«به دنبال گمانهزنيها در مورد اقدامات بين المللي عليه رژيم قذافي، گزينه ايجاد منطقه پرواز ممنوع بر فراز آسمان ليبي مطرح شده است. اين در حالي است كه اين گزينه موافقان و مخالفاني نيز داشته است و عملا باعث شده غرب در مخمصهاي دشوار قرار بگيرد.»
به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، روزنامه گالف نيوز در تحليلي در اين زمينه نوشته است:
«در مورد ايجاد منطقه پرواز ممنوع بر فراز آسمان ليبي دو موضوع مطرح شده است كه يا اين موضوعها يك ايده مناسب براي سرنگون كردن رژيم معمر قذافي است يا به بهانهاي براي دخالت غرب در اين كشور تبديل ميشود.
شمار حاميان ايجاد منطقه پرواز ممنوع در ليبي بيشتر از مخالفان آن است. از جمله مخالفان سرسخت اين گزينه ميتوان به ديويد كامرون، نخست وزير انگليس و مقامات ارشد فرانسه اشاره كرد.
انگليس و فرانسه اخيرا پيش نويس قطعنامهاي را آماده كردند كه در صورت تصويب آن در شوراي امنيت سازمان ملل، منطقه پرواز ممنوع بر فراز آسمان ليبي ايجاد خواهد شد، اما موانع ايجاد شده در اين مسير هنوز باعث نشده اين قطعنامه تصويب شود.
اتحاديه عرب نيز خواستار ايجاد منطقه پرواز ممنوع بر فراز آسمان ليبي شده است و عمروموسي، دبيركل اين اتحاديه از اين گزينه به عنوان يك "اقدام پيشگيرانه" با هدف حفاظت از شهروندان ليبي و توقف كشتارها در اين كشور ياد كرده است.
در اين راستا دولت آمريكا مواضع محتاطانهاي اتخاذ كرده است؛ به طوري كه برخي مقامات اين كشور موافق و برخي ديگر مخالف منطقه پرواز ممنوع در آسمان ليبي هستند.
رابرت گيتس، وزير دفاع آمريكا، در اظهارنظري اعلام كرد كه وي معتقد است منطقه پرواز ممنوع از لحاظ عملي بدون حمايتهاي هوايي موثر نخواهد بود.
به گفته كارشناسان، آمريكا مطمئناَ ميتواند از لحاظ نظامي متعهد به اجراي اين گزينه شود، اما هزينههاي سياسي و پيامدهاي آن و همچنين درسهايي كه ارتش آمريكا از دو جنگ خونين در دو كشور اسلامي (عراق و افغانستان) گرفته، واشنگتن را در مورد حمايت قاطعانه از منطقه پرواز ممنوع در ليبي مُردد كرده است.
براساس اعلام "مركز ارزيابي استراتژيك و بودجه" (يك انديشكده در واشنگتن) يك منطقه پرواز ممنوع در ليبي ممكن است بيش از 300 ميليون دلار در هفته هزينه در پي داشته باشد كه اين هزينه با توجه به مشكلات اقتصادي آمريكا، براي مقامات واشنگتن ميتواند سخت باشد.
باراك اوباما، رئيس جمهوري آمريكا نيز در اين راستا مواضع محتاطانهاي اتخاذ كرده و آشكارا از گزينه منطقه پرواز ممنوع بر فراز آسمان ليبي حمايت نكرده است. وي از اين حقيقت آگاه است كه لازم است اقدامات بيشتري براي كمك به انقلابيون در ليبي انجام بدهد، اما در اين راستا وي با موانعي مواجه است.
شوراي ملي انقلابيون در بنغازي قاطعانه از كشورهاي غربي خواسته كه منطقه پرواز ممنوع در آسمان ليبي ايجاد كنند و هشدار داده است كه در صورت عدم اجراي اين گزينه ممكن است فاجعه انساني در ليبي رخ دهد.
يكي از گزينهها در مورد منطقه پرواز ممنوع در ليبي اين است كه اين منطقه فقط در سواحل ليبي يا در شمال اين كشور با هدف كمتر كردن هزينهها و تلفات اجرا شود.
اين گزينه مخالفاني داشته است كه از جمله آن ميتوان به سوريه و الجزاير اشاره كرد كه در اجلاس اخير اتحاديه عرب آنها به اين گزينه راي منفي دادند.
روسيه و چين نيز مخالف ايجاد منطقه پرواز ممنوع هستند و اجازه ندادند اين گزينه در شوراي امنيت سازمان ملل تصويب شود.
به گفته تحليلگران، يكي از دلايل اصلي مخالفت با اين گزينه، عدم اطمينان از موثر بودن اين طرح ميباشد. هيچ كس نميخواهد بدون پوشش از سوي ناتو و سازمان ملل اين گزينه اجرا شود.
پرسنل نظامي كشورهاي مختلف از جمله آمريكا در مورد اين طرح ابراز نگراني كردهاند و اعلام كردند كه اگر اين طرح اجرا شود، به معناي آن است كه هر نيروي هوايي بايد با كوچكترين نشانهاي، به آسمان ليبي حمله كند و اين موضوع خطرات و پيامدهايي نيز خواهد داشت.
براي نمونه منطقه پرواز ممنوع ايجاد شده در عراق باعث شد كه فرانسه براي مدتي فعاليتهايش را به حالت تعليق در آورد، چون اين منطقه پرواز ممنوع باعث تلفات غيرنظاميان شده بود.
سوال مهمي كه در حال حاضر در جامعه جهاني مطرح است، اين است كه منطقه پرواز ممنوع بر فراز آسمان ليبي تا چه حد ميتواند مفيد باشد؟ يا اينكه واقعا اين طرح ميتواند مانع از كشتارهاي مردم و معترضان توسط رژيم قذافي شود؟
سوال ديگري كه مطرح است اين ميباشد كه منطقه پرواز ممنوع براي نمونه تا چه حد ميتواند بر تحولات اخير خاورميانه تاثير منفي يا مثبت بگذارد؟
در حال حاضر جامعه جهاني ميداند كه اگر رژيم قذافي از ناآراميهاي اخير در ليبي جان سالم به در ببرد، اين يك پيام ناخوشايند به معترضان و رهبران عرب خواهد داد. برخي معتقدند كه اگر جامعه جهاني منطقه پرواز ممنوع بر فراز آسمان ليبي ايجاد نكند، رژيم قذافي ميتواند به راحتي به بقاي خود ادامه بدهد و اين موضوع براي معترضان و انقلابيون در ليبي بسيار دردناك است.»