مرکز تحقیقات کنگره آمریکا در گزارشی با عنوان 'لیبی: پیشینه و روابط با ایالات متحده آمریکا' به بررسی روابط لیبی با آمریکا پرداخت.

به گزارش مشرق به نقل از اشراف، مرکز تحقیقات کنگره آمریکا در گزارشی با عنوان "لیبی: پیشینه و روابط با ایالات متحده آمریکا" به بررسی روابط لیبی با آمریکا پرداخت.

نویسندگان این گزارش کریستوفر ام. بلانشارد و جیم زانوتی‌، تحلیل‌گران مسائل خاورمیانه هستند.

در بخش چکیده این گزارش آمده است:

اعتراضات ضددولتی در لیبی روز 5 فوریه آغاز گردید که پس از شدت گرفتن آن دولت تلاش کرد تا با اقدامات خشونت‌آمیز خود این ناآرامی‌ها را مهار کند. تظاهرات مردمی در مخالفت با رژیم 42 ساله معمر قذافی، رهبر لیبی به راه افتاد. در روز 18 فوریه، برخی منابع گزارش کرده‌اند که نیروهای مخالف دولت کنترل برخی از مناطق بنغازی– دومین شهر بزرگ لیبی و اطراف آن در شمال شرق منطقه "سیرنایکا"(Cyrenaica) را بدست گرفتند.

روابط حسنه آمریکا و لیبی به تدریج از سال 2003 علنی گردید، زمانیکه دولت لیبی مسئولیت اقدام تروریستی اتباع خود در رابطه با بمبگذاری پرواز 103 خطوط هوایی آمریکا (Pan Am) را پذیرفت و رسماً اعلام کرد که تصمیم دارد برنامه تسلیحات کشتار جمعی و موشکهای دوربرد را متوقف سازد. آمریکا نیز در پاسخ به این اقدام تحریمهای علیه دولت لیبی را لغو کرد. در روز 15 می 2006 کابینه بوش اعلام کرد خواستار از سرگیری روابط کامل دیپلماتیک با لیبی و حذف نام این کشور از فهرست کشورهای حامی تروریسم است. روابط کامل دیپلماتیک در روز 31 مه 2006 از سرگرفته شد. لیبی از فهرست کشورهای حامی تروریسم و کشورهایی که در عملیات ضدتروریسم ژوئن 2006 با آمریکا همکاری کامل نداشتند، حذف گردید.

تا اواخر سال 2008، تعامل مجدد لیبی و آمریکا به دلیل اختلاف بر سر دعاوی حقوقی پیرامون کشته یا زخمی شدن شهروندان آمریکا در حملات تروریستی تحت حمایت لیبی در گذشته به حالت تعلیق درآمد. از سال 2004 به بعد، مقامات دولت بوش ادعا کردند که عادی سازی بیشتر روابط آمریکا– لیبی به واشنگتن این فرصت را می‌دهد تا به موضوعات موردنظر کنگره، از جمله دعاوی حقوقی، اصلاحات سیاسی و اقتصادی، توسعه منابع انرژی لیبی و حقوق بشر توجه بیشتری نمایند. بااینحال، برخی از اعضای کنگره برای محدودسازی تعامل مجدد آمریکا – لیبی به عنوان ابزار تشویقی برای دولت لیبی جهت حل پرونده‌های تروریسم اقدامات مثبتی انجام دادند.

گزارش مرکز تحقیقات کنگره می افزاید: طبق مفاد قرارداد رسیدگی به دعاوی دولت لیبی و آمریکا در اوت 2008، در حال حاضر بودجه موردنیاز برای حل دعاوی حقوقی خاص تامین شده است. کنگره از مراحل نهایی مذاکرات آمریکا-لیبی درخصوص عقد این قرارداد با تصویب قرارداد S.3370‌ مربوط به رسیدگی دعاوی لیبی حمایت کرد (P.L. 110-301)و در این راستا مجوز لازم برای تشکیل نهادی با مصونیت قضایی جهت دریافت بودجه حل دعاوی از لیبی و دیگر منابع و نیز توزیع آنها بین شاکیان آمریکایی را صادر کرد. در 31 اکتبر 2008 ، رئیس‌جمهور بوش فرمان اجرایی 13477 را امضا کرد که در آن به دعاوی مختومه در چارچوب این قرارداد اشاره شده است.

زمانیکه مقامات اسکاتلندی "عبدالباسط علی المقرانی"(Abd al Baset Ali al Megrahi)، بمبگذار پرواز 103 خط هوایی پان امریکن را به دلایل بشردوستانه در اواخر 2009 به لیبی بازگرداندند، اختلافات دائمی آمریکا – لیبی خود را در صدای اعتراض آمریکا و انگلیس به این تصمیم نمایان ساخت. در جولای 2010 ، مذاکرات جدید لیبی-انگلیس با موضوع پیگیری مسئله مقرانی و قرادادهای انرژی بر این تحولات تاکید کرد

علاوه بر مواردیکه با اغتشاشات اخیر ارتباط دارند، ملاحظات سیاسی آمریکا دراین برهه زمانی خاص شامل موارد زیر می‌باشند: تضمین نقش مثبت لیبی برای موفقیت‌های امنیتی و اقتصادی در شمال آفریقا و ساحل عاج،‌تضمین فرصتهای تجاری در لیبی برای شرکتهای آمریکایی و نظارت دائمی بر مسائل حقوق بشر.

دولت اوباما برای کمک خارجی به برنامه‌های لیبی در سال مالی 2011 از کنگره درخواست 875000 دلار را نموده است. این گزارش اطلاعاتی از تاریخ لیبی و پیشینه روابط لیبی – آمریکا را ارائه می‌نماید و اصلاحات سیاسی و اقتصادی لیبی را به بحث گذاشته و موضوعات قابل‌توجه برای منافع بالقوه کنگره را بررسی می‌کند.

فهرست مطالب این گزارش به این شرح است:

اغتشاشات ضددولتی 2011

سایر تحولات اخیر

پیشینه و تاریخ معاصر

دوران قذافی

کتاب سبز و ایدئولوژی قذافی

تروریسم و مقابله با ایالات متحده آمریکا

عدم‌سازش قذافی در‌ رابطه با مسئله اعراب و اسرائیل

انزوای بین‌المللی و علائم تغییر

موضوعات جدید در روابط آمریکا– لیبی

توافقنامه رسیدگی به کلیه دعاوی

جزئیات حل‌وفصل اختلافات

صلاحیت رسیدگی به دعاوی

توافقنامه تبادل زندانی بین لیبی و انگلستان

کمک خارجی آمریکا به لیبی

تامین بودجه احداث ساختمان جدید سفارت آمریکا

همکاری ضدتروریسم

گزارش سیاسی و اقتصادی

معمر قذافی: گزارش

تحولات سیاسی

ساختار دولت

"قدرت مردم"

پیشنهاداتی برای انحلال وزارتخانه‌های دولت و توزیع درآمدها

گروههای مخالف

تبعیدیها

اخوان‌المسلمین

گروه مبارزان اسلامی لیبی

اصلاحات سیاسی و حقوق‌بشر

نظارت بر حقوق‌بشر

فتحی الجهمی

سیاست خارجی لیبی

انرژی و اقتصاد لیبی

ذخایر نفت و ظرفیت تولید

گاز طبیعی

گزارش نظامی و خلع‌سلاح تسلیحات کشتار جمعی

ارتش لیبی

ساختار، آموزش و تجهیزات

فروش تسلیحات

برنامه‌ تسلیحات کشتار جمعی و خلع‌سلاح

برنامه‌های موشک هسته‌ای، شیمیایی و بالستیک

توقف برنامه‌های تسلیحات کشتار جمعی و موشکی

انگیزه‌هایی برای خلع‌سلاح

کنترل و بازرسی بین‌المللی

مطالعه بیشتر و منابع تاریخی