بررسی استراتژیک - روزنامه «ایزوستیا»/ نویسنده: یکاترینا زابرودینا/
هفته پیش فرستادگان ویژه رهبر لیبی به سفر به مسکو را‌‌ه‌های حل و فصل مناقشه جاری در این کشور را با مقامات کرملین در میان گذاشتند. در مقابل، قیام کنندگان علیه قذافی نیز تلاش‌هایی را برای تماس با مقامات روس در دستور داشتند. آنها نه تنها امکان اعزام هیأت نمایندگی خود به مسکو را بررسی می‌کنند بلکه حاضرند در بنغازی از نمایندگان روسیه استقبال نمایند.
در این میان، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه با فرستادگان جماهیریه ملاقات کرد و محمد الشریف، دبیر کل سازمان جهانی »دعوت اسلامی» رئیس هیأت نمایندگی لیبی بود. شایان ذکر است که محدودیت‌هایی برای سفر رهبران لیبی به نقاط مختلف جهان اعمال شده، چرا که دادستان دادگاه کیفری بین‌‌المللی از قضات این دادگاه حکم بازداشت قذافی، پسر بزرگتر وی و رئیس سرویس‌‌های امنیتی لیبی را درخواست کرده است و افزون بر این، مقامات بلندپایه دیگر لیبی نیز زیر پیگرد قانونی قرار دارند.ادامه…
مذاکرات هیأت لیبیایی با مقامات روس به صورت غیر‌‌علنی برگزار شد، اما معلوم است که موضوع آتش‌بس و آشتی در لیبی در این مذاکرات در اولویت مذاکرات بوده است. لاوروف بعد از پایان مذاکرات اظهار داشت که مسکو از طرابلس قطع هرچه زودتر خون‌ریزی‌ها را درخواست کرده است. او تأکید کرد؛ »پاسخی که ما از زبان نمایندگان حکومت لیبی شنیدیم، نمیتواند منفی محسوب شود. به ما اعلام شد که طرابلس حاضر است راه‌کار‌‌های مبتنی بر »نقشه راه» پیشنهادی اتحادیه آفریقا را بررسی کرده و خواست‌‌های قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد را اجرا نماید. طرف‌‌های گفتگوی ما فقط خاطر نشان نمودند که انقلابیون نیز باید همین گام‌هایی را بر دارند و ناتو باید از بمباران‌‌ها دست بکشد». وی تصریح کرد که روسیه نقش میانجی بین دولت طرابلس و مخالفان را عهده‌دار نمی‌‌شود و فقط از تلاش‌های سازمان ملل و سازمان‌های دیگر پشتیبانی می‌کند.
عملیات کشورهای عضو ناتو در لیبی مدتها است که به بن بست رسیده و حالا این مناقشه نمیتواند بدون مساعدت مسکو حل شود. هم طرفین درگیر و هم میانجی‌‌های بالقوه این واقعیت را می‌فهمند. به همین علت مانورها در محور روسیه در حال توسعه است. سرگئی لاوروف ادامه داد؛ »چند روز قبل عبدالاله الخطیب، نماینده ویژه دبیر کل سازمان ملل متحد، نمایندگان مقامات طرابلس و انقلابیون بنغازی تقریباً همزمان از ما تقاضای ملاقات در مسکو نمودند. اما، ما با عنایت به موضع‌گیری خود، به برقراری این تماس‌ها رضایت دادیم».
در این میان، زمینه دیدار فرستاده ویژه دبیر کل سازمان ملل در امور لیبی با لاوروف در میدان اسمولنسکایا (ساختمان وزارت امور خارجه روسیه) ایجاد شد. او از طرابلسِ آتش‌زده وارد مسکو شده بود و موضوع گفتگوی وی با وزیر روس، زمان و شرایط آتش بس بود. فرستادگان مخالفان لیبی هم برای ملاقات با دیپلمات‌‌های روس »اسم‌‌نویسی» کرده بودند. طبق گزارش‌‌های قبلی قرار بود آنها به دنبال فرستادگان قذافی وارد مسکو شوند، ولی سفر آنها به دلایل »فنی» به تعویق افتاد. سرگئی لاوروف در این زمینه تأکید کرد؛ »ما آنها را هم خواهیم پذیرفت، ولی در همان حال با استفاده از مجاری دیگر پیام‌‌های مقتضی را به طرابلس و بنغازی ارسال خواهیم نمود».
یوگنی ساتانوفسکی، رئیس انستیتوی خاور‌میانه روسیه در این خصوص بر این باور است که؛ »ما تا کنون از این جنگ کناره‌گیری کرده بودیم و حالا نتیجه درستی به دست می‌‌آوریم. اکنون طرفین درگیر پیش ما می‌آیند و امیدوارند که مسکو به حل مشکلات آنها کمک کند. همه متوجه هستند که باید به نحوی از این جنگ خارج شد، ولی طرابلس قطعاً حاضر نیست در این خصوص به غرب مراجعه کند. در این شرایط از روسیه انتظار بذل تلاش‌‌ها در جهت برقراری صلح را دارند. مخالفان لیبیایی نیز همین مسئله را در دستور دارند. واقعیت این است که هرچند تمام پیمان ناتو بر فراز لیبی »در حال پرواز است»، اما انقلابیون نمیتواند به پیروزی برسد. این گروه (نمایندگان بنغازی) هم می‌خواهند با سفر به مسکو و دیدار با مقامات کرملین، در مقابل دریافت حمایت از سوی مسکو، وعده‌‌هایی در زمینه صلح بدهند. ولی یک »پدر ماخنو» یا »پتلورا» (چریک‌‌های آنارشیست دوران جنگ داخلی در اکراین– مترجم) می‌‌تواند چنین وعده‌های بدهد؟»
به عقیده این کارشناس، مخالفان لیبیایی می‌توانند تماماً به متحدان غربی امیدوار شوند. او بر این تأکید است که؛ »با این وجود، ناتو می‌‌تواند به آنها چه ضمانت‌‌هایی بدهد؟ از حسنی مبارک دست کشیدند و از پشت به او ضربه زدند. بن‌‌علی، رئیس جمهور تونس را همین طور از حمایت خود محروم کردند، در حالی که او با فرانسه روابط تنگاتنگی داشت. حالا قذافی دشمن شماره یک آنها شده است و همه این واقعیت را می‌بینند». در عین حال، منابع خبری و رسانه‌ای تصریح دارند که مخالفان لیبیایی آرزو دارند که کسی از روسیه از شهر آنها بازدید کند. هرچند تا کنون از این برنامه‌‌ها اطلاعات (موثقی) به دست نیامده است.
