ایرنا - درخواست دادستان دادگاه بين المللي جنايات جنگي براي بازداشت رهبر ليبي مي تواند با فشار بر معمر قذافي، به گزينه هاي فرار وي يا تجزيه اين كشور به عنوان گزينه هاي مطلوب غرب سرعت بخشد.

در شرايطي كه خيزش مردمي در ليبي به عنوان كشوري استراژيك و در عين حال داراي منابع نفتي نتوانست سرنوشتي مثل مصر و تونس را براي خود رقم بزند و با سه ماه جنگ فرسايشي نظامي با ديكتاتور مواجه شد، به ميدان آمدن قدرت هاي منطقه اي و فرامنطقه اي به عرصه سياسي آن، اين كشور را با چالش هاي جديدي مواجه كرده است.

در اين ميان، نقش آفريني برخي متحدان قذافي مثل رژيم صهيونيستي و در عين حال نگراني برخي قدرت ها مثل چين و روسيه از افتادن ليبي به چنگ ناتو و غرب در كنار اختلافات موجود بين اعضاي ائتلاف بين المللي عليه رژيم قذافي همگي تداوم جنگ فرسايشي يا حتي قرار گرفتن اين كشور در معرض تجزيه را نشان مي دهد.
درخواست دادستان دادگاه بين المللي جنايات جنگي براي صدور حكم بازداشت قذافي، موضوع ليبي را وارد فاز جديدي كرد كه مي تواند پايان سريع تر بازي مزبور را با فشار بر قذافي براي پذيرش تجزيه يا ترك مخاصمه و فرار در پي داشته باشد.
اعتراض ها در ليبي عليه رژيم قذافي 15 فوريه آغاز شد و خيلي سريع به قيامي مردمي تبديل شد. نيروهاي فرانسه، آمريكا و انگليس نوزدهم ماه مارس براساس قطعنامه 1973 شوراي امنيت سازمان ملل متحد، حملاتي هوايي را عليه نيروهاي قذافي آغاز كردند. با ورود برخي كشورهاي عربي مثل قطر و همچنين پيوستن ناتو، ائتلاف بين المللي عليه رژيم قذافي تشكيل شد و ناتو رهبري عمليات هاي نظامي در اين منطقه را برعهده گرفت.

**فشار نظامي-حقوقي براي تجزيه ليبي
---------------------------------------------
بعد از اعلام عمر البشير رئيس جمهوري سودان اين دومين بار در طول سال هاي اخير است كه دادگاه بين المللي رسيدگي به جنايات جنگي، ارشدترين مقام يك دولت را به عنوان جنايتكار جنگي معرفي مي كند.
بين دو رئيس جمهوري كه به عنوان جنايتكار جنگي در سال هاي اخير معرفي شدند تفاوت ها و شباهت هايي هم وجود دارد. ازجمله شباهت هاي دو طرف، در آستانه تجزيه بودن قلمرو حاكميتشان است به طوري كه رئيس جمهوري سودان در نهايت به تجزيه كشورش و جدا شدن سودان جنوبي تن داد.
از ديگر وجوه تشابه دو فردي كه به عنوان جنايتكار جنگي معرفي شده اند، دارا بودن سوابق ضدآمريكايي است به طوري كه هر دو از رهبران مبارزه با استعمار غربي در قاره سياه محسوب مي شوند، اما وجوه تفاوتي هم بين دو رئيس جمهوري معرفي شده به عنوان جنايتكار جنگي وجود دارد كه مردمي بودن از جمله آنهاست به طوري كه باوجود محبوبيت بسيار بشير در سودان، قذافي به خاطر همكاري با رژيم صهيونيستي و بعدها نزديك شدن به آمريكا، منفور ليبيايي ها شده است.
در شرايطي كه به گزارش رسانه هاي غربي، سازمان عفو بين الملل، بشار اسد رئيس جمهوري سوريه را نيز در ليست بعدي افرادي كه بايد دادگاه بين المللي جنايات جنگي محاكمه شوند قرار داده است، چنين به نظر مي رسد كه دادگاه بين المللي جنايات جنگي كه نسبت به كشتارهاي رژيم صهيونيستي در غزه و لبنان و همچنين جنايات ناتو و آمريكا در افغانستان و عراق و همچنين جنايات آل خليفه و آل سعود در بحرين بي تفاوت است، مثل ديگر نهادهاي بين المللي به ابزاري براي تحقق اهداف سياسي غرب تبديل شده است.
ادامه جنگ فرسايشي در ليبي حاكي از اين موضوع است كه ناتو به عنوان بازوي نظامي غرب تمايل چنداني به اسقاط قذافي ندارد و هدفش از كمك به مخالفان وي در شرق كمك به تجزيه اين كشور است. تجزيه ليبي را مي توان بهترين گزينه براي بازنده اي مثل قذافي و در عين حال ناتو و غرب دانست.
درخواست هاي قذافي براي آتش بس با مخالفان و ناتو خود يكي از دلايلي است كه تحليل رضايت وي به تجزيه را تقويت مي كند. بغدادي محمودي نخست وزير قذافي روز يكشنبه پيشنهاد يك آتش بس را به عبدالله الخطيب نماينده ويژه سازمان ملل در ليبي به منظور ايجاد آتش بس فوري با ناتو ارائه كرد. توقف بمباران هاي ناتو و پذيرش ناظران بين المللي ازجمله خواسته هاي محمودي در نشست با الخطيب بوده است. ناتو و مخالفان هنوز پاسخي به اين درخواست نداده اند.
در اين ميان مخالفان در حالي كه بيشتر شرق ليبي را در اختيار دارند از ادامه جنگ تا نابودي كامل قذافي و فتح طرابلس خبر داده اند. سخنگوي مخالفان دولت قذافي در بنغازي در گفتگو با خبرگزاري فرانسه اعلام كرد كه در سه ماه گذشته نه تنها شرق ليبي را در اختيار داشتيم بلكه توانستيم مصراته و مناطق كوهستاني غرب را هم آزاد كنيم و اين راه را ادامه خواهيم داد.

**حمله به قذافي با دادگاه لاهه
------------------------------------
به گزارش رويترز، 'لوئيس مورنو اوكامپو' دادستان دادگاه بين المللي جنايات جنگي در لاهه روز دوشنبه خواستار صدور حكم دستگيري معمر قذافي، سيف الاسلام پسرش و عبدالله سنوسي رئيس دستگاه اطلاعاتي ليبي به خاطر ارتكاب جنايات عليه بشريت شده بود. دادستان دادگاه بين المللي جنايات جنگي اعلام كرده كه معمر قذافي شخصا دستور حمله به شهروندان بي گناه ليبيايي را صادر كرده است. هياتي از قضات دادگاه بين المللي جنايات جنگي درباره پذيرش يا رد درخواست دادستاني دادگاه تصميم گيري خواهند كرد.
به گزارش اين رسانه غربي، در شرايطي كه ويليام هاگ وزير خارجه انگليس از جامعه جهاني خواسته از اقدام دادگاه بين المللي جنايات جنگي حمايت كند. در عين حال، 'عبدالحافظ غوغا' معاون رئيس شوراي ملي موقت ليبي هم از اقدام دادگاه استقبال كرده و گفته كه قذافي ابتدا بايد در ليبي محاكمه شود.
موسي ابراهيم سخنگوي دولت ليبي نيز در بيانيه اي اعلام كرد: دادستان دادگاه بين المللي جنايات جنگي براساس اطلاعات بي ربط اقدام كرده و متاسفانه اين دادگاه از همان ابتدا به گزارش هاي رسانه اي به منظور ارزيابي وضعيت ليبي وابسته بود.
از آنجا كه هنوز حكم دادگاه بين المللي درباره جنايات جنگي قذافي صادر نشده و تنها دادستان چنين درخواستي كرده است، از روسيه هنوز واكنشي در اين باره در رسانه ها ديده نمي شود، اما اين كشور همچنان با عملكرد نظامي ناتو در ليبي به شدت مخالف است.
روزنامه آمريكايي واشنگتن پست در واكنش به درخواست براي بازداشت قدافي نوشت: صدور حكم بازداشت از سوي دادگاه بين المللي جنايات جنگي براي مقامات ليبيايي به معناي آن است كه اين سه مقام ممكن است در هر كشور عضو سازمان ملل دستگير شوند، گرچه اين حكم تضميني براي بازداشت آنها نيست.
اين رسانه غربي ادامه داد: اين موضوع حتي تبعيد قذافي به كشور ديگر و همچنين ارتباطات سيف الاسلام قذافي كه سال ها در لندن زندگي كرده با ديگر كشورها را محدودتر خواهد كرد. در عين حال ديده بان حقوق و سياست در لندن نيز اعلام كرده درخواست حكم دستگيري قذافي گامي در جهت تحقق عدالت بين المللي است.

**ليبي، ميدان تقابل ناتو و روسيه
--------------------------------------
باوجودي كه روسيه تنها مخالف حمله نظامي به ليبي نبود و بسياري از كشورهاي عربي-آفريقايي در كنار چين و حتي كشوري مثل تركيه كه عضو ناتو هستند نيز با اين حمله مخالف بودند، اما مخالفت هاي مسكو با حملات ناتو روند فزاينده اي دارد و به نظر مي رسد ليبي در حال تبديل شدن به ميدان جديدي براي تقابل ناتو-روسيه است.
روسيه هنوز دولت قذافي را به رسميت مي شناسد و باوجود اعلام ديدار مخالفان با مقامات مسكو در روز چهارشنبه، اين ديدار انجام نشد. گزارش ها حاكي از رايزني مسكو با برخي كشورهاي عربي-آفريقايي براي كمك به قذافي در مقابل ناتو است تا مانع از گسترش چتر امنيتي بازوي نظامي غرب روي يكي ديگر از متحدان امنيتي خود شود.
به گزارش خبرگزاري فرانسه، روسيه در راي گيري شوراي امنيت براي دخالت نظامي بين المللي عليه قذافي راي ممتنع داد و آنرا وتو نكرد، اما از آنزمان تاكنون، حملات ناتو را نقض قطعنامه مزبور اعلام كرده است.
روزنامه روسي گازيتا هم به نقل از لاوروف از به تعويق افتادن ديدار با مخالفان قذافي خبر داده و آورده است: ما ملاقات مسكو را با نمايندگان طرابلس(قذافي) و بنغازي(انقلابيون) هماهنگ كرده بوديم. نمايندگان طرابلس فردا وارد مسكو مي‌شوند. نمايندگان بنغازي بايد روز چهارشنبه مي‌آمدند، ولي اعلام كردند كه به دلايل فني مايلند ملاقات به بعد موكول شود. وزير خارجه روسيه در تفسير لغو ديدار نمايندگان انقلابيون اظهار داشت: روسيه آماده است با همه گفتگو كند و اميدواريم اين ديدار در آينده قابل تصور برگزار شود. وي طي هفته‌هاي گذشته از اقدامات ائتلاف بين‌المللي در ليبي انتقاد كرده و گفته بود كه جلسات گروه تماس و تصميمات آن از اختيارات واگذار شده از طرف شوراي امنيت سازمان ملل متحد فراتر مي رود.
به گزارش خبرگزاري ريانووستي، لاوروف ضمن اشاره به ديدارها با نمايندگان رژيم قذافي در روز سه شنبه اعلام كرد؛ مقامات مسكو از طرف ليبايي خواستند تا با هدف اجراي درخواست‌هاي جامعه بين الملل روي اجراي طرح نقشه راه پيشنهادي اتحاديه كشورهاي عربي متمركز شود و با اين مسئله موافقت كند تا ناظرين بين المللي بر روند اجراي توافقات صورت گرفته در اين زمينه كنترل داشته باشند... اين امر در صورت توقف اقدامات نظامي از سوي معترضان و توقف بمباران هاي ناتو امكان پذير خواهد بود.
وزير خارجه روسيه با اشاره به اعلام آمادگي نمايندگان دولت ليبي براي برقراري آتش بس گفت: طرف مذاكره كننده به من اعلام كردند كه براي اين اقدام طرابلس، به گام هاي مشابه ناتو و توقف بمباران ليبي نياز وجود دارد. وي همچنين گفت كه مسكو قصد ميانجيگري ميان دولت ليبي و مخالفان را ندارد و فقط از تلاش هاي ميانجيگرانه سازمان ملل و ابتكار اتحاديه آفريقا حمايت مي كند.
روزنامه كامرسانت نوشت كه طرح جايگزين روسيه براي ميانجي‌گري در حل و فصل مناقشه ليبي در حالي مطرح شده كه مقامات غربي مدعي‌اند شمارش معكوس براي رژيم قذافي آغاز شده است.
اگرچه دولت قذافي هم خواهان آتش بس شده اما تاكنون رسانه ها گزارشي درباره پذيرش آتش بس توسط مخالفان يا ائتلاف منتشر نكرده اند و مخالفان و ائتلاف همچنان بر پايان دادن به حاكميت قذافي تاكيد دارند.
به گزارش خبرگزاري فرانسه، فرانكو فراتيني وزير خارجه ايتاليا در يك مصاحبه تلويزيوني اعلام كرده كه شمارش معكوس براي رژيم قذافي شروع شده و برخي مقامات ليبيايي در جستجوي يافتن راهي براي تبعيد وي هستند. در اين ميان ژنرال ديويد ريچاردز رئيس ستاد مشترك انگستان هم در گفتگو با ساندي تلگراف اعلام كرد كه اقدامات نظامي بيشتري عليه دولت ليبي نياز است.

**اختلاف در ائتلاف بين المللي عليه قذافي
-------------------------------------------------
رويترز با اشاره به مطالب درج شده در نامه محرمانه وزير دفاع انگليس به نخست وزير اين كشور كه به مطبوعات درز كرده است، روز سه شنبه نوشت: ليام فاكس در نامه به ديويد كامرون از وجود شكاف بين اعضاي حاكم بر ائتلاف درباره هزينه كردن ميلياردها پوند در ماموريت هاي برون مرزي پرده برداشت.
اين رسانه غربي ادامه داد: در شرايطي كه انگليس با بحران اقتصادي روبروست وزير دفاع اين كشور براي تامين هزينه هاي حضور نظامي در ليبي و افغانستان با مشكل روبروست.
بنا به گزارش رويترز، نظرسنجي ها، بيشتر مردم انگليس را مخالف دخالت نظامي انگليس در ليبي معرفي مي كنند. مردم انگليس معتقدند در حالي كه اين كشور با كسري بودجه براي تامين اعتبارات ضروري داخلي مواجه مي باشد، هزينه كردن اعتبارات براي اقدامات برون مرزي اشتباه است.
وجود اختلافات لاينحل در بين نيروهاي ناتو كه در جنگ ليبي حضور دارند برخي از تحليل گران را به اين نتيجه رسانده است كه كشورهاي غربي اراده اي براي غلبه بر اختلاف ها نداشته و ترجيح مي دهند وضعيت جنگ فرسايشي كنوني ادامه يابد.