بررسی استراتژیک - ریسفور ایران/ تصور میشود که مصر در نظام سیاسی بعد از مبارک، به شدت تمایل دارد تا روابط بهتر با ایران و دیگر اعضای “بلوک مقاومت ” دنبال کند.به گزارش فارس به نقل از پایگاه اطلاعرسانی “ریسفور ایران “، دامنه شاخههای تحولات اخیر مصر برای خود این کشور، خاورمیانه و جهان فعلا مشخص نیست. در این مقطع دشوار تقریبا قطعی به نظر میرسد که مصر بعد از مبارک سیاست خارجی متعادلتری از چند دهه پیش خواهد داشت.
* تغییر شدیدا مثبت مواضع قاهره نسبت به جمهوری اسلامی ایران
بر اساس این گزارش، یکی از بارزترین و مهمترین علایم خط سیر جدید سیاست خارجی مصر، تغییر شدیدا مثبت مواضع قاهره نسبت به جمهوری اسلامی ایران بوده است. بطوریکه چند روز پیش از این، روزنامه القدسالعربی چاپ لندن گزارش داد که “نبیل العربی ” وزیر خارجه مصر بعد از دیدار با حافظ منافع ایران در قاهره اعلام کرد که “تماسهایی به منظور عادیسازی روابط بین قاهره و تهران در جریان است. ” وی همچنین تاکید کرد که دعوت وزیر خارجه ایران برای سفر به این کشور را نیز پذیرفته است.ادامه…
در همین حال، “عبدالباری عطوان ” سردبیر القدسالعربی نیز طی یادداشتی تصریح کرد که سیاست خارجی مصر “در حال اتخاذ روشهایی مشابه به اردوغان ترکیه است. مثل عادیسازی روابط با تمام همسایگان بر مبنای سیاست بیتوجهی به مشکلات و همچنین توسعه منافع استراتژیک و اقتصادی و استفاده از گفتوگو برای حل درگیریهای قدیمی؛ ”
عطوان در ادامه یادداشت خود به ارایه نمونههای مهمی از سیاست خارجی جدید مصر اشاره میکند:
۱- بازدید سری رئیس جدید اطلاعات مصر یعنی سرتیپ “مراد موافی ” که جایگزین عمر سلیمان شده است، از سوریه و دیدار با مقامات ارشد این کشور به منظور بحث بر سر حوزههای همکاریهای استراتژیک و امنیتی بین دو کشور و بررسی مسایل مختلف؛
۲- اجازه دادن به چند تن از سران حماس در نوار غزه برای سفر به دمشق از طریق فرودگاه قاهره که برای اولین بار در ماههای گذشته انجام میشود. این اتفاق در واقع ضربه بزرگی به محاصرهای است که رئیسجمهور مخلوع مصر علیه نوار غزه اعمال کرده بود و به سران حماس اجازه نمیداد تا بدون همراه داشتن مجوز از سوی اسرائیلیها نوار غزه را ترک کنند.
۳- صدور اجازه عبور ناوهای جنگی ایران از کانال سوئز برای رسیدن به بندر “لتاکیه ” سوریه بدون آنکه هیچ دردسری برای این ناوها ایجاد شود. این در حالی بود که آمریکا و اسرائیل شدیدا به اقدام مصر اعتراض میکردند.
۴- روی آوردن به حزبالله و متحدانش در لبنان و اتخاذ مواضع دوستانهتر با این جنبش، همزمان با فاصله گرفتن از جریان ۱۴ مارس به رهبری سعد حریری نخستوزیر سابق لبنان.
۵- انتخاب سودان به عنوان اولین مقصد سفر “اسام شرف ” نخستوزیر جدید مصر که نشان حوزه نیل یکی از اولویتهای دوره جدید مصر خواهد بود و از همه مسایل دیگر پیشی خواهد گرفت.
* مصر، وزن قابل توجه خود را به محور ایران-سوریه-ترکیه اضافه خواهد کرد
گزارش ریسفور ایران میافزاید: برخی از صاحبنظران منطقه و همچنین تحلیلگران و مفسران آمریکایی معتقدند که با گذشت زمان، مصر شروع به رقابت با ایران برای تاثیرگذاری در منطقه خواهد پرداخت زیرا به دلیل سنی بودن این کشور، جذابیت خاصی برای سوریه، ترکیه و برخی کشورهای دیگر دارد.
از این نظر، مصر به نقش سنتی خود در دنیای عرب و اسلام بازخواهد گشت و انتخابهای دیپلماتیک بیشتری را به دیگر کشورهای منطقه ارایه میدهد.
تصور میشود که مصر در نظام سیاسی بعد از مبارک، به شدت تمایل دارد تا روابط بهتر با جمهوری اسلامی ایران و دیگر اعضای “بلوک مقاومت ” دنبال کند. از نقطهنظر استراتژیک نیز ما معتقدیم که مصر وزن قابل توجه خود را نیز به محور ایران – سوریه – ترکیه ( و شاید عراق) اضافه خواهد کرد.
* مصر در کنار ایران و ترکیه، سیاستهای خود را پیش میبرد
ایران و ترکیه کشورهای بزرگی هستند که تحت حاکمیت فعلی خود، سیاست خارجی دارند که برای افکار عمومی داخل و خارج از کشورشان جذابیت دارد. مصر نیز کشور بزرگی است اما تحت حاکمیت سادات و مبارک با ساخت و پاخت با اسرائیل و همکاری استراتژیک با ایالات متحده، جذابیت خود را از دست داد.
اما هماکنون مصر با توانایی ارایه سیاست خارجه جذابتری بار دیگر به بازی برگشته است. اما با وجود آنکه مصر میتواند با ایران و ترکیه رقابت کند، به نظر میرسد که این کار را نخواهد کرد و در کنار ایران و ترکیه، سیاستهای خود را پیش میبرد.
بشار اسد رئیسجمهوری سوریه سال گذشته گفته بود که ایران، سوریه و ترکیه قادرخواهند بود تا با یکدیگر در حوزه تاثیرگذاری منطقهای رشد کنند.
هماکنون نیز پیشبینی میشود که مصر نیز به این اتحاد وارد خواهد شد و قاهره بعد از مبارک نیز این ورود را با ارزش خواهد دید.
* دیگر نمیتوان از مصر توقع داشت تا بلافاصله به خواستههای اسرائیل پاسخ دهد
البته دیپلماتهای ارشد مصر میگویند که این کشور تنها به دنبال “روابط عادی و ابتدایی، نه کمتر و نه بیشتر ” با ایران است. اما این دقیقا همان کاری است که حزب عدالت و توسعه ترکیه نیز انجام داد و روابط خود را با کشورهای منطقهای عادی کرد.
در واقع ترکیه روابط خود با ایالات متحده را قطع نکرد و یا از ناتو خارج نشد. بلکه به سادگی حوزه روابط منطقهای خود را گسترش داد. البته همانطور که شاهد بودیم، این سیاست نیز میتواند عواقب ژئوپولیتیکی بیشماری داشته باشد.
این همان اتفاقی است احتمالا برای سیاست خارجه جدید مصر نیز خواهد افتاد.
دیپلماتهای ارشد مصری در رابطه با روابط این کشور با رژیمصهیونیستی میگویند که این روابط کم و بیش باقی خواهد ماند اما دیگر نمیتوان از مصر توقع داشت تا بلافاصله به نگرانیها و خواستههای این رژیم پاسخ گوید.
به هر روی، اگر مصر “روابط عادی ابتدایی ” با ایران و دیگر بازیگران بلوک مقاومت خاورمیانه برقرار کند، عواقب ژئوپولیتیکی آن بسیار وسیع خواهد بود. حتی اگر قاهره بسیاری از عناصر رابطه خود با ایالات متحده و رژیمصهیونیستی را حفظ کند.