خبرگزاری رویترز در تحلیلی به قلم آلیستر لیون از بیروت نوشت: مخالفان لیبی که به دنبال برکناری معمر قذافی رهبر این کشور هستند تاکنون به تنهایی در این جبهه نبرد کرده اند.


با اینکه قذافی با تانک، توپخانه و جنگنده به نبرد با مخالفانش پرداخته است به نظر نمی رسد کمک های خارجی به آنها در راه باشد.

جهان عرب حتی حاکمان مستبد این منطقه به شکلی گسترده از قذافی انتقاد کرده اند.

حتی قدرت های غربی که قبل از آغاز قیام مردمی علیه قذافی از وی حمایت می کردند اکنون علاقه ای به رهبر لیبی نشان نمی دهند. با اینکه به نظر می رسد این پویایی نظامی در جهت منافع قذافی در حال تغییر است اما رهبر لیبی که چهل و یک سال زمام امور این کشور را بدست گرفته است احتمالا در نگاه داشتن قدرت موفق خواهد بود. تمایل قذافی برای استفاده از زور احتمالا الگویی خطرناک برای حاکمان عرب دیگر است که با جمعیت های ناراضی رو به رو هستند. جیمز کلاپر رئیس اطلاعات ملی باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا اعلام کرد قذافی برای مدتی طولانی باقی می ماند.

درخواست های عمومی برای اقدامی به منظور نجات مخالفان قذافی و غیرنظامیان در برابر قدرت نظامی نیروهای حامی قذافی افزایش یافته است. هنوز هیچ اقدامی به غیر از تحریم هایی از جمله مسدود شدن دارایی ها و تحریم های تسلیحاتی، تهدید به اقدام کیفری برای جنایات جنگی و اقداماتی تحت رهبری فرانسه برای به رسمیت شناختن شورای ملی انقلابی در لیبی صورت نگرفته است. با اینکه سیف الاسلام قذافی پسر رهبر لیبی اعلام کرد حمله ای تمام عیار را برای سرکوب قیام سه هفته ای این کشور آغاز می کند، مبارزان لیبی درک نمی کنند جهان منتظر چیست. مصطفی عبدالجلیل رئیس شورای ملی مخالفان لیبی روز جمعه به بی بی سی گفت ما از درخواست برای محاصره هوایی و دریایی خسته شده ایم.

وی افزود تعلل بیشتر به قذافی این امکان را می دهد تا کنترل مابقی بخش های کشور را مجددا به دست بگیرد و برخلاف خواست مردم لیبی در قدرت بماند.

با این حال هنوز هیچ اجماع بین المللی درباره اقدامی قاطع در این خصوص صورت نگرفته است.

قضاوت درباره نشست های روز پنجشنبه شورای همکاری خلیج فارس، اتحادیه آفریقا و سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) زود است.

سران اتحادیه اروپا نیز روز جمعه در حال گفتگو درباره بحران لیبی هستند. بسیاری نگرانند اگر منطقه پرواز ممنوع در لیبی اعمال شود این ماموریت به درازا بکشد. تیمور گوکسل رایزن سابق حافظ صلح سازمان ملل متحد در بیروت گفت اگر با اعمال این طرح نیروی هوایی لیبی زمین گیر شود و توپخانه های سنگین و زرهی لیبی وارد عملیات شوند چه اتفاقی می افتد؟ در آن موقع چه اقدامی می توان انجام داد؟ به چه کسی می توان حمله کرد.

آنجا دیگر منطقه پرواز ممنوع نیست بلکه منطقه جنگی است.

این تصمیمی بسیار پیچیده است.

کشورهای غربی باید خیلی خوب درباره آن بیندیشند.

آمریکا درگیر جنگ های نظامی پرهزینه و طولانی در عراق و افغانستان است.

روسیه و چین و کشورهای عربی نظیر الجزایر و سوریه درباره هرگونه مداخله در امور داخلی کشوری دیگر مخالفند. بنابراین جلب موافقت شورای امنیت سازمان ملل متحد برای اقدام نظامی علیه لیبی بسیار دشوار است و هیچ کشور یا ائتلافی هنوز آمادگی خود را برای اقدام نظامی در این کشور بدون چنین مجوزی اعلام نکرده است. گروه بین المللی بحران به جای اقدام نظامی آتش بس و مذاکره را برای پایان دادن به جنگ داخلی در لیبی پیشنهاد کرده است. این گروه اعلام کرد درخواست های غرب برای مداخله نظامی خطرناک و بی فایده است.

هیچ راه ساده و سریعی وجود ندارد.

این گروه ادامه داد quotation mark تاکید بر کناره گیری قذافی از قدرت این امر را محقق نمی کند.

اعمال منطقه پرواز ممنوع، بمباران فرودگاهها یا مسلح کردن مخالفان قذافی تعادل قدرت را به نفع مخالفان قذافی برهم می زند اما بعید است این امر به سرعت به تغییر رژیم در این کشور منتهی شود.

quotation mark اتحادیه آفریقا با رد هرگونه مداخله نظامی در لیبی در نظر دارد پنج تن از سران کشورهای آفریقایی را به منظور آتش بس به این کشور اعزام کند. اتحادیه عرب عضویت لیبی را به حالت تعلیق درآورده است.

عربستان سعودی و پنج شریکش در شورای همکاری خلیج فارس نیز حمایت خود را از اعمال منطقه پرواز ممنوع اعلام کرده اند و حکومت قذافی را نامشروع خوانده اند. قرار است اتحادیه عرب روز شنبه در نشستی اضطراری به بحث درباره اوضاع لیبی بپردازد و مقامات این اتحادیه اعلام کردند هیات لیبی اجازه حضور در این نشست را ندارد.

اما اقدامی تعیین کننده از جانب اتحادیه عرب تعجب آور خواهد بود. کریم مقدسی استاد روابط بین المللی در دانشگاه آمریکایی بیروت گفت اتحادیه عرب به سازمانی کاملا ناکارآمد تبدیل شده است که به غیر از ایراد سخنرانی و صدور بیانیه کاری صورت نمی دهد.

وی گفت به رغم سقوط رهبران لیبی و تونس و قیام های مردمی علیه حاکمان دیگر کشورهای عربی، اکثریت رژیم های عربی دست نخورده باقی مانده اند.

هیچ یک از این کشورها از اتحادیه عرب نخواسته اند رهبری اقدامی را برای مداخله علیه یکی از دولت های عضو این اتحادیه برعهده بگیرد. ناتو نیز درباره پیشنهادها برای جلوگیری از توان ارتش قذافی با اعمال منطقه پرواز ممنوع تردید دارد.

آندرس فوگ راسموسن دبیر کل ناتو اعلام کرد این امر نیازمند مدرکی دال بر وقوع جنایت جنگی علیه غیرنظامیان، یک مبنای قانونی روشن و حمایت منطقه ای قاطع است. هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه آمریکا اعلام کرده است کشورش به تنهایی برای اعلام منطقه پرواز ممنوع در لیبی اقدام نمی کند. کلینتون با کم اهمیت خواندن تاثیر مناطق پرواز ممنوع در عراق و صربستان اعلام کرد اگر آمریکا بدون مجوز جامعه بین المللی اقدام به اعلام منطقه پرواز ممنوع در لیبی بکند این اقدام پیامدهایی را به دنبال خواهد داشت که غیرقابل پیش بینی است.

قذافی نظیر صدام دیکتاتور معدوم غراق هرگونه مداخله غرب را اقدامی استعماری می خواند که این اقدام یادآور چندین دهه واقعیت تلخ در جهان عرب است. عمر نشابه سردبیر روزنامه الاخبار بیروت که رابطه خوبی با حزب الله لبنان دارد گفت quotation mark آنچه بیش از هر چیز دیگری ما را نگران کرده است علاقه مندی غرب و اروپا به کنترل بر نفت لیبی است.

quotation mark بسیاری از اعراب از حملات مرگبار قذافی علیه مخالفانش به تنگ آمده اند اما احتمالا اعتمادی به اقدام غرب ندارند به ویژه اگر اعمال منطقه پرواز ممنوع باعث افزایش ناخواسته تلفات غیرنظامیان شود. مقدسی گفت quotation mark چنین باوری وجود ندارد که مداخله آمریکا مختصر و در جهت منافع اعراب یا ثبات این کشور خواهد بود.

بسیاری از اعراب اقدام نظامی آمریکا را با انگیزه نفت یا تلاش برای احیا اعتبار خود پس از ناکامی در پاسخگویی مناسب به قیام های حامی دموکراسی در مصر و تونس می دانند. مقدسی با اشاره به حمایت گذشته آمریکا از دولتمردان عرب و تلاش های این کشور برای برقراری صلح میان اسرائیل و فلسطین گفت ناکامی شدید دولت اوباما در تدوین سیاستی هماهنگ در قبال خاورمیانه نیز یکی از موارد مطرح است.