادوكسي نسبت به انقلاب اسلامي گير كرده است. غرب از يك سو شعار دموكراسي و احترام به نظرات ملتها و حق آنها در تعيين سرنوشتشان، حكومت دلخواهشان و ... را از دوران رنسانس سر داد و ليبرال دموكراسي بر اين اساس شكل گرفت. گمان آنها بر اين بود كه اگر اين شعارها را سر بدهند، آنچه كه در دنيا جا ميافتد حكومتهاي مبتني بر چارچوب فكري آنهاست.
وي با بيان اينكه دهههاي پاياني قرن گذشته نهضت عظيم امام (ره) در جهان اتفاق افتاد كه دو عرصه بسيار مهم را تحت تأثير قرار داد، اظهار داشت: عرصه نخست حضور و ورود دين و دين باوري در امر حكمراني بود - چيزي كه آنها گمان ميكردند بعد از جنگهاي صليبي و دوران حكومت كليسا پرونده آن را در حكمراني كشورها بستهاند - و عرصه دوم مشاركت واقعي مردم توأم با نظارت آنها بر حكمرانان و حكومت بود - يعني يك مردمسالاري ديني كه مردم از منظر تكليف ديني مشاركت كنند و از منظر ديني و اعتقاد و تكليف ديني در امور مشاركت كرده، نقد كنند و راي بدهند يا ندهند.
متكي ادامه داد: غرب چند سال است كه اين عرصهها را تجربه كرد و معمولا ترفندهاي آنها در برخورد روشن است.
به گفته وي غربيها در برخورد با نهضتهاي اجتماعي كه مطلوبشان نباشد سعي ميكنند از پيروزي آن نهضت جلوگيري كنند و اگر موفق نشوند سياست مهار را در پيش ميگيرند.
متكي با بيان اينكه در قبال انقلاب اسلامي سياست مهار را در پيش گرفتند، خاطرنشان كرد: 30 سال است اين سياست، با هدف اوليه براندازي در دستور كار غرب بوده است. آنها ديدند كه درصد ميزان مشاركت مردم ايران در رخدادهاي سياسي و اجتماعي كشورشان نسبت به آنها بسيار بيشتر است. در حالي كه مردم ايران در انتخابات سال گذشته مشاركت 85 درصدي داشتند، برخي از كشورهاي اروپايي در انتخابات پارلمان اروپا كمتر از 25 درصد مشاركت داشتند.
وي با بيان اينكه مردم ايران نمرات و ركوردهاي بالايي را به نام خود ثبت كردند، اظهار داشت: غرب در شرايطي است كه چون حتماً مقيد است واقعيت جاري را كتمان كند در عملكرد دچار مشكل ميشود. اولين ملاقات من بعد از انتخابات دوره دهم رياست جمهوري با وزير خارجه سوئد به عنوان رئيس اتحاديه اروپا در استانبول بود كه نسبت به وزراي خارجه اروپايي فرد نسبتاً منصفي هم هست. ما بحث شفاف و روشني داشتيم؛ من گفتم شما در چهار سال گذشته سياستي را در قبال ايران در پيش گرفتيد، الان يك دوره جديد چهار ساله است، ميتوانيد ادامه دهيد و يا ميتوانيد تجديدنظر كنيد. اگر بخواهيد تجديدنظر كنيد ما حاضريم كمك كنيم.
* غرب به ته خط رسيده است
متكي با ذكر اين نكته كه غرب در منطق قطعاً و در ابزارهاي ديگر يعني ابزارهاي تبليغاتي و تهديداتي به ته خط رسيده است، گفت: غربيها در طول 30 سال گذشته حركتي را عليه جمهوري اسلامي ايران به طور مداوم داشتند و مباني آن براي ما روشن و شناخته شده است و ما سعي ميكنيم آنها را با واقعيات آشنا كنيم.
* اروپا در يك به هم ريختگي ذهني قرار دارد
وزير خارجه سابق ادامه داد: برخي از كشورهاي غربي را نميتوان در اعداد آمريكا قرار داد چون اروپا در يك وضعيت انفعالي در قبال آمريكا قرار دارد. اروپاييها در 9 سال اخير سياست خارجي نداشتند و از آنچه كه در كاخ سفيد ميگذشت پيروي ميكردند و الان در يك دوره از به هم ريختگي ذهني قرار دارند كه مسائل كنوني در خاورميانه، وضعيت آنها را با مشكل جدي مواجه كرده است.
وي در پاسخ به اين سؤال كه آيا اروپاييها به روي خودشان ميآورند كه سياست خارجي ندارند و پيرو آمريكا هستند؟ گفت: زماني كه در گفتوگوها اين استدلالها براي آنها مطرح ميشود، رد نميكنند؛ البته پذيرش آن قدري سخت است.
* ثابت كردند كه شايستگي راي را نداشتند
مجري برنامه خطاب به متكي با بيان اينكه شما در كوران حوادث، سكان سياست خارجي را عهدهدار بوديد، از وي پرسيد فتنه 88 چه اثرات منفي بر سياست خارجي ايران گذاشت و چه فرصتهايي را از ما سلب كرد؟ كه وي گفت: در حوزه داخلي كساني كه در اين ماجرا به نوعي گره خوردگي بيروني پيدا كردند كه بخشهايي از آن را سيستم اطلاعاتي كشور بيان ميكند، تكليفشان معلوم است. كسان ديگر به طور جدي در خصوص آنچه كه مربوط به خودشان بود، اشتباه استراتژيك كردند. مردم بر اساس برداشتي راي دادند و اين افراد خيلي زود اثبات كردند كه شايستگي اين راي را نداشتند و اين اعتماد را پس دادند.
وزير خارجه پيشين در خصوص تأثير خارجي فتنه 88 نيز خاطرنشان كرد: اينكه 2 انتخابات يكي در كل اروپا و يكي در ايران اتفاق ميافتد، يكي با حداقل مشاركت به نوعي كه مشروعيت آن انتخابات زير سؤال ميرود و ديگري با بالاترين حد مشاركت مردم كه خودشان (غربيها) نيز اذعان ميكنند، اين مقايسه براي ملت ايران افتخارآميز بود.
متكي ادامه داد: اين برگ برنده يك شخص، حزب و گروه نبود؛ اين برگ برنده ملت ايران، جمهوري اسلامي و مباني اعتقادي اين ملت بود كه بعد از 32 سال از عمر جمهوري اسلامي، مردم اينگونه نقش آفريني خودشان را به نمايش ميگذارند.
* ملت ايران از داشتههاي خودش حفاظت ميكند
وزير خارجه سابق پرسيد: اين حيف نبود؟ اين ظلم به مردم نبود كه صحنههايي ايجاد شود كه براي كساني كه در خارج از مرزها هستند، خوراك تبليغاتي درست شود؟ ما 30 انتخابات برگزار كرده بوديم و در هر انتخاباتي ممكن بود حرف و حديثهايي باشد و راههاي پيگيري حرف و حديثها نيز روشن و مشخص بود. اين هم مشي و سيره امام (ره) بود و هم چارچوب نگاهي بود كه مقام معظم رهبري داشتند.
متكي با بيان اينكه اگر ما در چارچوب اين توصيه پدرانه حركت ميكرديم، داشتههاي خودمان را چوب حراج نميزديم، يادآور شد: البته ملت ايران از داشتههاي خودش حفاظت ميكند.
* آدرسهاي غلطي كه به غرب داده شد
متكي ادامه داد: مسئله ديگري كه به آنها (غرب) آدرسهاي غلط داده شد اين بود كه گمان كردند فرصتي ايجاد شده و ميتوانند هجمه ديگري ايجاد كنند و شايد به يك جايي برسند. اگر از روزهاي اول حتي رسانههاي منتشره از سوي رژيم صهيونيستي را نگاه ميكرديد ارزيابيهاي آنها واقع بينانه بود كه آنچه در متن حوادث ايران وجود دارد سمت و سوي آن روشن است و تغيير نميكند و اين ارادهاي است كه در ايران وجود دارد. آنها به اين مسئله پي برده بودند، منتها احساس كردند ميتوانند با اين سرمايهگذاري در اذهان تشويش ايجاد كنند.
به گفته وزير خارجه پيشين اين شايد عمدهترين لطمهاي بود كه زدند و اين ظلم به ملت و تاريخ ايران بود.
وي اضافه كرد: تا به حال آنچه كه مطرح بود، نگاه منتقدانه سياسي بود و اينها بايد براي مردم پاسخگويي سياسي كنند كه چرا اينگونه عمل كردند؟ ولي با توجه به شرايطي كه از عاشوراي گذشته واقع شد، الان بايد پاسخگويي قضايي كنند كه چرا نسبت به اين مسائل چنين مشياي را در پيش گرفتند؟
* ظلم به مردم
وزير خارجه پيشين با اشاره به حوادث منطقه، پرسيد: بر چه كسي ماهيت برخي از رژيمهايي كه به غرقاب و طوفان خشم ملتهايشان افتادهاند، پوشيده است؟
وي با اشاره به اظهارات نماينده پارلمان اروپا مبني بر اينكه «چه شده كه حالا همه ميگوييد حسني مبارك ديكتاتور بود، مگر شما 30 سال با آن كار نميكرديد؟» اظهار داشت: براي همه اين قصه روشن است. آن وقت ما به نام حمايت از مردم مصر يا تونس در خيابان بياييم و بدون اينكه كلمهاي در مورد مردم اين كشورها حرف بزنيم، يك خوراك تبليغاتي جديدي درست كنيم. گمان ميكنم جدا از بحث قضاوت و قضايي، اين ظلم به مردم است.
* مشكل غرب با منطق عدالت خواهي ايران
مجري برنامه از متكي پرسيد برگ برندههاي جمهوري اسلامي چه بوده كه ما الان به جايگاهي رسيدهايم كه قدرتها در خصوص مسائل جهاني پاي ميز مذاكره با ما مينشينند؟ كه وي پاسخ داد: معمولاً در مراودات بينالمللي رويكردي كه شما در رابطه با طرف خارجي اتخاد ميكنيد، بسيار مهم است. مخصوصا طرفهايي كه مصمم هستند شما تسليم نظرات آنها بشويد و اگر بناست به گوشههايي از حق و حقوقي برسيد در ازاي اقدام آنها و موافقت آنها باشد.
به گفته وزير خارجه سابق اين روند معمول مناسبات بينالمللي است.
متكي با بيان اينكه كساني كه به لحاظ قدرتي هم طراز هستند چيزهايي را بين خودشان تقسيم ميكنند و تعاريفي را دارند و در مورد بقيه بالا دستي و پايين دستي عمل ميكنند، اظهار داشت: در بالا دستي و پايين دستي هميشه تقسيم موجودي با تبعيض است، يعني يك طرف قصه بايد سهم بيشتري را بگيرد و طرف ديگر نه.
وي با اشاره به منطق جمهوري اسلامي ايران كه مبتني بر عدالت خواهي است، يادآور شد: آنها با همين منطق جمهوري اسلامي مشكل دارند. گاهي برخيها مطرح ميكردند ما يك جور با آنها كنار ميآييم. كنار آمدني نيست. آنها بايد به حق و عدالت تمكين كنند، در آن صورت ما مشكلي با آنها نداريم.
وزير خارجه پيشين گفت: در بحث هستهاي تلاش غرب تحميل نظراتش بود و ميخواست ايران وارد حوزه برخورداري از چرخه سوخت نشود. آنچه مردم ايران و رهبري بر آن تأكيد داشتند اين بود كه اين حق ايران است و ما بايد به آن برسيم.
وي با بيان اينكه در دوران مجلس هفتم نيز جهت موضعگيريها ما عليه غرب و زيادهخواهي و برخورد ناعادلانه آن نسبت به حق هستهاي ايران بود، خاطرنشان كرد: در دوره جديد مقام معظم رهبري احساس كردند ظرفيتي در كشور ايجاد شده كه ميتواند رويكرد واقعي را پيش ببرد و بر اين اساس رويكردمان در بحث هستهاي متفاوت شد و اين رويكرد جواب داد. اولاً به لحاظ فني و تخصصي ما همه مراحل را طي كرديم و به توليد اورانيوم 5/3 درصد و بعد 20 درصد پرداختيم و الان در حوزه هستهاي به لحاظ تخصصي به آنچه ميخواستيم رسيديم.
* ظرفيتها و توانمنديهاي انقلاب
متكي در خصوص ظرفيتهاي جمهوري اسلامي، اظهارداشت: اين ظرفيت و منطق انقلاب و شعار بينالمللي امام (ره) است. امام بعد از پيروزي انقلاب در حوزه جغرافيايي ايران، خيلي زود به اين نكته منتقل شدند كه اگر اين انقلاب در درون بماند، دچار مشكل خواهد شد و پيامهاي آن بايد منتقل شود.
به گفته وي اين پيام در دنيا ظرفيت ايجاد كرد، در دنيايي كه فردي در كشورش حتي نام رئيس كشورش را نميدانست ولي امام را ميشناخت و نام مسئولان ايران را ميدانست و اينها برآمده از ظرفيتها و توانمنديهاي انقلاب است.
متكي اضافه كرد: هر جا ما به اين كُر انقلاب اتصال پيدا كرديم، در موضعگيريها و رويكردهايمان، طرف مقابل احساس كرد كه سلاحهايشان برندگي خود را در منطق و در كاربري زور، تهديد و تبليغات از دست داده، چون با ملتي مواجه است كه مصمم شده نترسد. وقتي شما 80 درصد غلبه بر ديگران را بر زور ميگذاريد، با جامعهاي مواجه ميشويد كه از زور نميترسد و قاعدتاً دچار مشكل ميشويد. اينها ظرفيتهاي انقلاب است.
* ما قوي شديم يا آنها ضعيف؟
مجري پرسيد آيا ما قويتر شديم يا آنها ضعيفتر؟ و متكي گفت: هر دو اتفاق در حال افتادن است. هم قدرت جمهوري اسلامي ايران بيشتر خودش را نشان ميدهد و هم آنها در حوزه منطق از يكسو و در حوزه عملكرد از سوي ديگر ضعيف شدهاند. قبلا با يك فرمان هر جا ميخواستند ميرفتند و هر كاري را انجام ميدادند، امروز چرا نميتوانند؟ امروز سرسپردهترين حكومتهايشان يكي پس از ديگري مثل برگ در حال ريختن است و اينها نميتوانند هيچ كاري انجام دهند.
وي اين كلام كه دنياي جديد و تحولات جديدي در حال تولد است را كلام درستي خواند و گفت: آنچه امروز در منطقه ما در حال اتفاق افتادن است، دنياي جديدي را رقم ميزند.
* جراحي عميق سياسي و اجتماعي در منطقه
به گزارش فارس، منوچهر متكي در ادامه برنامه تلويزيوني «ديروز، امروز، فردا» شبكه سوم سيما در خصوص تحولات اخير در منطقه با اشاره به اظهارات هيلاري كلينتون وزير خارجه آمريكا در خصوص تحولات مصر مبني بر اينكه مصر آبستن حوادث است و زايماني در حال رخ دادن است و بايد تلاش كنيم مادر و فرزند هر دو سالم بمانند، گفت: منظورش اين بود كه بايد رژيم حسني مبارك را نگهداريم، اصلاحات به نحوي انجام ميشود.
مجري پرسيد آيا اين خيزش در منطقه قابل پيشبيني بود و زمينههاي آن وجود داشت يا ناگهاني رخ داد؟ كه متكي پاسخ داد: يك بار ديگر بايد صورت مسئله را بخوانيم. آنچه در اين منطقه اتفاق ميافتد، يك جراحي عميق سياسي، اجتماعي، اعتقادي و فرهنگي است. سمت و سوي حركت اين تحول، از يك شرايط بسيط و ساده به شرايط كاملاً پيچيده و از يك سري خواستههاي ابتدايي كه سعي ميكرد در خواستههاي اقتصادي و روزمرگي محدودش كنند به يكسري مطالبات جدي در تغيير ساختارها و حكومتها پيش ميرود.
وي اين تحول را عظيم برشمرد و يادآور شد: اگر چه حوادث كوچكي به حسب ظاهر، جرقه آن تحولات را زد، ولي آن جرقه همچون مقالهاي است كه در نيمه دوم سال 56 در روزنامه اطلاعات نوشته شد و بعد 19 دي قم و 29 بهمن تبريز را شاهد بوديم.
متكي تحولات اجتماعي را تحولاتي خواند كه به هم پيوستگي و جامع الاطراف بودن جز ويژگيهاي اساسي آنها است و گفت: آنچه اتفاق افتاده بود يك حادثه كوچك و دفعتاً نبود.
* موجي كه امام در دنيا ايجاد كرد
وزير خارجه پيشين با اشاره به فرمايشات مقام معظم رهبري در خطبههاي اخير نماز جمعه، اضافه كرد: مقام معظم رهبري در خطبههاي نماز جمعه تعبيري را تحت عنوان «تحقيرشدگي» براي ملتها به كار بردند. اين تحقيرشدگي دهها سال در منطقه اعمال شد و حاصلش اين شد. وقتي كه سال 42 قيام 15 خردا رخ داد، 15 سال مجاهده مستمر امام ادامه يافت و در 57 به ثمر رسيد.
وي گفت: از اولين روزهاي بعد از پيروزي انقلاب، امام (ره) سعي كرد سياست بينالملل اسلامي خودش را ساماندهي كند، نه از جنس ارتباط با اعضا، گروهها و سازمانها، بلكه امام موج را در دنيا به صورت تبييني معرفي و شعارها را مطرح كرد.
وي با اشاره به حوادث اخيري كه در كشورهاي منطقه رخ داد و با بيان اينكه كلمههاي رمز اين حوادث عين كلمههاي رمزي است كه در انقلاب اسلامي اتفاق افتاد كه عبارتند از ظلم، اراده ملي، فساد، عدالت و اصلاح، خاطرنشان كرد: شاه 10 ماه بعد از قيام مردمي ايران در تلويزيون گفت «مردم ايران من پيام شما را شنيدم»، البته باز دروغ ميگفت. گفت «تضمين ميكنم حكومت را براساس اراده ملي، عدالت اجتماعي و به دور از فساد و ظلم ادامه دهم» كه مردم به او امان ندادند و او بسيار دير فهميده بود.
* همزادي حكمراني و خودكامگي
متكي با ذكر اين نكته كه ما بايد اينجا يك روانشناسي كوچكي انجام دهيم، اظهار داشت: حكمراني و خودكامگي همزاد هم هستند مثل سرما و سرماخوردگي. اگر شما مراقبه جسمي در هواي سرد نداشته باشيد، دچار سرماخوردگي ميشويد. در حكمراني به دليل شرايطي كه براي حكمران به وجود ميآيد خودكامگي در درون آن نضج و شكل ميگيرد.
وزير خارجه پيشين ادامه داد: در حقيقت اگر اين خودكامگي با نوعي سرسپردگي و وابستگي خارجي همراه و ممزوج شود، آن حكمران مجوز كامل براي خودكامگي پيدا ميكند.
به گفته وي طبيعت خودكامگي، بي اراده كردن مردم و به حساب نياوردن اراده آنها در حكمراني است و اين اتفاقي است كه در خاورميانه رخ داده است.
* تبريك به ملت ايران به خاطر الهام بخشي انقلاب
مجري برنامه در ادامه از متكي پرسيد آيا در مذاكراتتان و سفرهايي كه به ليبي و مصر داشتيد، نشانهاي از اين حركات ديده ميشد و آيا پالسهايي به رهبران اين كشورها رسيده بود؟ كه وي اظهار داشت: در وحله اول بايد به مردم ايران به خاطر الهام بخشي انقلابشان و بيداري اسلامي تبريك بگوييم و بار ديگر به روح امام راحل درود بفرستيم كه امروز روز تحولات بينالمللي نهضت امام و انقلاب اسلامي است.
وزير خارجه پيشين با ذكر اين نكته كه نه براي اين حكمرانان، نه براي هيچ مؤسسه مطالعاتي و نه هيچ كشور ديگري اين تحولي كه امروز در خاورميانه و شمال آفريقا اتفاق افتاده، پيشبيني نشده بود، خاطرنشان كرد: برخي سعي كردند بگويند اين طراحي است و كساني پشت آن هستند.
وي شبكههاي مجازي و عنوانهاي خاصي كه در اين زمينه وجود دارد را ابزاري بيش ندانست و گفت: آنچه تحول ايجاد ميكند، محتواي حركتي است كه ميتواند منشا تحولات باشد و كسي تحولات اخير در منطقه را پيشبيني نكرده بود.
* به هم ريختگي كه غرب و آمريكا با آن روبرو است
وزير خارجه پيشين با بيان اينكه آمريكاييها و غربيها الان دچار نوعي به هم ريختگي هستند كه چگونه اين شرايط را اداره كنند و نميتوانند، گفت: دوشنبه گذشته شباب (جوانان مصري) و معارضه با شوراي فرماندهي نظامي مذاكره كردند. در اين مذاكرات تمام توافقاتي كه صورت گرفته به جز دو مورد، حركت به پيش در جهت مطالبات معارضه است.
وي با بيان اينكه دو مطالبه معارضه باقي مانده يكي را تغيير احمد شفيق نخستوزير و ديگري لغو ماده 5 قانون اساسي فعلي مصر در خصوص ممنوعيت فعاليت احزاب ديني عنوان كرد و اظهار داشت: يكي از اين دو را پذيرفتند و احمد شفيق استعفا داد و يك مورد مطالبه ديگر باقي مانده است.
* آمريكاييها كجاي كار هستند؟
متكي با طرح اين سؤال كه آمريكاييها در مصر كجاي كار هستند؟ پاسخ داد: آمريكاييها در مصر در فرمولهاي اوليه سعي كردند با انتخاب عمر سليمان و يا سپردن كليه كارها به شوراي نظامي كه در واقع حسني مباركهاي يونيفورم پوش هستند، ايفاي نقش كنند. معارضه در حوزه وزارت كشور، وزارت خارجه و يك وزارتخانه ديگر مطرح كرده كه بايد تغييرات ايجاد شود و ميخواهند كل سيستم را اصلاح كنند، چون عناصر اصلي دستگاه ديپلماسي فعلي مصر نميتواند مطالبات مردم مصر را برآورده كند ولذا خيلي منطقي بر خواسته جديد ايستادند. مطالبات آنها در حوزه مربوط به مسائل و مشكلات خودشان، در حوزه ساختار حكومتي و در حوزه سياست خارجي است.
وي يادآور شد: هنوز مطالبات آنها در حوزه سياست خارجي مطرح نشده، ولي اگر اظهارات شهروندان مصري يا گروههاي معارضه را رصد كنيد خيلي صريح بيان ميكنند كه ما مخالف قراردادهايي هستيم كه با رژيم صهيونيستي بسته شده است.
به گفته وزير خارجه سابق اين تحول يك تحول بسيار عميق و بنيادين است و خاورميانه واقعاً بايد جديد شود.
* همراهي با آمريكا و اروپا براي اشباع خودكامگي قذافي
به گزارش فارس منوچهر متكي در ادامه اين گفتوگو به اوضاع ليبي اشاره كرد و با بيان اينكه در ليبي در 15 سال اخير معمر قذافي در يك چرخش روشن به سوي غرب، وارد يك فاز جديد شد، گفت: در سفر يك سال پيش به ليبي چند ساعت با اصحاب خيمه قذافي كه از حدود 40 سال است با قذافي هستند ديدار و گفتوگو كردم. وزير خارجه فعلي و قبلي تشريح ميكردند كه ما (ليبي) چگونه در برابر آمريكاييها در يك شرايط ويژه قرار گرفتيم. البته توافقات پنهاني را خيلي باز نكرد.
به گفته متكي اينها با آمريكاييها و اروپاييها براي اشباع كردن خودكامگي قذافي، همراه شدند.
وزير خارجه سابق با اشاره به چرخش سياسي كه در ليبي صورت گرفت، اظهار داشت: با اين چرخش مجوز گرفتند كه هر كاري ميخواهند با ملت انجام دهند. اين خودكامگي و فرعون صفتي حد ندارد.
وي با بيان اينكه در اين كشور قانون اساسي نيست، گفت: مدتي قبل ميگفتند كابينه نميخواهيم و كشور را به صورت فرماني اداره ميكنيم، در واقع خودكامگي محض. اينها تا مدتي خروش ملت را نميفهميدند.
* دو سه ساعت مشاجره با اعضاي خيمه قذافي
متكي ادامه داد: در دو سه ساعتي كه با اعضاي خيمه قذافي بحث داشتم و معاون آفريقاي وزارت خارجه نيز حضور داشت، همين بحثها را داشتيم كه چرا رويكرد شما در عراق و مسائل منطقه اينگونه شده و چرا اين تغيير نگاهها را به وجود آورديد؟ چرا در سياستهاي منطقهاي با كساني همراهي ميكنيد كه به دنبال خواستههاي ديگر هستند؟ مقداري از مشاجره ما همين بحثها بود.
وزير خارجه سابق اضافه كرد: به بحث امام موسي صدر نيز پرداختيم. به آنها گفته شد يك مسئله روشن است اينكه امام صدر به ليبي آمده و خروجش را كسي تأييد نكرده و بايد پاسخ دهيد. تصورشان اين بود هرگونه ميخواهند ميتوانند مملكت را در جهت اهداف و مطامع خود بچرخانند.
* غرب نميتواند سوار بر موج تحولات شود
وي با بيان اينكه امروز غربيها به دنبال اين هستند كه سوار بر اين موج شوند كه مديريت بحران را به دست بگيرند، تصريح كرد: نميتوانند.
* چرا دو هفته بعد قطعنامه صادر كردند؟
متكي با اشاره به قطعنامه شوراي امنيت در خصوص ليبي و با بيان اينكه اينها در خصوص حوادث مشابه همان روز قطعنامه تصويب ميكنند، پرسيد: چرا در مورد ليبي دو هفته كاري نكردند، آن هم با اين همه كشتار، استعفاهاي مقامات و وزرا؟
به گفته وي زماني كه مناطق نفتي و بسياري از شهرها را گرفتند و وقتي ديدند جنگ در حال رسيدن به پايتخت است و امكان رفتن قذافي جديتر شده، آن زمان بود كه قطعنامه تصويب كردند.
وزير خارجه پيشين با بيان اينكه تبعات بعد از قطعنامه مهم است، به موضوع عراق اشاره كرد و افزود: در عراق دوره صدام قطعنامه تصويب كردند و اين كشور را تحت فصل هفتم منشور قرار دادند كه زماني حكومت مردمي در عراق بر سر كار آمد، اين دولت به دنبال لغو تحريم بود، اما موافقت نميكردند. 6 سال اين مسئله طول كشيد و دولت عراق در همه جا به دنبال خروج اين كشور از تحت فصل هفتم منشور بود، ولي آمريكاييها موافقت نميكردند، چون ميخواستند با اين اهرم فشار، خواستهها و مطالبات نامشروع خود را در عراق اعمال كنند.
متكي ادامه داد: نگراني كنوني اين است كه فردا بعد از قذافي، مردم ليبي بايد به دنبال منتفي كردن اين قطعنامه باشند.
* مگر شما خودتان از اين حكومتها حمايت نميكرديد؟
وي با بيان اينكه غربيها دو هدف را از نحوه ورودشان به اين تحولات پيگيري ميكنند، گفت: آنها الان تهديد به دخالت نظامي در ليبي ميكنند و ناوهايشان را از اقصي نقاط دنيا به راه انداختهاند. آمريكاييها، استرالياييها و كاناداييها ناوهايشان را به نزديكي سواحل ليبي حركت دادند كه دو ناو هم از سوئز گذشت. در واقع يكي از اهداف غرب فرار از پاسخگويي است.
متكي خطاب به غرب از آنها پرسيد: اين حكومتها چه كساني بودند؟ اين حكومتها در مصر، يمن و تونس متحدان شما هستند. حدود 30 سال است كه از آنها حمايت كرديد. شما بايد در تحولات خاورميانه پاسخگو باشيد. شما اينها را وادار كرديد كه به رژيم صهيونيستي مشروعيت ببخشند با آن ارتباط برقرار كرده و قرارداد منعقد كنند و اينها موجب شد نفرت مردم منطقه نسبت به حكومتهايشان بيشتر و جديتر شود.
* نگراني از سر كار آمدن كساني كه در مناسبات با غرب تجديدنظر كنند
وي در خصوص هدف ديگر غرب از ورود به تحولات منطقه گفت: غربيها نگران هستند كه كساني از مردم سركار بيايند كه در مناسبات گذشته با غرب تجديدنظر كنند و دنبال رابطه عادلانهاي باشند. دو روز پيش رهبران اخوان در مصر مصاحبه كردند كه ما اگر بحث هماهنگي براي كمك به ملت مصر باشد، حرفي نداريم ولي هدف آنها (غرب) دخالت در امور داخلي مصر و ضربه زدن به انقلاب و مردم اين كشور است.
وزير خارجه پيشين تحولات كنوني در منطقه را بسيار حساس و مهم خواند و افزود: شباهتهاي اين تحولات با انقلاب اسلامي زياد است، هم در تاكتيكهايي كه حكام خودكامه براي برخورد با مردمشان پيش ميگيرند - كاري كه شاه در ايران انجام ميداد - و هم شگردهايي كه قدرتهاي خارجي براي مديريت بحران صورت ميدهند.
* سناتورهاي آمريكايي در مصر چه ميكنند
وي با اشاره به طرح كودتاي هايزر در ايران در سالهاي پاياني دوران انقلاب كه به ايران آمد و مذاكراتي را انجام داد، پرسيد: الان سناتورهاي آمريكايي در مصر چه ميكنند؟ آنها بايد توضيح دهند.
به باور متكي آنچه در ايران اتفاق افتاد، ميتواند دستورالعملهايي باشد كه به درد ملتهاي منطقه بخورد.
* عدم توجه به خواستههاي اكثريت جامعه
به گزارش فارس، منوچهر متكي همچنين در ادامه سخنانش به اوضاع كنوني بحرين اشاره كرد و در تشريح دلايل تحولات اخير در بحرين گفت: در نگاه اول علت اين تحولات آن است كه به خواستههاي اكثريت جامعه و مشاركت آنها در حكومت توجهي نميشود.
وي با اشاره به همراهيهايي كه در بحرين در سالهاي اخير به طور ويژه با غرب صورت گرفته از جمله پايگاههاي دريايي كه در اختيار آمريكا گذاشته شد، اظهار داشت: در اخبار مطرح بود كه زيردرياييهاي اسرائيلي وارد آبهاي بحرين شدند. اينها در افكار عمومي مسئله ميسازد و سؤالات بي پاسخي را مطرح ميكند.
* مردم منطقه خواستار مشاركت در حكومتند
متكي ادامه داد: بالاخره مردم ميخواهند در حكومت مشاركت داشته باشند. مردم اين كشور ميبييند كه مردم ايران نماينده مجلس، رئيس جمهور و حتي رهبرشان را خودشان انتخاب ميكنند، يعني مردم در يك مكانيسم كاملا دموكراتيك، مشاركت دارند و اين پيام به منطقه منتقل ميشود.
وزير خارجه پيشين با بيان اينكه كساني كه دست به جنايات فراواني عليه ملتشان زدهاند، روي بازگشت ندارند، خاطرنشان كرد: الان در يمن، ليبي و مصر، شرايط اين گونه است و ديگران هم بايد به اين نكات توجه جدي كنند.
* روند تحولات عقبگرد ندارد
متكي در پيش بيني تحولات منطقه نيز اظهار داشت: روند تحولات عقبگرد ندارد. ممكن است اقدامات آمريكا و غرب در ميزان مطالبات تأثيرگذاريهايي را داشته باشد، اما سمت و سوي مطالبات كاملاً روشن است. اولين چيزي كه برجستهتر ميشود رنگ و محتواي اسلامي اين حركات است. روزهاي نخست حركتي پراكنده بود، نماز جماعتهاي چند 10 نفرهاي برگزار ميشد و سپس چند صد نفره و بعد چند هزار نفره و الان چند صد هزار نفره. اين خاورميانه اسلامي است.
* هر قدمي برميداشتيم مصر مخالفت ميكرد
وي بزرگترين مشكل خاورميانه را فلسطين برشمرد و گفت: حكومتهاي عربي چند سال قبل دور هم جمع شدند و گفتند يك ابتكار عربي در ارتباط با فلسطين به خرج بدهيم، اين ابتكار عربي شامل بازگرداندن پناهندگان بود و اينكه بيت المقدس پايتخت فلسطين شود.
وزير خارجه پيشين با طرح اين پرسش كه كدام از اينها را انجام دادند؟ پاسخ داد: هيچ يك از اينها را انجام ندادند. اما در آن طرف هر كاري كه ميخواست در ارتباط با اسرائيل انجام شود، توسط همين كشورها با آن مخالفت ميشد.
متكي اضافه كرد: رژيم حسني مبارك با هر قدمي كه ما ميخواستيم در سازمان كنفرانس اسلامي برداريم مخالفت ميكرد. مثلا ممنوعيت كالاهاي شركتهاي صهيونيستي كه عمدهترين مخالفش دستگاه ديپلماسي مصر بود كه نميگذاشت و چون مصوبات ميبايست اجماعي شود، بعضيها هم به شكل ديگري پشت سر مصر در ميآمدند.
* دولت يمن مشروعيتش را در نزد قبايل از دست داده است
به گزارش فارس، متكي با بيان اينكه آنچه در مصر اتفاق ميافتد، عيناً به جاهاي ديگر منتقل ميشود و بالعكس، اظهار داشت: در مورد تونس فكر ميكردند با يك تغيير شكلي، اما همان ساختار گذشته، ميتوانند مسائل را جلو ببرند و تقريباً هم اوضاع در تونس آرام شده بود، ولي وقتي رنگ مصر جدي و جديتر شد، طراحي عمر سليمان به عنوان معاون رئيس جمهور نگرفت. طراحي حكومت نظاميان و دولت احمد شفيق نگرفت. تونسيها بالاخره برگشتند تا اينكه نخستوزير را عوض كردند و وقتي نخستوزير در تونس عوض شد، تأثير آن را بر مصر گذاشت.
وي با بيان اينكه هر 2 اين تحول بر يمن اثر ميگذارد، اظهار داشت: دولت يمن كاملا مشروعيت خود را در نزد قبايل و گروههاي مختلف از دست داده است. همين حركتي كه قذافي ميكرد همين بازيها را نيز علي عبدالله صالح در يمن در ميآورد. اين بار عبدالله صالح خواست از فرصت استفاده كند، ولي مردم به آن اجازه نداند.
متكي ادامه داد: سمت و سوي اين تحول با نگاه اعتقادي و اسلامي مردم مسير خود را ادامه ميدهد. تأثيرگذاري آن در صحنه ملي و سطح كشورهايشان تا حدود زيادي سالم سازي سيستم حكومتي است و روساي جمهور به راحتي نميتوانند ميلياردها و دهها ميليارد دلار از پول بيت المال را به عنوان سرمايههاي خود جا بزنند.
* حكومتهاي منطقه ديگر نميتوانند پشت درهاي بسته با طرفهاي خارجي قرارداد ببندند
وي در ادامه اين گفتوگو با بيان اينكه سيستمهاي شاهنشاهي منطقه بايد خودشان را با شرايط تطبيق بدهند، به مراكش اشاره كرد و گفت: اولين جرقهاي كه در مراكش زده شد پادشاه مراكش گفت من بخشي از اختياراتم را واگذار ميكنم.
به باور وزير خارجه پيشين حكومتها ديگر نميتوانند هر طوري كه ميخواهند با طرفهاي خارجي در پشت درهاي بسته ببندند و توافقاتي عليه منافع كشور، ملت و منطقه خود انجام دهند.
متكي تصريح كرد: كاري كه در كمپ ديويد صورت گرفت و بعد اردن به آن پيوست، بايد تصحيح شود.
* غرب در نوع مبادلاتش با منطقه تغيير دهد
وزير خارجه سابق با بيان اينكه بخش فعلي اين نهضتها به طرف تثبيت موقعيت با تحقق مطالباتشان از نظر ساختار حكومتي پيش ميروند، خاطرنشان كرد: مرحله بعدي سياست خارجي است كه در دو حوزه اثر خواهد گذاشت يكي در مناسبات با رژيم صهيونيستي و اين غده سرطاني منطقه و ديگري در روابط با غرب.
وي ادامه داد: غربيها بايد نوع مبادلات، معادلات و تحميلهايي كه در گذشته نسبت به اين كشورها داشتند فراموش كنند و بايد از يك جايگاه برابر در مبادلاتشان با اين كشورها حركت كنند.
* حركت بدلي
به گزارش خبرنگار فارس، منوچهر متكي در ادامه برنامه تلويزيوني «ديروز، امروز، فردا» شبكه سوم سيما در پاسخ به سؤالي در خصوص راهبردهايي كه آمريكا و غرب براي مداخله در امور داخلي ايران پيگيري ميكنند كه البته طراحي 25 بهمن آنها به شكست انجاميد، گفت: يكي از تشابهات مسائل كنوني در كشورهاي منطقه با زمان شاه همين گروههايي هستند كه آن زمان به عنوان چماقداران شاه در دوران انقلاب در خيابانها حضور داشتند و ما در حال حاضر همان مدل را در اين كشورها داريم.
وي با بيان اينكه اين حركت براي اولين بار در مصر اتفاق افتاد، خاطرنشان كرد: يك حركت بدلي صورت گرفت كه به تعبير مقام معظم رهبري «كاريكاتوري» بود. سعي ميكنند برخي از نهضتها و حركتها را به صورت ساختگي ساماندهي كنند، در واقع مدل كاريكاتوري انقلاب اسلامي.
* آنقدر گيج بودند كه با ماشين ديپلماتيك سفارت آمريكا آمده بودند
وزير خارجه سابق با اشاره به كساني كه در مصر در حمايت از حسني مبارك به ميدان آمدند، گفت: با اسب و شتر به ميدان آمدند و بعضا آنقدر گيج بودند كه با ماشين ديپلماتيك سفارت آمريكا مردم را زير گرفتند. اين يعني چه؟ يعني ما كساني هستيم كه از سوي حكومت اجير شدهايم كه روال گذشته را نگهداريم، روالي كه در جهت مطامع آمريكا بوده است.
متكي گفت: ملت ايران در 22 بهمن به خيابانها آمد براي اينكه بگويد ما ميخواهيم به روالمان يعني انقلاب اسلامي ادامه دهيم.
* حركت بدلي 25 بهمن
وي حركت 25 بهمن را يك حركت بدلي خواند و افزود: براي اينكه بگويند ما چيز ديگري را ميخواهيم و آن چيز ديگر همان چيزي بود كه در مصر آن مجموعه طلب ميكرد و يا در ليبي الان توسط نيروهاي خارجي طلب ميكنند.
وزير خارجه پيشين با بيان اينكه ما بايد خيلي مراقبت كنيم و مواظب باشيم و شرايط را در نظر بگيريم، خطاب به كساني كه در 25 بهمن به خيابان آمدند، گفت: در 25 بهمن به خيابان آمديد كه چه بگوييد؟ از مصر و تونس حمايت كنيد؟ با كدام شعار؟ كدام شعار را سر داديد؟
متكي با بيان اينكه در كنار اين اقدام ما جمعيت دهها ميليوني ملت ايران را داريم، خطاب به كساني كه در 25 بهمن به خيابان آمدند و حاميان آنها، خاطرنشان كرد: شما يك جمعيت چند هزار نفره را در روز عاشورا داشتيد، ولي در 9 دي شاهد حضور گسترده مردم در خيابانها بوديم.
متكي ادامه داد: ما اگر نظام دموكراتيك بخواهيم نظر، نظر اكثريت است آن هم اكثريت اينگونه قاطع كه به ميدان ميآيند. تصور من اين است كه ما دقت كنيم كه به مردم ايران ظلم نكنيم.
* افراد باسابقه و ورزيده در وزارت خارجه
وزير خارجه سابق در پاسخ به اين سؤال كه با توجه به اين حركت عظيم بيداري اسلامي و نيازمندي به هوشياري و رصد دقيق امور، آيا نيروهاي متعهد و دلسوز و با انگيزه كافي در وزارت خارجه وجود دارد كه وي در اين باره گفت: 32 سال از انقلاب ميگذرد و نيروهايي كه بعد از انقلاب وارد وزارت امور خارجه شدند در حال خارج شدن از اين وزارتخانه هستند. اينكه وزارت خارجه نيازمند نيروسازي است، حركتي است كه در گذشته نيز وجود داشته و در دوره قبل نيز چارچوبهاي آن تدوين شده و نيروگيري نيز آغاز شده و اينها بايد ادامه يابد كه در برنامه وزارت خارجه نيز هست.
وي ادامه داد: در بخش مربوط به حوزه خاورميانه ما كارشناسان و افراد باسابقه و ورزيدهاي را داريم كساني كه حدود 25 سال است در اين حوزه كار كردهاند و ديدگاههاي روشني دارند و از اين نظرات كارشناسي براي اينكه مراقبههاي ديپلماتيك نسبت به تحولات جاري داشته باشيم و مواضع به موقع را اتخاذ كنيم، استفاده ميشود.