روز جمعه 20 اسفند (11 مارس)، اجلاس سران كشورهاي عضو اتحاديه اروپا در بروكسل، پايتخت بلژيك، تشكيل شد و نحوه برخورد اتحاديه با تحولات جاري ليبي، به خصوص در پي توسل حكومت معمر قذافي به عمليات شديد نظامي عليه مخالفان، در دستور كار اجلاس قرار داشت.
سران دولت‌هاي عضو اتحاديه اروپا در بيانيه‌اي اعلام كردند كه بر استعفاي قذافي تاكيد دارند. آندرس راسموسن، دبير كل ناتو، روز چهارشنبه 18 اسفند به خبرنگاران گفته بود كه ناتو، خود را براي تمام اتفاقات احتمالي آينده آماده مي‌كند، اما قصد ندارد به ليبي نيرو اعزام كند. در مرحله كنوني نيروي هوايي ناتو تنها بر سواحل ليبي نظارت خواهد داشت.
برخي از كشورهاي عضو ناتو از جمله آمريكا و كانادا پيش از اين چندين ناو جنگي را به درياي مديترانه در نزديكي ليبي اعزام كردند.
فرانسه نيز براي اقدام نظامي عليه ليبي از سوي سازمان ملل اعلام آمادگي كرد. اقدام سياسي ديگر فرانسه، به رسميت شناختن دولت موقت ليبي بدون مشورت با ساير اعضاي اتحاديه اروپا بود. از سوي ديگر آلمان تلاش مي‌كند كه كشورهاي عضو اتحاديه اروپا را به نظري يگانه بكشاند تا با اعلام موضعي واحد در برابر ديكتاتوري قذافي، به صورت مؤثر از جنبش اعتراضي عليه او حمايت كنند. اين احتمال وجود دارد كه پارلمان اروپا با شوراي ملي موقت ليبي رابطه برقرار كند.
انقلابيون مخالف قذافي آشكارا از حمايت اتحاديه اروپا استقبال كرده‌اند. مصطفي عبدالجليل، سخنگوي شوراي ملي انتقال قدرت در ليبي، ضمن حمايت از مسدود شدن فضاي هوايي كشور، با اعزام نيروي زميني به كشورش مخالفت كرد. وزير دادگستري پيشين ليبي به خبرنگاران گفته است: «اميدواريم اعلام منطقه پرواز ممنوع، مانع از كشتار مردم توسط نيروي هوايي قذافي شود».
روزنامه انگليسي سان دراين زمينه نوشت: سربازاني از نيروهاي ويژه انگليس به عنوان تاجر وارد ليبي شدند و از سفارت خود در طرابلس سلاح گرفتند و كارمندان انگليسي شركت نفت را كه در صحراي ليبي گرفتار شده بودند، نجات دادند. معاون نخست وزير انگليس در اين زمينه گفت: عمليات نجات يگان‌هاي ويژه انگليس موفقيت آميز بود و ما با دقت آن را برنامه ريزي و به خوبي اجرا كرديم. با توجه به شرايط موجود،به نظر مي رسد، ليبي تبديل به صحنه روندهاي مداخله گرايانه منافع محور از سوي كشورهاي اروپايي شده باشد.
** ليبي و سهم خواهي اروپايي
------------------------------------------
در حالي درگيري ها در ليبي ميان نيروهاي هوادار قذافي و نيروهاي انقلابي تشديد شده است كه اتحاديه اروپا و رهبران ناتو در بروكسل نوع مواجهه با شرايط ليبي را بررسي مي نمايند. 'ايوو دالدر' نماينده آمريكا در پيمان آتلانتيك شمالي (ناتو) با بيان اين مطلب از آمادگي اين پيمان براي برقراري منطقه ممنوعه پروازي بر فراز ليبي خبر داد. طبق اين طرح جنگنده هاي ناتو مي توانند در صورت مشاهده جنگنده هاي ارتش قذافي بر فراز ليبي آنها را وادار به فرود كرده و در صورت لزوم به آنها حمله كنند. به گفته دالدر اين اقدام به منظور آماده شدن ناتو براي مداخله مستقيم در جنگ داخلي ليبي صورت مي گيرد.با اين حال گزينه هاي ديگري نيز مانند استفاده از ناوهاي ناتو براي حمايت از مخالفان قذافي در درياي مديترانه بصورت تامين نيازهاي نظامي و غيرنظامي آنان مطرح شده است.
هر چند تمام كشورهاي غربي بر اينكه دوران قذافي به پايان رسيده و وي بايد كنار برود وحدت نظر دارند، اما تصميم گيري يكساني در مورد نحوه واداشتن وي به كناره گيري بين آنها صورت نگرفته است. به نظر مي رسد، نوعي 'سهم خواهي انفرادي' ميان بازيگران تاثيرگذار بر ليبي به وجود آمده باشد، زيرا در حالي كه بيشتر اعضاي اتحاديه اروپا و ناتو بر كنار رفتن قذافي تاكيد دارند، مشاركت گسترده اي در تصميم گيري بر نوع مواجهه با بحران ليبي اتخاذ نمي كنند.
فرانسه، ايتاليا و انگليس به عنوان يكي از قدرت هاي تاثيرگذار بر نوع تصميم سازي در اتحاديه اروپا و ناتو بر مقابله نظامي تاكيد دارند و عملا به نوعي به دليل ميراث منافع ناشي از همكاري هاي نفتي با دولت قذافي، مشاركت گرايي جمعي برخاسته از ساختار اروپايي را ناديده مي انگارند.
اين در حالي است كه كشورهاي شمال اروپا نظيرآلمان با تاكيد بر مشاركت گرايي جمعي در تصميم سازي، با اقدامات نظامي مخالفت مي كنند. اگرچه به نظر مي رسد كه نوع مخالفت اين كشورها لزوما به معناي مخالفت با ماهيت مواجهه با بحران ليبي نيست. با اين وجود به نظر مي رسد فرايندهاي موجود براساس ماهيت 'سهم خواهي مشاركتي' از سوي كشورهاي اتحاديه اروپا شكل بگيرد. سهم خواهي مشاركتي بدين معنا است كه كشورهاي اروپايي تلاش خواهند داشت در بستري از منافع مشاركتي، نوع و چگونگي منافع و مواجهه با بحران ليبي را تعيين كنند.

---