واحد مرکزی خبر/خبرگزاری رویترز در گزارشی از واشنگتن و بروکسل به قلم اندرو کین و دیوید برانستروم نوشت: کشورهای غربی که عملیاتی هوایی را در لیبی آغاز کرده اند، روز سه شنبه توافق کردند از ناتو (سازمان پیمان آتلانتیک شمالی) برای هدایت تلاش های نظامی استفاده کنند.
با این حال، این کشورها از حمایت همه اعضای ناتو برخوردار نیستند و در خصوص رهبری این عملیات، اختلاف نظر دارند. باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا که امیدوار است در چند روز آینده فرماندهی عملیات لیبی را به متحدان خود واگذار کند، دیوید کامرون نخست وزیر انگلیس و نیکلا سارکوزی رئیس جمهور فرانسه به توافق رسیدند که ناتو نقشی کلیدی در این عملیات ایفا کند. متحدان در عین حال از تایید رهبری سیاسی این عملیات توسط ناتو خودداری کردند که پذیرش آن برای ترکیه، عضو این سازمان، دشوار خواهد بود و حمایت اعراب را از تلاش ها برای حفاظت از غیرنظامیان در برابر نیروهای رژیم معمر قذافی رهبر لیبی، تضعیف می کند. فرانسه خواستار تشکیل یک نهاد هدایت کننده سیاسی متشکل از کشورهایی از جمله اعراب برای برعهده گرفتن مسئولیت عملیات ایجاد منطقه پرواز ممنوع بر فراز لیبی شده است. اوباما که تحت فشار داخلی برای محدود کردن نقش آمریکا در عملیات نظامی بر ضد لیبی است، اعلام کرده است وی مطلقا هیچ شکی ندارد که توافق به زودی حاصل خواهد شد و اینکه به رغم تلاش های مخالفان سیاسی جمهوریخواه وی برای کاهش بودجه دولت آمریکا، می توان هزینه های این ماموریت را مدیریت کرد. اوباما در کنفرانسی خبری در السالوادور در آخرین مرحله از سفرش به آمریکای لاتین، اعلام کرد مردم آمریکا از نجات جان و کمک به مردم (لیبی) احساس رضایت خواهند کرد. رئیس جمهور آمریکا بعدا در مصاحبه با شبکه تلویزیونی سی ان ان گفت قذافی احتمالا منتظر می ماند تا عملیات نظامی پایان یابد ولی کشورهای غربی از فشارها بر رهبر لیبی نخواهند کاست. در بروکسل، اعضای ناتو روز سه شنبه با تکمیل طرح ها در خصوص اجرای منطقه پرواز ممنوع بر فراز لیبی، توافق کردند تحریم تسلیحاتی این کشور را اجرا کنند ولی مخالفت های ترکیه و فرانسه بار دیگر جلوی هر گونه توافق را برای واگذار کردن فرماندهی این عملیات به ناتو، گرفت. تلاش های دیپلماتیک اوباما در تماس های تلفنی با کامرون، سارکوزی و رهبران دیگر کشورها نشان دهنده علاقه وی به ظاهری غیرآمریکایی بخشیدن به عملیات بر ضد نیروهای قذافی است هر چند که ارتش آمریکا احتمالا به عنوان ستون اصلی این ماموریت باقی خواهد ماند. یک مقام بلندپایه آمریکایی اعلام کرد متحدان تلاش می کنند شرکای خود را در ناتو و کشورهای غیرعضو این سازمان را وارد عملیات کنند. وی همچنین ابراز امیدواری کرد کشورهای عربی بیشتری از جمله عربستان سعودی و امارات عربی متحده به زودی کمک های خود را به این ماموریت، اعلام کنند. مسئله اینکه چه کشوری رهبری عملیات لیبی را برعهده بگیرد، برای اوباما حیاتی است که بر نقش محدود آمریکا در این ماموریت تاکید کرده است زیرا رای دهندگان و نمایندگان کنگره آمریکا نگران گرفتار شدن نظامیان این کشور در باتلاقی دیگر همچون عراق و افغانستان هستند. آلن ژوپه وزیر امور خارجه فرانسه اعلام کرده است وزرای خارجه کشورهای دخیل در اقدام نظامی بر ضد لیبی در روزهای آینده دیدار می کنند تا ساختاری سیاسی روشن برای عملیات، ایجاد کنند. ژوپه در سخنانی در پارلمان فرانسه اعلام کرد من با موافقت همکاران انگلیسی خود پیشنهاد داده ام که ما با مشارکت وزرای خارجه کشورهای دخیل و اتحادیه عرب، ساختاری سیاسی به منظور هدایت عملیات ایجاد کنیم. وی افزود به محض اینکه ما این ساختار سیاسی را ایجاد کنیم...
بطور طبیعی از قابلیت های برنامه ریزی و مداخله ناتو استفاده خواهیم کرد. یک مقام ناتو اعلام کرد این مسئله که بیست و هشت کشور عضو این سازمان بر سر طرح عملیاتی مفصلی در خصوص منطقه پرواز ممنوع بر فراز لیبی به توافق رسیده اند، حائز اهمیت است. وی افزود با اینحال، این مسئله، واقعیت سیاسی لزوم دستیابی به توافق به منظور اجرا یا عدم اجرای آن را در نظر نمی گیرد. دستیابی به این توافق تاکنون دشوار بوده است. به رغم اینکه اوباما، کامرون و سارکوزی توافق کردند از ساختار فرماندهی ناتو برای حمایت از این ماموریت استفاده شود ولی مخالفت های فرانسه و ترکیه همچنان پرسش هایی در خصوص ساختار آتی این عملیات، به وجود می آورد. فرانسه که نخستین حملات را به لیبی انجام داد، با اشاره به بدنامی ائتلاف تحت رهبری آمریکا در جهان عرب، با نقش برجسته ناتو در این عملیات، مخالفت کرده است. ترکیه نیز اعلام کرده حملات هوایی به لیبی از آنچه شورای امنیت سازمان ملل اجازه داده، فراتر رفته است. دیگر کشورهای عضو ناتو به ویژه ایتالیا می گویند این سازمان یا باید فرماندهی عملیات را برعهده بگیرد یا اینکه هیچ نقشی نداشته باشد. قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل که اجازه اقدام بر ضد لیبی را داد، با ده رای موافق به تصویب رسید ولی روسیه و چین که در بین پنج کشوری بودند که رای ممتنع دادند، همچون دیگر قدرت های نوظهور همچون هند و برزیل در خصوص اهداف این عملیات ابراز شک و تردید کرده اند. رابرت گیتس وزیر دفاع آمریکا در گفتگو با خبرنگاران در مسکو اعلام کرد انتقال رهبری عملیات را در چند روز آینده پیش بینی می کند. در حالیکه برخی از اعضای کنگره آمریکا به انتقادهای خود از اوباما شدت بخشیده اند، نتایج نظرسنجی ها نشان دهنده دیدگاه متفاوت مردم آمریکا درباره عملیات بر ضد لیبی است. برخی از نمایندگان کنگره آمریکا می گویند اوباما بیش از اندازه منتظر ماند تا مداخله کند و برخی دیگر نیز با اعلام اینکه وی نتوانسته است ماموریت لیبی را تعریف کند، در خصوص اعزام نظامیان آمریکایی به جنگی دیگر، هشدار داده اند. اوباما که روز چهارشنبه از سفر به آمریکای لاتین بازخواهد گشت، با رهبران ترکیه و قطر در خصوص عملیات لیبی، تلفنی گفتگو کرده است. یک دیپلمات شورای امنیت سازمان ملل که خواست نامش فاش نشود، اعلام کرد ترکیه و امارات عربی متحده مشارکت در عملیات لیبی را از طریق گشت زنی در بندر بنغازی به منظور اطمینان خاطر از باز ماندن آن برای تحویل کمک های بشردوستانه، بررسی می کنند.
