فرارو- پس از ده ها سال محدوديتهاي شديد عبادي كه از سوي معمر قذافي تحميل شده، احياي اسلامي در شرق ليبي كه در دست انقلابیون است در حال شكل گيري مي باشد ولي روحانيون اين كشور مي گويند كه اين امر به افراط گرايي جديد مذهبي آن گونه كه غرب از آن وحشت دارد تبديل نخواهد شد.

به گزارش فرارو به نقل از رويترز؛ محدوديت در اعتقاد اسلامي در شرق اين كشور عربي واقع در آفريقاي شمالي از زمان تصرف آن توسط مخالفان ضد قذافي به تاريخ پيوسته و در صورتي كه قذافي در نهايت از كشور بيرون رانده شود، روحانيون نقش بسيار بزرگ تري براي اسلام در ليبي پيش بيني مي كنند.

تا كنون جامعه ليبي از نظر ماهيت يك جامعه محافظه كار مذهبي باقي مانده و اكنون بار ديگر در شرق اين كشور در حال شكوفايي است.

برخي از مخالفان به نشانه اعتقادات بيشتر اسلامي ريش گذاشته اند، نماز در ملاء عام برگزار مي شود، كتاب هاي ديني به خوبي به فروش مي رسند و برنامه هايي براي ايجاد مراكز مطالعاتي شرع اسلام در دست تهيه است. تمامي اين اقدامات در حكومت قذافي به بازداشت و زنداني منحر مي گرديد.

اسامه السلعبي، روحاني سرشناس و استاد علوم شرعي در بن غازي، پايتخت موقت شورشيان به خبرنگار رويترز گفت "اوضاع در ليبي آزاد به وضعيت طبيعي خود برگردانده خواهد شد – وضعيت طبيعي انجام اعمال مذهبي در زندگي، در اخلاقيات مردم، راه و روش هاي آنان و بازگشت آنها به مساجد است."

رزمندگان انقلابی عليرغم حملات هوايي عليه نيروها و تجهيزات زرهي قذافي، هنوز نتوانسته اند به پايگاه قذافي در غرب كشور هجوم حائز اهميتي به عمل آورند.

به گفته سليم جابر برجسته ترين روحاني در شرق كشور و رييس هيئت نظارت مسجد، پيشرفت كند شورشيان در جبهه نبرد به نفع آرمان اسلام در ليبي تمام شده است. جابر همچنين گفت "ما در حال ملحق شدن به يكديگر هستيم و اسلام گرايان و سكولارها براي به وجود آوردن راهي مياني به هم مي پيوندند."

برنامه هاي وي براي تشكيل مدارس شرعي ، رواج ريش هاي بلند و درخواست عمومي براي جهاد عليه قذافي ممكن است لرزه اي در غرب كه جهاد و مدرسه اسلامي يادآور جنگ طلي مذهبي است، ايجاد كند.

يك فرمانده آمريكايي نيروهاي ناتو ماه گذشته گفت كه اطلاعات جاسوسي "جرقه هايي" از القاعده در ميان شورشيان يافته است.

جابر گفت چيزي وجود ندارد كه موجب وحشت غرب گردد ولي الگوي عجيبي را براي تأييد گفته هاي خود برگزيد و با اشاره به اسلام وهابي در عربستان گفت "به عربستان سعودي نگاه كنيد. مردم اينجا خواستار اسلام نزديك به عربستان سعودي هستند. در عربستان زنان از رانندگي محروم هستند و در بعضي موارد دست دزد را به جرم دزدي قطع مي كنند. وي افزود "آيا اسلام سعودي از نظر سياسي (بر ليبي) تأثير گذار است؟ خير. آيا در دنياي مدرن موفق بوده يا شكست خورده است؟" جابر در پاسخ به سؤال خود گفت اسلام در عربستان "موفق بوده است."

كارشناسان اسلامي مي گويند تفسير راديكال از اسلام كه رهبران القاعده به آن اعتقاد دارند كمتر از وهابيت و بيشتر از فلسفه سلفي الهام گرفته است. شيوخ وهابي در عربستان گفته اند كه حملات انتحاري عملي غير اسلامي است.

نشانه هاي پراكنده اي از سلفي گري در ليبي دوران قذافي مشاهده شده ولي نمونه هاي آن كمتر از مواردي است كه در مصر و مراكش ملاحظه گرديده و حضور شاخه شمال آفريقاي القاعده در ليبي ثابت نشده است.

سلعبي گفت وجود تعداد بيشتر مدارس اسلامي موجب كاهش احتمال افراط گرايي مي شود. وي افزود "وقتي دانشمندان علوم شرعي در تحصيل مردم و در درك آنها از دين نقش ايفا كنند، افراط گرايي، تروريسم و يا افكار انحرافي در كار نخواهد بود."

تعريف دوباره نقش اسلام در ليبي جديد با توجه به وجود سطوح مختلف اعتقادات مذهبي مردم و احتياط در برابر افراط گرايي ديني در داخل و خارج از كشور كاري بس مشكل خواهد بود.

دين يا هر آرمان يا فلسفه ديگري كه مي توانست مردم ليبي را خارج از نظارت قذافي دور هم جمع كند پس از به قدرت رسيدن وي در سال 1969 بسيار محدود بود. اسلام گرايان از مهم ترين قربانيان حكومت مطلقه وي بوده اند.

نيروهاي امنيتي در سال 1996 بيش از هزار زنداني را در زندان ابو سليم در طرابلس كشتند. اين زندان محل نگهداري ستيزه گران اسلامي بود و اين اقدام شايد خونين ترين اقدام در دوران قذافي به حساب مي آيد.

داشتن ريش بلند و حتي حضور در مسجد به طور مرتب موجب درد سر مي شد. سلعبي گفت "وي (قذافي) مردم را محدود به دادن شعارهاي عبادي كرده بود. و مي گفت خداي شما تنها در مسجد است. در دنياي بيرون (از مسجد) جايي براي او وجود ندارد و در غير اين صورت به زندان مي رويد."

شورشيان در نهايت قصد دارند قانون اساسي جديد و جايگزين براي اصول حكومتي قذافي تدوين كنند. اعضاي "شوراي ملي انتقالي" گفته اند كه خواهان يك نظام مردم سالار، سكولار با انتخابات آزاد هستند. اين گونه اظهارات موجب تشويق قدرت هاي غربي به مداخله نظامي خارجي عليه نيروهاي قذافي گرديده است.

ولي سلعبي و جابر تأكيد دارند كه شرع اسلام نقشي كليدي در جامعه ليبي بعد از قذافي ايفا خواهد كرد. سلعبي گفت "هيچ قانوني در مغايرت به شرع وجود نخواهد داشت. اين بدان معنا نيست كه يك كشور شديدا مذهبي ايجاد گردد. وي افزود بحث بين مسلمانان تندرو و ميانه رو بر سر نقش اسلام در دوران بعد از قذافي از هم اكنون آغاز شده ولي تا كنون اين امر منجر به تنش يا نزاع نگرديده است. "هيچ تنشي وجود ندارد. اختلافات عادي وجود دارد. اين اولين بار است كه چنين مباحثاتي را داريم. در اين وضعيت چه كسي تصميم مي گيرد؟ مردم (تصميم مي گيرند.)

جابر نيز گفت مردم ليبي بايد در اين مورد تصميم بگيرند. "قانون اساسي بايد منعكس كننده تركيب جمعيت ليبي باشد و مردم، مسلمان هستند. بنابراين ما مي خواهيم شرع منبعي براي قانون اساسي باشد. بعد، مردم رأي خواهند داد و اگر بخواهند آن را تغيير دهند، اختيار با آنهاست."