بررسی استراتژیک - جوان/دیوانگی معمر قذافی در واکنش به اعتراضات مردمی لیبی بهانهای فراهم کرده است برای اینکه امریکا، ناتو و اتحادیه اروپا برای ایجاد منطقه پرواز ممنوع و حتی احتمال حمله نظامی به این کشور آماده شوند. باراک اوباما، رئیسجمهور امریکا روز سه شنبه اعلام کرد درباره تحولات لیبی و جلوگیری از اتفاقاتی که در آن رخ میدهد، همه گزینهها در حال بررسی است که حمله نظامی نیز جزو آن است.
پیش از اینکه بحث حمله نظامی به لیبی بر سر زبانها بیفتد، کشورهای غربی عموماً از منطقه پرواز برای جلوگیری از نیروهای هوایی رژیم قذافی سخن میگفتند. ایالات متحده، اتحادیه اروپا، اتحادیه عرب، شورای همکاری خلیجفارس و سازمان کنفرانس اسلامی با این طرح موافقت کردهاند. طرح منطقه پرواز ممنوع بیشتر برای جلوگیری از جولان نظامی و حملات هوایی نیروهای قذافی علیه مردم معترض توجیه میشود اما امریکا و غرب همواره برای اجرای هر طرح و برنامهای مثل حمله نظامی یا منطقه پرواز ممنوع منافع خودی را مو به مو در نظر میگیرند. ادامه…
امریکا به همراه متحدانش پیش از حمله به عراق در سال ۲۰۰۳ به مدت ۱۲ سال سیاست نظامی منطقه پرواز ممنوع را در شمال این کشور به اجرا گذاشتند و سپس با حمله به عراق تاکنون در آن چتر انداختهاند و از منافعش بهره میگیرند.با توجه به اینکه قذافی آدمی غیرقابل پیشبینی است برخی کارشناسان معتقدند که اجرای سیاست پرواز ممنوع که قرار است از سهشنبه این هفته اجرا شود، میتواند با خطراتی مواجه شود زیرا ممکن است نیروهای رژیم لیبی به هواپیماهای ناتو حمله کنند. همین مسئله میتواند بهانه لازم را برای حمله مستقیم به لیبی بدهد. شکی در این نیست که جنگ آینده درجهان جنگ انرژی و جغرافیاست. حال اگر هر کشوری به همراه متحدانش بتواند در این جنگ موفق عمل کند. کسب، حفظ و افزایش قدرت خود را تضمین خواهد کرد.لیبی نه تنها یکی از ده کشور بزرگ صادرکننده نفت در جهان است بلکه موقعیت جغرافیایی آن کاملاً استراتژیک است. قرارگرفتن لیبی در شمال افریقا که جزئی از تعریف خاورمیانه است و همچنین به لحاظ آبی در همسایگی و هممرزی اروپا قرار دارد، میتواند نقش مؤثری برای تثبیت هژمونی امریکا بازی کند. کشور لیبی در دریای مدیترانه بیش از ۱۷۷۰ کیلومتر مرز ساحلی دارد به گونهای که دستکم در داخل کشور برخی ازآن به عنوان دریای لیبی یاد میکنند. لیبی از طریق آبهای مدیترانه با مراکش، الجزایر، تونس، لیبی، مصر، فلسطین، سرزمینهای اشغالی، لبنان، سوریه، ترکیه، یونان، آلبانی، صربستان، مونتهنگرو، بوسنی و هرزگوین، کرواسی، اسلوونی، ایتالیا، فرانسه، اسپانیا و همچنین دو کشور جزیرهای قبرس و مالت وصل میشود. با توجه به اینکه آبهای مدیترانه به آبهای آزاد جهان نیز راه دارد این منطقه برای امریکا بسیار مهم است. حتی پس از اینکه طرح سپر دفاع موشکی امریکا به خاطر مخالفت روسیه از خاک دو کشور چک و لهستان حذف شد واشنگتن سعی کرد آن را بر روی کشتیهای غول پیکری مستقر کند که در آبهای مدیترانه لنگر انداختهاند.حمله به افغانستان و عراق موقعیت واشنگتن را در منطقه خاورمیانه دستکم تا مدتی و پیش از تحولات و تغییرات اخیر تثبیت کرد. از سویی دیگر امریکا در شرق آسیا، منطقه قفقاز و حوزه کشورهای دریایی خزر و برخی دیگر از مناطق جهان، متحد استراتژیک دارد و منافع خود را تأمین میکند. اما حضور مستقیم امریکا در مناطق دیگر مثل امریکای لاتین و افریقا اجازه گسترش قدرت را از دیگر کشورهای در حال خیزش خواهد گرفت که از این طریق منافعش دست نخورده باقی میماند. بنابراین امریکا حمله مستقیم به لیبی و ایجاد پایگاهی دیگر برای خود در شمال افریقا را به هر بهانهای حتمی کمکهای بشردوستانه و حمایت از مردم لیبی توجیه میکند. در حالی که انقلابیون این کشور همواره از هرگونه دخالت نظامی بیگانگان هشدار داده و با ایجاد ارتش مردمی و همچنین شورای ملی انتقالی اعلام کردهاند که انقلاب لیبی را به نتیجه رسانده و خود قذافی را از تخت بخت پایین خواهند کشید.