بيش از شش هزار عمليات نظامي بي نتيجه و كور درحدود سه ماه گذشته درليبي، چهره اي مخروب از اين كشور آفريقايي ساخته و هزينه هاي سياسي اين گونه اقدامات را براي اعضاي ناتو افزايش داده است.

هرچه زمان مي گذرد بحران ليبي كهنه تر و عميق تر مي شود. از آن زمان كه شوراي امنيت سازمان ملل با تصويب دو قطعنامه عليه ليبي دست سازمان ناتو را براي مداخله نظامي در اين كشور باز كرد، بسياري مي پنداشتند كه به زودي معمر قذافي سرنگون مي شود اما گذر زمان نادرستي اين پيش بيني را اثبات كرد.
به نظر مي رسد عمليات نظامي ناتو در ليبي به شدت دچار فرسايش شده است. نيروهاي ناتو تاكنون نزديك به 6000 بار عمليات هوايي بر فراز ليبي انجام داده اند و به رغم متحمل ساختن ضرباتي بر نيروهاي معمر قذافي اما اين مساله تاثير چنداني بر تغيير موازنه قوا ميان قذافي و مخالفانش نداشته است.
بسياري از تحليلگران مسائل نظامي معتقدند كه عمليات اخير ناتو در ليبي را مي توان يكي از ضعيف ترين اقدامات نظامي اين سازمان پس از جنگ سرد دانست. بر اين اساس گفته مي شود عمليات ناتو در ليبي از انسجام لازمي برخوردار نبوده و تنها مجموعه اي از حملات پراكنده و بعضا بمباران بي هدفي بوده كه چندان دست آورد قابل توجهي نداشته و حتي بعضا منجر به كشته شدن نيروهاي مخالف قذافي شده است.
بي ترديد به درازا كشيده شدن اين عمليات، هزينه سياسي كشورهاي عضو ناتو را افزايش خواهد داد و در نهايت اين هزينه ها گريبان ناتو را خواهد گرفت.
يكي از دلايل فرسايشي شدن عمليات ناتو در ليبي را مي توان تكيه بر حملات هوايي و عدم اتكا به جنگ زميني دانست. به عبارت ديگر كشورهاي برنامه ريز مداخله نظامي ناتو در ليبي گرچه با انتخاب اين روش تلاش كردند از درگير شدن در وضعيت هاي بحراني همچون افغانستان جلوگيري كنند اما روشي كه اتخاذ كردند نيز آنها را در وضعيت پيچيده اي قرار داده و آن فرسايشي شدن جنگ است.
دليل ديگر اين فرسايش به نبود رويكرد واحد در كشورهاي عضو ناتو در قبال جنگ در ليبي برمي گردد. در حالي كه برخي كشورهاي عضو ناتو از جمله آلمان معتقدند كه عمليات نظامي در ليبي بايد همانطور كه در قطعنامه 1973 سازمان ملل آمده صرفا با هدف حمايت از غيرنظاميان باشد نه سرنگوني قذافي اما برخي ديگر از كشورهاي عضو از جمله بريتانيا و فرانسه معتقد به افزايش ابعاد حمله نظامي براي سقوط قذافي هستند.
تجربه ليبي اين ترديد را در بسياري از غربي ها ايجاد كرده كه با توجه به وجود اختلاف نظرها و رويكردهاي موجود در ناتو، اين سازمان ديگر نمي تواند بازوي نظامي شوراي امنيت سارمان ملل باشد.
از سوي ديگر يكي از مشكلاتي كه پيش روي غرب قرار دارد، وضعيت سياسي پس از قذافي و نبود اعتماد جدي به اپوزيسيون كنوني در ليبي است. ترديد در توانايي اپوزيسيون ليبي در اداره اين كشور پس از قذافي و نيز شبهه در مورد وجود ديدگاه هاي افراطي در ميان اپوزيسيون از جمله مسائلي است كه از سوي مسوولان كشورهاي غربي مطرح شده است.
فرسايشي شدن جنگ ليبي به اندازه اي است كه برخي احتمال تجزيه اين كشور را در آينده مطرح ساخته اند. موضوعي كه احتمال وقوع و پذيرش آن در فضاي كنوني بعيد به نظر مي رسد.