خبرگزاري فارس: عضو ارشد جماعت اخوان المسلمون در گفت‌وگوي چندين ساعته با فارس به تشريح انقلاب مردمي مصر و ريشه‌هاي آن، آينده سياسي احزاب اسلامگرا، نقش ارتش و خطرات فرا روي اين انقلاب پرداخت.
به گزارش فارس، قيام مردم مصر عليه رژيم ديكتاتوري حسني مبارك و خيزش مردم منطقه در مقابل رژيم هاي ديكتاتوري تحولات عميقي را در منطقه خاورميانه پديد آورده و اميدها را براي ايجاد حكومت هاي مردمي در منطقه زنده كرده است.
يكي از گروه هايي كه نقش مهم و حياتي را چه قبل و چه بعد از قيام مردم در تحولات كشور مصر ايفا مي كند، گروه اخوان المسلمون از قديمي ترين تشكل هاي اسلامي اين كشور است.
اخوان المسلمون در زمان دولت حسني مبارك اصلي‌ترين گروه معارض با حكومت اين كشور و در زمان قيام مردم نيز از جمله نيروهاي اصلي براي پيشبرد اين انقلاب محسوب مي‌شد و هماكنون ميزان مشاركت اين گروه در دولت آينده مصر و نحوه تعامل آن با قدرت‌هاي منطقه‌اي به خصوص مصر از جمله مهمترين مسائل محافل سياسي و امنيتي محسوب مي شود.
دكتر كمال هلباوي از اعضاي قديمي گروه اخوان‌المسلمون محسوب مي‌شود و تاكنون نيز سمت‌هاي مختلفي را در اين گروه بهعهده داشته است.
حضور اين شخصيت قديمي اخوان المسلمون در تهران براي شركت در كنفرانس تقريب مذاهب فرصتي را فراهم كرد تا گفت‌وگويي صميمي با وي درباره اين تشكل قديمي، رويكرد آن به انقلاب اسلامي و همچنين سوابق فعاليت هاي مبارزاتي وي و نيز تحولات داخلي اين كشور پس از سرنگوني مبارك در بعد از ظهر يك روز زمستاني داشته باشيم.
*رسانه‌هاي غربي تلاش دارند تا وضعيت معيشتي و مسائل اقتصادي را عامل اصلي انقلاب اين كشور معرفي كنند، نظر شما در اين زمينه چيست؟
انقلاب ملت مصر علل و عوامل زيادي دارد و به يك علت يا عامل خاصي محدود نمي‌شود از جمله علل اين انقلاب مي‌توان به ديكتاتوري 30ساله حسني مبارك، اجراي قانون حالت فوق‌العاده، بر پايي دادگاه‌هاي نظامي اشاره كرد. از ديگر علل اين انقلاب، وضعيت معيشتي مردم است. در حقيقت، بيش از 50 درصد مصريان زير خط فقر زندگي مي‌كنند به طوري‌كه ميليون‌ها مصري در گورستان و در كنار مردگان به زندگي خود ادامه مي‌دهند. تمام اين مشكلاتي كه ملت مصر متحمل شده‌اند به خاطر فساد، ظلم و ستم رژيم حسني مبارك است.
*با توجه به سوابق مبارزاتي گروه‌هاي اسلامگراي مصري عليه رژيم حسني مبارك آيا انقلاب مردم مصر نشات گرفته از فعاليت اين گروهها نيست؟
در طول تاريخ ديكتاتوري رژيم حسني مبارك، قيام‌هاي مردمي عليه اين رژيم هيچ‌گاه به خاموشي نگرائيده و متوقف نشده و قيام در برابر ظلم، ستم و فقر همچنان ادامه داشته است. اما انقلاب 25ژانويه از تمام قيام‌هاي قبلي مردم مصر قوي‌تر و توفنده‌تر بود. در اين انقلاب، ميليون‌ها مصري به خيابان‌‌ها آمدند،به‌طوري‌كه براي اولين بار پليس و نيروي‌هاي امنيتي رژيم مبارك از اين سيل خروشان ترسيدند. اين انقلاب، يك قيام مسالمت آميز مدني بود به گونه‌اي كه بسياري از مردم جهان بر اين نكته تاكيد كردند.
اكنون يك همكاري و ائتلاف ميان گروه‌هاي سياسي مصر بوجود آمده است. شما مي‌دانيد كه در مصر 24 حزب سياسي وجود دارد اما بسياري از مردم اين موضوع را نمي‌دانند مردم به غير از "اخوان‌المسلمون " فقط 4 حزب و گروه سياسي را در مصر مي‌شناسند. اكنون برخي گروه‌هاي سياسي اين كشور مثل حزب "الوسط " اجازه فعاليت گرفته‌اند. اين حزب، پس از 15 سال موفق شد كه اجازه تاسيس و فعاليت خود را دريافت كند و اين از جمله منافع انقلاب مصر است. چرا كه پس از بركناري حسني مبارك از قدرت حزب الوسط ظرف 10 روز موفق شد مجوز فعاليت خود را دريافت كند. اكنون گروهها و احزاب سياسي در مصر آزاد هستند و اخوان‌المسلمون حزبي به نام "آزادي و عدالت " تاسيس كرد و اين حزب بزودي در فعاليت‌هاي سياسي كشور مشاركت كامل و فراگيري خواهد داشت. رويكرد سياسي اخوان المسلمون همكاري و ائتلاف با ديگر گروهها است. زيرا كه در مصر مسلمانان ، مسيحيان، كمونيست‌ها، ناصري‌ها، ليبرال‌ها و لائيك‌ها هستند. اما بيشتر و گسترده‌ترين جريان متعلق به اسلامگرايان است.
*چنانچه انتخابات آزاد و شفاف در مصر برگزار شود اسلامگراها به هرم قدرت صعود خواهند كرد؟
در اين شرايط اخوان‌المسلمون خواستار اين نيست كه مستقيما قدرت را به دست گيرد. اما در انتخابات پارلماني شركت خواهد كرد.
* چرا اخوان‌المسلمون نمي‌خواهد مستقيما قدرت را به دست بگيرد؟
از جمله اصول و مباني اخوان‌المسلمون اين است كه ضرورتي ندارد كه شخصا در راس هرم قدرت باشد. اما ضرورت مي‌داند كه دولت بايد بر اساس عدالت، مساوات، آزادي و احترام گذاشتن به حقوق بشر باشد. به علاوه، شما مي‌دانيد كه فشارهاي بين المللي اكنون بر روي مصر متمركز شده است و مشكلات بين‌المللي چيست؟ اكنون كشورهاي غربي مي‌ترسند كه اخوان‌المسلمون به هرم قدرت صعود كنند. اخوان‌المسلمون نيز نمي‌خواهد در مصر درگيري‌هاي خونين رخ دهد.
* شما گفتيد كه در شرايط كنوني اخوان المسلمون تمايلي ندارد كه به هرم قدرت صعود كند اما حسن البناء اخوان‌المسلمون را با هدف تشكيل حكومت اسلامي بنيانگذاري كرد. فرق اخوان‌المسلمون الان با اخوان المسلموني كه حسن‌البناء آن را بنيانگذاري كرد، چيست؟
حسن البناء آراء و انديشه‌هايي در رابطه با حكومت داشت از جمله اينكه اگر مردم مثل الان نياز به آموزش، تربيت و فرهنگ سازي اسلامي داشته باشند تا اسلام را بفهمند و دستورات آن را اجرا كنند، ضرورتي ندارد كه اخوان‌المسلمون به قدرت برسد. اكنون ملت مصر در اين وضعيت بسر مي‌برد. حسن البناء در جاي ديگري گفته است اگر فرصتي براي حكومت كردن اسلام بوجود آمد كه در سايه آن مردم دستورات و احكام را ياد بگيرند و آن را اجرا كنند، صعود به هرم قدرت خيلي خوب است و عملكردي بر خلاف آن جرم و جنايت محسوب مي‌شود. اين چيزي كه حسن البناء مي‌گويد و ما با اين راي و انديشه هستيم. در شرايط كنوني مهم اين است كه در مصر دولتي زمام امور را به دست بگيرد كه حقوق بشر، آزادي‌هاي فردي و اجتماعي، احترام به شهروندان، عدالت اجتماعي را رعايت كند تا بار ديگر ساختار فساد و ديكتاتوري بر كشور حاكم نشود. بنابراين، اكنون مهم نيست چه كسي زمام امور را به دست خواهد گرفت. اين در حالي است كه مردم مي‌دانند كه اخوان‌المسلمون بيشترين آمادگي را براي به دست‌گيري قدرت در مصر دارد اما اين جماعت خواهان بر پايي حكومتي است كه بر اساس عدالت و آزادي‌هاي فردي و اجتماعي باشد حالا هر كس كه مي‌خواهد حاكم باشد ولي مهم اين است كه اين موارد را رعايت كند.
*شما مي‌دانيد كه در مصر گروه‌هاي سياسي مختلفي هستند مثل لائيك‌ها، سكولارها ليبرال‌ها. اين گروهها بيشتر دنباله‌رو منافع ماديشان هستند، خوب چنانچه گروه‌هاي مزبور به راس هرم قدرت صعود كنند، چطور مي‌توان آنها را ملزم به رعايت حقوق و عقايد ملت مصر كرد؟
اگر پارلمان آينده مصر همانند مجلس شوراي اسلامي ايران با ساير كشورها فعال باشد، اين پارلمان قانون وضع مي‌كند و بر فعاليت‌هاي دولت نظارت خواهد داشت و اين بدان معني است كه دولتمردان از نظارت و استيضاح پارلمان مصون نيستند. بنابراين، پارلمان بايد بر دولت مسلط باشد و بر اقدامات آن نظارت داشته باشد.
*اگر پارلمان و دولت با يكديگر همسو شدند و در يك خط قرار گرفتند، چي؟
اكنون پارلمان مصر با دولت قاهر همسو نيست. زيرا به تازگي از اين وضعيت نجات پيدا كرده است و فكر مي‌كنم تا زماني كه به جماعت اخوان‌المسلمون و حزب اسلامگراي الوسط اجازه فعاليت داده شود، چنين اتفاقاتي رخ نخواهد داد. اگر دولت به ظلم و ستم روي بياورد پارلمان با آن همسو و همراه نخواهد شد و همانطور كه قبلا گفتم وظيفه پارلمان تصويب قوانين و نظارت بر فعاليت‌هاي دولت خواهد بود اما پارلماني كه در رژيم مبارك بود بر اساس فريب و حلقه بازي تشكيل شده بود. به همين دليل پارلمان مزبور همراه و همسو با ظلم و ستم و فساد شد.
* چه تضميني وجود دارد كه پارلمان آينده مصر بتواند بر دولت مسلط و بر اقدامات نظارت و كنترل داشته باشد؟
انتخابات پارلماني آينده بايد به صورت "سالم و شفاف " برگزار شود تا پارلمان سالم و فعال در عرصه سياسي كشور حضور داشته باشد. اين چنين پارلماني مي‌تواند بر فعاليت‌هاي دولت نظارت كند. چرا كه در پارلمان برخاسته از راي مردم، نماينده آن مي‌تواند از زبان ملت سخن بگويد. اين اولين تضميني است كه مي‌تواند وجود داشته باشد. دومين ضمانت اين است كه مردم منافقان ستمكاران را هرگز به نمايندگي خود انتخاب نخواهد كرد. آنان از فساد و تمام همكاران حسني مبارك بدشان مي‌آيد بنابراين مردم فقط انسان‌هاي پاك و شريف كه طرفدار آزادي و كرامت انساني هستند، انتخاب خواهند كرد.
* اكنون وضعيت اسلامي و سياسي ملت مصر را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟
ملت مصر اسلام و مسلمانان را دوست دارند. در اين ملت، هيچ تعصبي ميان سني و شيعه وجود ندارد و اين نكته در مصر مشهود است كه مردم اين كشور سني مذهب هستند اما همانند شيعيان اهل بيت (ع) را دوست دارند. در حقيقت در مصر مشكل تعصب مذهبي و قومي قبيلگي وجود ندارد. با وجود اين، در جامعه مصر مسيحيان قطبي‌ها و لائيك‌ها و ليبرال‌ها حضور دارند ولي تمام آنها بر كرامت انسان و حقوق بشر، مبارزه با ظلم و ستم اتفاق نظر دارد. با اين حال، اخوان المسلمون بايد فرهنگ اسلام را در مصر ترويج و توسعه دهد. مثلا الازهر احكام و دستورات اسلام را به مردم آموزش مي‌دهد ولي به آنان ياد نمي‌دهد كه در برابر ظلم و ستم بايستد و از عزت و شرف انساني خود دفاع كنند، در اين مسائل تنها اخوان المسلمون است آموزش‌هاي لازم را ارائه مي‌كند. به همين دليل، ما تلاش مي‌كنيم كه دايره اين آموزش‌ها را گسترش دهيم تا زمينه‌هاي لازم براي جاري شدن احكام اسلام فراهم شود.
*با توجه به اينكه شوراي عالي نيروهاي مسلح مصر قدرت اصلي اين كشور را در اختيار دارد و نقش تعيين كننده‌اي در ترسيم تحولات آينده مصر دارد. شوراي دفاع از انقلاب چطور مي‌توان از خواسته‌هاي انقلابيون و مردم مصر دفاع كند و به آنها جامعه عمل بپوشاند؟
شوراي دفاع از انقلاب بايد با شوراي عالي نيروهاي مسلح همكاري كند. زيرا شوراي عالي نيروهاي مسلح داراي قدرت نظامي است. انقلاب نمي‌خواهد درگيري قومي ميان انقلابيون و مردم با نيروهاي‌هاي امنيتي و ارتش به وجود بيايد. اين در حالي است كه شوراي عالي نيروهاي مسلح بارها تاكيد كرده است كه به خواسته‌هاي مردم و انقلابيون احترام مي‌گذارد و به بخشي از اين خواسته‌ها پاسخ مثبت داده است.
در اينجا بايد بگويم كه ارتش نقش برجسته‌اي در كناره‌گيري حسني مبارك و معاون اول او از قدرت ايفا كرد. همچنين ارتش شخصيت‌هاي فساد وابسته به خانواده حسني مبارك را دستگير كرد كه تعداد زيادي از آنان هم اكنون در زندان بسر مي‌برند و به زودي به پاي ميز مجازات حاضر خواهند شد و در نهايت بايد بر اين نكته تاكيد كرد كه شوراي دفاع از انقلاب بايد شوراي عالي نيروهاي مسلح و همچنين ساير گروه‌هاي سياسي مصر همكاري كند تا بتواند از اهداف و دستاوردهاي انقلاب دفاع كند.
*چه ابزار و اهرم‌هايي در اختيار شوراي دفاع از انقلاب است كه بتواند با كمك آنها از خواسته‌هاي انقلابي مردم دفاع كند؟
شوراي دفاع از انقلاب توانسته بار ديگر مردم را در ميدان التحرير عليه دولت احمد شفيق جمع كند با ارتش و گروه‌هاي سياسي درباره سرنوشت سياسي كشور به مذاكره بپردازند و از انديشمندان خارج از كشور و علماي ديني داخل كشور دعوت كرده تا نظرات خود درباره ترسيم ساخت آينده مصر بيان كنند. در صورتي كه به خواسته‌هاي انقلاب مردم پاسخ مثبت داده نشود شوراي دفاع از انقلاب با تسلطي كه بر رسانه‌ها كشور مثل راديو و تلويزيون و روزنامه‌ها دارد، مي‌تواند خطري كه انقلاب را تهديد مي‌كند به اطلاع مردم برساند.
*شوراي دفاع از انقلاب تاكنون چقدر توانسته خواسته‌هاي انقلابي مردم را برآورده سازد؟
بسياري از خواسته‌هاي انقلابي مردم جامعه عمل به خود پوشيده است اما همچنان خواسته‌هاي زيادي وجود دارد مثل مبارزه همه جانبه و فراگير با فساد، مبارزه با فساد قشر مرفه و سرمايه‌دار، مبارزه با كساني كه خواسته عادي سازي مناسبات قاهره، تل‌آويو هستند بايد به اين خواسته‌ها به تدريج پاسخ مثبت داده شود. زيرا كه ما نيازمند فرصت هستيم تا اين خواسته‌ها جامعه عمل به خود بپوشاند.
*شما مي‌دانيد شوراي عالي نيروهاي مسلح با آمريكا و سياه همكاري دارد چطور مي‌توان به اين شورا اعتماد كرد كه به تمام خواسته‌ها مردمي انقلابي مصر پاسخ مثبت دهد؟
شوراي عالي نيروهاي مسلح نقش برجسته‌اي در حمايت از انقلاب مردم مصر داشته و دارد چرا كه در آن افراد ملي‌گراي خوب، زياد است. انتخاب صالح البشري به رياست كميته تعديل قانون اساسي نشانگر حسن نيت اين شورا است. همچنين كميته مزبور نماينده ملت مصر است با وجود اين فكر نمي‌كنم شوراي عالي نيروهاي مسلح مرتكب خطاهايي كه حسني مبارك مرتكب شده بود، اين شورا تلاش مي‌كند كه خواسته‌هاي مردم جامعه عمل بپوشد. البته بدون اينكه خوني بر زمين ريخته شود.
*شما مي‌دانيد پيش از سرنگوني حسني مبارك رئيس ستاد ارتش مصر به واشنگتن رفت و با مقامات كاخ سفيد درباره اوضاع داخلي مصر به گفتوگو نشست برخي تحليگران بر اين باورند كاخ سفيد از طريق شوراي عالي نيروهاي مسلح اين انقلاب را مديريت مي‌كند نظر شما در اين زمينه چيست؟
اين سخن و نظريه عاري از صحت و درست است. البته صحيح است رئيس ستاد مشترك ارتش به آمريكا رفت او حرفش در ارتش خريدار دارد اما انقلاب مردم مصر در نتيجه ظلم و ستم و فساد رژيم حسني مبارك به وقوع پيوست. شما مي‌دانيد آمريكا خواستار دموكراسي و برقراري صلح و آرامش براي هيچ يك از ملت‌هاي خاورميانه نيست. كاخ سفيد نمي‌خواهد كه اخوان المسلمون فعاليت سياسي داشته باشد و تمايلي براي گفتوگو و مذاكره با آن ندارد. در اينجا بايد به اين نكته اشاره كنم هر چه كه آمريكا بخواهد ارتش و ملت مصر آن را نخواهند پذيرفت. اما مذاكره و گفتوگو وجود دارد. مثلا دكتر محمود احمدي نژاد در سازمان ملل حضور پيدا و در آنجا سخنراني مي‌كند و حرف خود را مي‌زند. سازمان ملل در خاك آمريكا قرار دارد مذاكره و گفت و گو مشكلي ايجاد نمي‌كند مشكل زماني به وجود مي‌آيد كه انسان ظلم را بپذيرد.
* شما مي‌دانيد احمد شفيق كه رياست دولت كنوني مصر را به عهده دارد از دوستان حسني مبارك است چطور ملت مصر پذيرفته بودند كه اين شخص نخست وزير باشد؟
ما با نخست وزيري احمد شفيق مخالف بوديم هر چند كه او رياست كابينه مصر را به صورت موقت در اختيار گرفت. با وجود اين، مردم از شوراي عالي نيروهاي مسلح خواستند كه احمد شفيق را به خاطر روابطي كه با مبارك دارد از سمت خود بر كنار كند.
