بررسی استراتژیک - ایران دیپلماتیک/ روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال در شماره اخیر خود به بررسی روابط ایران و زیمبابوه و بحث انتقال اورانیوم از زیمبابوه به ایران پرداخت.در حالی که نمایش بهار عربی و مرگ «اسامه بنلادن» عناوین درشت خبری را به خود اختصاص داده است، امکان دارد که مهمترین تحول چند ماهة اخیر در ارتباط با برنامة هستهای ایران از کانون توجه همگان به دور مانده باشد و آن ظهور زیمبابوه به منزلة یاری رسانندة کلیدی به پیشروی جمهوری اسلامی در مسیر دستیابی به بمب اتمی است.
وال استریت ژورنال نوشت: طی روزهای اخیر، مقامات حراره تأیید کردهاند که دولت «رابرت موگابه» مراحل پایانی یک قرارداد عظیم با تهران را سپری میکند. این قرارداد مغایر تحریمهای سازمان ملل متحد با هدف منحرف ساختن ایران از مسیر هستهای شدن است. این قرارداد که طی سفر احمدینژاد، رئیسجمهور، از کشور زیمبابوه منعقد شده، از آن زمان تاکنون مراحل مقدماتی خود را طی کرده است، نظام ایران را از دسترسی کامل به تقریباً ۴۵۵ هزار تن اورانیوم خام در طول پنج سال آینده بهرهمند میسازد.ادامه…
این روزنامه نوشت: این قرارداد در عین حال نکتهای را آشکار میسازد که میتوان آن را یک درز یا شکاف عمده در زره هستهای جمهوری اسلامی نامید. نظام ایران باوجود سروصدای فراوانی که پیرامون اتمی شدن خود به راه انداخته است، فاقد مواد خام لازم در حدی است که بتواند با استفاده از آن بهطور مستقل به توانایی هستهای دست یابد. بنابر گفته کارشناسان منع گسترش سلاحهای هستهای، ذخایر شناخته شدة اورانیوم ایران در معادنش «محدود و دارای کیفیت بسیار پایین» است. در نتیجه، ایران به دریافت اورانیوم از خارج، در مقادیر لازم و در فواصل منظم نیاز دارد و بدون دریافت آن، اجرای برنامههای هستهای ایران کلاً متوقف خواهد شد.
وال استریت ژورنال نوشت: وانگهی، این آسیبپذیری در حال شدت یافتن نیز هست. اورانیوم ذخیره شدة ایران در انبارهایش که طی دهة ۱۹۷۰ میلادی از جنوب افریقا خریداری کرده است هم در حال کهنه شدن و فرسودگی و هم در حال پایان یافتن است. در نتیجه، تهران طی ماههای اخیر به تعداد بسیاری از طرفهای تجاری گوناگون خود رجوع کرده و با التهاب بسیار از آنان خواسته است که در راه جستجوی منابع جدید و پایدار تأمین اورانیوم جهت سوخترسانی به برنامة منظم هستهایاش به این کشور یاری رسانند. طبق خلاصه گزارشهای مربوط به اطلاعات محرمانه که فوریه گذشته از سوی یک کشور عضو آژانس بینالمللی انرژی اتمی اخذ شده است، جمهوری اسلامی توجه خود را روی افریقا متمرکز کرده است. افریقا میهنِ تعدادی از کشورهای تولیدکننده کلیدی اورانیوم از جمله زیمبابوه، سنگال، نیجریه و جمهوری دموکراتیک کنگو محسوب میشود.
وال استریت ژورنال نوشت: الگوهای تهران برای تأمین اورانیوم فرصتی عمده در اختیار غرب قرار میدهد. سالها است که واشنگتن و همپیمانان اروپاییاش با جنب و جوشی بسیار کوشیدهاند ایران را از دستیابی به فنآوری مورد نیاز در برنامة هستهایاش بازدارند و موفقیت آنان در این راستا محدود و اندک بوده است. اکنون، باوجود ابتکارات متعدد پنهانی از قبیل اشاعة طرحهای عمداً ناقصی که میتواند در مواد مورد استفاده اختلالات سرنوشتسازی به وجود آورد، آژانس اتمی در حال حاضر، تخمین میزند که ایران دارای تقریباً ۱۱۰۰۰ دستگاه سانتریفیوژ قابل استفاده و بیش از دو تن اورانیوم اندک غنی شده است و بنابر گفتة دانشمندان هستهای، همینها برای ساختن بیش از یک سلاح هستهای، در صورتی که آن اورانیومها بیشتر غنیسازی شوند، کفایت میکند.
وال استریت ژورنال نوشت: تلاشهایی دیگر نیز به همین ترتیب تأثیر محدودی داشتهاند. حتی «استاکسنت»، کرم اسرارآمیز کامپیوتری، که سیستمهای کنترل هستهای ایران را مابین نیمه سال ۲۰۰۹ و اواخر سال ۲۰۱۰ میلادی تخریب نمود، اکنون نیروی تخریب خود را تا حد بسیاری از دست داده است. مؤسسه علوم و امنیت بینالمللی، که یک کانون رهنمود دهنده در حوزة منع ازدیاد سلاحهای هستهای است و مرکز آن در واشنگتن قرار دارد، حدس میزند که این نرمافزار موذی در اوج تأثیرگذاری تخریبیاش، تنها ۱۰ درصد از ۹۰۰۰ دستگاه سانتریفیوژ در تأسیسات نطنز را که به غنیسازی اورانیوم اشتغال داشتهاند از کار انداخته است و این ویروس «بعید است که تعداد بیشتری از آن دستگاهها را منهدم سازد.»
وال استریت ژورنال نوشت: با این همه، توجه اندکی به این سوخت سرنوشتساز که برای پیشرفت برنامه هستهای ایرن ضرورت دارد، مبذول داشته شده است. در طول سه سال گذشته، سفارتخانهها و کنسولگریهای غرب تلاشهای دیپلماتیک قابل ملاحظهای به خرج دادهاند تا تأمینکنندگان بالقوة اورانیوم از قبیل قزاقستان، ازبکستان و برزیل را از تأمین مواد خام مورد نیاز تهران برای اجرای برنامة هستهایاش بازدارند. با این حال، سیاستمداران واشنگتن، باوجود همة نگرانیهایشان، هنوز به مجازات کشورهایی که به ایران اورانیوم میفروشند بهطور جدی نیندیشیدهاند و یا یک چارچوب قانونی تهیه و تنظیم نکردهاند که بر اساس آن بتوانند به مجازات آن کشورها مبادرت کنند.
این روزنامه نوشت: مصلحت چنین اقتضا میکند که آنان به چنین اقدامی مبادرت نمایند. امریکا و متحدانش، میتوانند با شناسایی و سپس مجازات تأمینکنندگان کنونی اورانیوم، روند دستیابی ایران به مواد خام لازم جهت تحقق بخشیدن به بلندپروازیهای هستهایاش را کند کنند و به کشورهای تأمینکنندة بالقوه اورانیوم برای برنامة هستهای ایران در آینده، پیام مشخص خود را ارسال نمایند، مبنی بر اینکه مشارکت اینگونه کشورها، از جمله زیمبابوه، در برنامة هستهای جمهوری اسلامی به قیمت اقتصادی و سیاسی بسیار گرانی برای آنان تمام خواهد شد.
وال استریت ژورنال نوشت: کنگرة امریکا، در تلاش مستمر کنونی خود برای مختل کردن برنامه هستهای ایران، گویا در حال بررسی عمیق تحریمهای جدیدی است که هدف از اجرای آنها تنگتر کردن بیشتر حلقة طناب بینالمللی به دور گردن تهران خواهد بود. مغازلة ایران با زیمبابوه با قاطعیت حکایت از آن دارد که بهتر است قانونگذاران امریکا (یعنی اعضای کنگره) کمتر توجه خود را روی کوشش جهت از چرخش انداختن دستگاههای سانتریفیوژ ایران متمرکز کنند، بلکه به مطمئن شدن از این بابت که ماشینآلات هستهای ایران «خالی» یعنی بدون آنکه موادی درون آنها ریخته شده باشد به چرخش خود ادامه میدهند، توجه بیشتری نشان دهند.