خبرگزاري فارس: پايگاه خبري فاكس نيوز با بيان اينكه تغيير سياست مصر و عبور ناوهاي ايراني از كانال سوئز دشمنان عرب ايران را بهشدت ناراحت كرده است عنوان كرد كه عصام شرف بهصورت عمومي ايران را بهعنوان يك قدرت منطقه‌اي و اسلامي بهرسميت شناخته است.
به گزارش فارس به نقل از پايگاه خبري فاكس نيوز، در زمان به نسبت كوتاهي از زمان سقوط "حسني مبارك " رئيس جمهور مخلوع مصر در ماه فوريه (بهمن)، اين كشور تغييرات بزرگي را در سياست خارجي خود نشان داده است. اين تغييرات با طراحي دوباره نقشه سياسي منطقه ، حاكي از استقلال فزاينده قاهره از واشنگتن و همچنين افزايش تنش ها بين مصر و اسرائيل و كشورهاي عربي حاشيه خليج فارس است. اين دگرگوني در سياست خارجي به نوعي به تغييرات در دوران بعد از مبارك در مصر ربط دارد. از اين تغييرات مي توان به عنوان نمونه به فعاليت آزادانه گروه هاي اسلامي كه مدت ها سركوب مي شدند و همچنين فشار مداوم روي حاكمان نظامي اين كشور براي از بين بردن ميراث رهبر پيشين مصر اشاره كرد.
* بخش عمده اي از قدرت سابق مصر به روابطش با اسرائيل و اتحاد اين كشور با آمريكا بر مي گردد
به دنبال خيزش مردمي 18 روزه در كشور مصر به رهبري جوانان اين كشور كه نهايتا منجر به سرنگوني حكومت 29 ساله حسني مبارك در 11 فوريه ( 22 بهمن ) شد، تغييراتي فراگير در اين كشور آفريقايي و 80 ميليون نفري كه بيشتر جمعيت آن مسلمان است به وجود آمد كه دگرگوني در سياست خارجي نيز بخشي از اين تغييرات است. به موجب اين خيزش نيروهاي سياسي متنوع و متناقضي فرصت عرض اندام پيدا كرده اند.
كشور مصر به طور سنتي با داشتن نفوذ زيادي در مسائلي كليدي چون روند صلح عرب - اسرائيل و روابط با ايران، در قلب ديپلماسي منطقه‌اي قرار داشته است. اما اين كشور بخش عظيمي از قدرت منطقه اي خود را به دنبال روابط نزديك خود با اسرائيل، هم پيماني طولاني مدت با آمريكا، اقتصاد بحران زده و كمبود آزادي از دست داده است .
* مبارك به دنبال تضمين آمريكا براي به قدرت رسيدن پسرش بعد از خود بود
خيلي ها در مصر معتقدند براي مثال رويكرد مبارك در روابط با آمريكا به اندازه زيادي تحت تاثير آرزوي وي جهت تضمين حمايت واشنگتن از " جمال مبارك " براي جانشيني خود بود. جمال مبارك پسر حسني مبارك بانكداري كه با روي آوردن به سياست، گزينه مبارك براي جانشيني بود اما ارتش قدرتمند اين كشور و بخش بزرگي از مردم مصر مخالف جانشيني وي بودند.
* سياست خارجي مصر پايان دادن به دشمني هاي سنتي و دوستي هاي ضعيف با كشور هاي ديگر است
" عبدالحليم قنديل " يكي از منتقدان ديرينه مبارك و از بنيانگذاران جنبش " كفايه " كه پيروان آن از اولين كساني بودند كه در اوايل اين دهه خواستار بركناري مبارك شدند مي گويد: كليد درك سياست خارجي در مصر اين است كه اين سياست قصد دارد به دشمني هاي سنتي و دوستي هاي ضعيف اين كشور با كشورهاي خارجي پايان دهد و رويكردي متوازن اتخاذ كند.
تغييراتي كه ژنرال هاي نظامي مصر در سياست خارجي مصر رقم زده اند دقيقا در مقابل بسياري از رويكردهاي مبارك در قبال مسائل منطقه‌اي و بين المللي بوده است.
* موضع مصر در وساطت بين دو گروه فلسطيني فتح و حماس نشان دهنده تغيير در سياست خارجي اين كشور است
يك پيمان غافلگير كننده صلح بين دو حزب فلسطيني ( "فتح " با رويكردي ميانه رو و با حمايت غرب و شبه نظاميان " حماس " ) كه به وساطت مصر منعقد شد نشان دهنده رويكرد جديد اين كشور در قبال گروه هاي اسلامي است. بر اساس اين پيمان كه به دنبال مذاكرات محرمانه ، روز چهارشنبه در قاهره اعلام شد ، دولتي ائتلافي تشكيل خواهد شد و دو جنبش فتح و حماس متحد شده و همچنين ظرف يك سال انتخابات پارلماني و رياست جمهوري تشكيل خواهد شد .
* رويكرد جديد مصر نسبت به حماس بر خلاف رويكرد مبارك، اسرائيل و آمريكا است
مصر كه به دنبال بركناري مبارك از قدرت حصر نوار غزه را كاهش داده است، در زمان مبارك نگاهي ناشي از بي اعتمادي به حماس داشت و آن را در واقع ادامه دهنده همان تهديدي مي دانست كه گروه هاي اسلامي مخالف دولت در اين كشور مانند اخوان المسلمين ( بزرگترين و سازماندهي شده ترين حزب مخالف در دوران مبارك ) براي اين كشور داشتند.
هم آمريكا و اسرائيل و هم اتحاديه اروپا حماس را به علت نقش اين گروه در فرستادن ده‌ها عامل انتحاري و پرتاب هزاران موشك به اسرائيل و همچنين تعهد آن به نابودي اسرائيل ، سازماني تروريستي مي دانند.
* "حسن نفعا ": مصر با دوستي با حماس در واقع منافع ملي خود را در الويت قرار داده است
" نبيل العربي " وزير امور خارجه مصر از طرح "محمود عباس " رئيس تشكيلات خود گردان فلسطين مبني بر تضمين شناخته شدن فلسطين به عنوان يك كشور مستقل در مجمع عمومي سازمان ملل متحد در ماه سپتامبر(شهريور/ مهر ) كه با مخالفت شديد آمريكا و اسرائيل روبرو است ، اعلام حمايت كرده است و اين امر نشان دهنده خستگي اين كشور از مذاكرات بي ثمر بين فلسطين و اسرائيل به حمايت آمريكا است.
"حسن نفعا " يك تحليلگر برجسته و استاد علوم سياسي در اين رابطه مي گويد: " مصر عامدانه سعي نمي كند كه با اسرائيل دشمني كند. دشمني مصر با حماس با هدف خوشنود سازي اسرائيل و آمريكا صورت مي گرفت و رويكرد جديد مصر در چينش سياست هاي جديد است كه منافع مصر را در اولويت قرار مي دهد. "
* حمايت مبارك از اسرائيل بر خلاف احساسات ضد اسرائيلي مردم مصر بود
مبارك مدت هاي زيادي با اين ديده نگريسته مي شد كه توجه و اعتناي بيش از اندازه‌اي به خواسته هاي اسرائيل در رابطه با مسائل منطقه اي مي كند تا بدين طريق بتواند تا حد زيادي موجبات خوشنودي آمريكا را به عنوان حامي اصلي اسرائيل فراهم كند. اين سياست عميقا با احساست ضد اسرائيلي بسياري از مردم مصر با وجود قرار داد صلح سال 1979 ميلادي بين اسرائيل و مصر در تضاد بود.
يك نظر سنجي كه " مركز تحقيقاتي پيو " در آمريكا آن را انجام داده است و روز دوشنبه منتشر شد ، نشان مي دهد بيش از نيمي مردم مصر تمايل دارند پيمان صلح سال 1979 ميلادي با اسرائيل لغو شود و تنها 36 درصد مردم اين كشور از حفظ چنين پيماني حمايت مي كنند . اين نظر سنجي بر اساس مصاحبه با 1000 مصري بين 24 مارس تا 7 آوريل ( 4 تا 18 فروردين ) در سرتاسر اين كشور تنظيم شده است.
* تغيير سياست مصر و عبور ناوهاي ايراني از كانال سوئز دشمنان عرب ايران را به شدت ناراحت كرده است
مصر همچنين بعد از سقوط مبارك اشاره هاي محتاطانه ديپلماتيكي به روابط خود با كشور غيرعرب ايران داشته است. امري كه باعث ناراحتي كشورهاي عرب و سني حاشيه خليج فارس شده است چرا كه اين كشور ها مدت ها روي حمايت قاهره در دشمني آنها با ايران شيعه حساب باز كرده بودند. در اواخر ماه فوريه ( اسفند ) نيروي دريايي ايران براي اولين بار در سه دهه اخير ، دو كشتي را از كانال سوئز به سمت سوريه عبور داد. حركتي كه اسرائيل آن را اقدامي تحريك آميز خواند.
العربي اين ماه اعلام كرد: داشتن روابط عادي با ايران براي مصر اهميت دارد. اما تاكنون اقدامي اساسي براي رساندن روابط نمايندگان سياسي دو كشور به سطح سفارتي انجام نگرفته است.
با وجود اين، " عصام شرف " نخست وزير مصر ناچار شد طي يك نشست بين كشورهاي عرب حاشيه خليج فارس در اين هفته، به حاكمان عربستان سعودي و كويت مكررا اطمينان دهد كه هرگونه بهبود روابط بين مصر و ايران به قيمت به خطر افتادن امنيت كشورهاي عرب حاشيه خايج فارس تمام نخواهد شد. اين كشورها مدت هاست كه ايران را متهم به دخالت در امور داخلي خود مي كنند .
* نخست وزير مصر ايران را به عنوان يك قدرت منطقه اي به رسميت شناخته است
اما شرف به صورت عمومي ايران را به عنوان يك قدرت منطقه اي و اسلامي به رسميت شناخت و با كنايه ضمني به ترس و عصبانيت گسترده حاكمان كشورهاي عربي مبني بر دستگيري مبارك و حبس احتمالي وي هشدار داد روند قانوني عليه مبارك يك امر كاملا داخلي است.
مصر با داشتن همان عقيده اسرائيل مبني بر اينكه رژيم مذهبي ايران جدي ترين تهديد براي ثبات منطقه است، از سال 1979 ميلادي و به دنبال انقلاب اسلامي ايران داراي روابطي لزران و متزلزل با ايران بوده است.
* روابط اقتصادي بين مصر و اسرائيل بعد از مبارك مورد بررسي جدي قرار گرفته است
همچنين توافق غيرمردمي صادرات گاز مصر به اسرائيل به عنوان يكي از مولفه هاي اصلي در روابط اين دو كشور، بعد از سقوط مبارك تحت بررسي و موشكافي قرار گرفته است و حتي ممكن است لغو شود و بدين ترنيب يك ضربه جدي به روابط سرد اين كشور با اسرائيل وارد كند.
بسياري از مقامات رژيم مبارك از جمله وزير نفت مبارك به دليل اتهاماتي مبني بر فروش گاز به اسرائيل با قيمتي بسيار پايين تر از قيمت بازار بازداشت شدند . خود مبارك نيز به علت نقش خود در قرارداد فروش گاز به اسرائيل تحت بازجويي قرار گرفت .
همچنين يك ترمينال صادرات گاز در "شبه جزيره سينا " در مصر روز چهارشنبه توسط مردان مسلح ماسك زده به انفجار رسيد و رساندن سوخت به اسرائيل و اردن را با اختلال روبرو كرد . سوء ظن ها فورا به سمت باديه نشينان صحراي سينا كه سال ها در معرض بي توجهي دولت مصر بوده و همچنين شبه نظاميان مسلماني كه مخالف روابط مصر با اسرائيل هستند رفت.
