لیبی از بزرگترین کشورهای عربی و آفریقایی است که در سال 1951 به 3 ایالت غربی، شرقی و جنوبی تقسیم شد که البته چندان به مذاق آمریکاییها که در صدد سیطره بر منابع نفتی این کشور بودند چندان خوش نیامد.
به گزارش خبرگزاری مهر، روزنامه الشرق الاوسط اخیرا در گزارشی با اشاره به تحولات اخیر لیبی به بررسی زوایای تقسیم این کشور به سه اقلیم مختلف پرداخته است.
در این گزارش آمده است: لیبی در سال 1951 تحت نظارت سازمان ملل استقلال خود را اعلام کرد. در آن زمان این کشور به 3 ایالت (اقلیم) تقسیم شد که هر کدام از آنها پایتخت، دولت محلی و مجلس منطقه ای مخصوص به خود را داشتند.
این سه اقلیم شامل اقلیم طرابلس در غرب به پایتختی طرابلس، اقلیم برقه در شرق به پایتختی بنغازی و اقلیم فزان در جنوب به پایتختی سبها می شد. البته پژوهشگران لیبیایی معتقدند تقسیم سه گانه لیبی برای مردم این کشور بسیار ایده آل بود و با ریشه ها و طبیعت آنان سازگار بود.
اما در این میان تنها طرفی که مخالف تقسیم سه گانه لیبی در دهه 60 میلادی بود شرکتهای نفتی آمریکا بودند. این شرکتها تقسیم سه گانه لیبی را بر خلاف مصالح خود می دانستند. آمریکاییها در صدد پایان دادن به این تقسیم سه گانه در جهت ایجاد پایتختی واحد (طرابلس) بودند که در پی آن سیطره آنها بر منابع نفتی لیبی آسان شود.
این اتفاق دقیقا در سال 1963 رخ داد. در آن سال لیبی به 10 استان بزرگ بر اساس میزان جمعیت و مساحت تقسیم شد و ایالتهای سه گانه به طور کلی فراموش شد.
شهرهای دارای انبوه جمعیتی
در طرابلس کنونی یک سوم کل ساکنان لیبی زندگی می کنند. پس از طرابلس از لحاظ جمعیتی به ترتیب شهرهای بنغازی، مصراته، زاویه، سبها، البیضا و الخمس قرار می گیرند. البته در این بین شهرهای بزرگ و مشهوری وجود دارند که از انبوه جمعیتی بی بهره اند. شهرهای همچون طبرق، درنه، اجدابیا، البریقه، سرت، زلیتن، سبراطه و زواره از جمله این شهرها هستند.
از دیگر شهرهای مهم غرب لیبی (در نزدیکی تونس) که دارای انبوه جمعیتی هستند دو شهر غریان و کاباو هستند. از شهرهای جنوبی نیز می توان به شهر غدامس، اوباری و غات اشاره کرد. شهرهای جنوبی لیبی از جاذبه های سیاحتی و گردشگری فراوانی بهره مند هستند.
در مناطق جنوبی نیز منطقه جفره و شهر هون قرار دارد که مقر اصلی فرماندهی ارتش لیبی محسوب می شود. همچنین در نزدیکی مصر شهر بزرگ الکفره قرار دارد.
شهرهای اصلی نفتی
منابع نفتی لیبی به طور کلی در مناطق مرکزی و شرق لیبی تمرکز پیدا کرده است. همچنین شهر سرت در کرانه های مدیترانه دارای منابع نفتی خوبی است. از سوی دیگر چاههای مختلف نفتی در دریا وجود دارد اما از لحاظ اهمیت شهرهای نفتی لیبی به ترتیب زیر قرار می گیرند:
1) طبرق: در این شهر اکثر شرکتهای نفتی بین المللی از جمله BP حضور دارند که نفت خود را از طریق بندر مهم طبرق صادر می کنند.
2) البریقه: این شهر اصلی ترین نقطه صدور نفت لیبی به کشورهای خارجی است. در جنوب این شهر منطقه زلطان قرار دارد که دارای منابع عظیم نفتی است. کل نفت استخراج شده از زلطان نیز از بندر بریقه صادر می شود.
3) الزاویه: در این شهر بزرگترین پالایشگاه نفتی لیبی قرار دارد. نزدیکی الزاویه شهر میلیت قرار دارد که دارای منابع هنگفت گازی است که بهره برداری از منابع آن از سه سال پیش توسط قذافی و برلوسکنی افتتاح شد.
4) راس لانوف: این شهر علاوه بر داشتن پالایشگاههای متعدد نفتی، بندری مهم برای صادرات نفت محسوب می شود.
به گزارش مهر، در روزهای اخیر انقلابیون لیبی بر تمام شهرهای مهم نفتی فوق سیطره پیدا کرده و به نوعی شاهرگهای تداوم حیات رژیم معمر قذافی را در دست گرفته اند. بر این اساس، هم اکنون کنترل شهرهای طبرق، البریقه، الزاویه و راس لانوف در اختیار انقلابیون قرار دارد.
اما در مقابل معمر قذافی تنها کنترل سه شهر طرابلس، سرت و سبها را در اختیار دارد و در منطقه باب العزیزیه پایتخت پناه گرفته است. "محمود شمام" از شخصیتهای مخالف قذافی اخیرا تاکید کرده بود اگر قذافی در محل اقامتش در تنگنا قرار گیرد از طریق تونلهای زیر زمینی فرار خواهد کرد.
وی تاکید کرده بود: قذافی در آینده لیبی هیچ جایی ندارد و حتی شهروند این کشور نیز نمی تواند باشد. تنها صفتی که هم اکنون برازنده قذافی است، لقب جنایکار جنگی است.
از سوی دیگر، با توجه به سابقه تاریخی آمریکا در سیطره بر منابع نفتی لیبی که از دهه 60 میلادی وجود داشته است، حال این سوال مطرح می شود که مقامات آمریکایی پس از تحولات اخیر چه نقشه ای برای آینده لیبی در نظر گرفته اند و این بار چگونه می خواهند بر این منابع عظیم انرژی در شما آفریقا سایه بیاندازند.