خبر انلاین- شاید تهدید قذافی بتواند بهانه ای برای خروج ناتو از جنگی باشد که جز خسارت دستاوردی برای اقتصاد اروپا نداشته است.

جعفر قنادباشی

در بحبوحۀ جنگ لیبی و دقیقاً زمانی که ارتش فرانسه، سلاح، مهمات و ابزارآلات جنگی را در اختیار مخالفان لیبیایی قرار داد، معمر قذافی، اروپا را به حملۀ نظامی تهدید کرده و به نیروهای ناتو هشدار داد که تا فاجعه به وجود نیامده خاک لیبی را ترک کنند چرا که در صورت اراده رژیم وی، جنگ را به اروپا و دریای مدیترانه خواهد کشاند و تمامی منازل را در این مناطق به عنوان یک هدف نظامی مشروع بمباران خواهد کرد.

شاید در آغاز حرکت های مردمی در شمال آفریقا، این تهدید می توانست کمی به باور نزدیک شود. در آن زمان ساختار ارتش لیبی و سیستم های دفاعی قذافی دست نخورده بود و نیروهای زیادی در رکاب قذافی بودند و هنوز نظامیان برجسته به جریان مردمی نپیوسته بودند. انبارها و پایگاه های نظامی نیز در اختیار ارتش بود و نیروی دریایی این کشور نیز از توان قابل توجهی برخوردار بود.

اما امروز با گذشت بیش از 100 روز از آغاز درگیری های نظامی ناتو در لیبی و با خسارات فراوانی که این کشور متحمل شده، باید گفت که تهدید قذافی محلی از اعراب ندارد.
امروز از نیروی دریایی لیبی خبری نیست و ناتو با شناسایی همۀ خاک لیبی، توان هرگونه حرکت را از قذافی ربوده است. تقریبا همۀ تجهیزات موشکی و هوایی قدافی در طول این 100 روز در تیررس حملات نیروهای هوایی ناتو بوده و تقریبا همۀ مناطق حساس لیبی نیز مورد حملۀ ناتو قرار گرفته است.لذا باور تهدید قذافی در حمله به اروپا کمی دور از ذهن و غیرمنطقی به نظر می رسد.

با این حال در عالم سیاست نباید وقایع را ساده انگاشت. شاید بتوان چند سناریو را از خلال تهدیدات هرچند بی اساس قذافی متصور بود.

گزارشات و بیلان های منتشر شده در خصوص هزینه های جنگ لیبی برای اروپا نشان دهندۀ آنست که با اوضاع نابسامان اقتصادی اروپا، جنگ لیبی دستاوری جز خسارت برای اروپا نداشته است. این در حالی است که بسیاری از ناظران بر این اعتقادند که ناتو فرسایشی شدن جنگ لیبی و تبعات آن را به درستی پیش بینی نکرده بود.

برهمین اساس این احتمال( هرچند ضعیف) وجود دارد که تهدید قذافی بتواند مفری برای ناتو برای خروج از این کشور جنگ زده باشد. از سویی، برخی از مناطق حساس اروپا در تیررس لیبی است و شاید تهدید قذافی بتواند بهانه ای برای خروج ناتو از این کشور باشد. شاید اگر ناتو بدون هیچ بهانه ای و تنها با توجه به خسارات متحمل شده از جنگ لیبی از این کشور عقب نشینی می کرد، این شک و شبهه به وجود می آمد که ناتو چگونه بدون محاسبۀ هزینه-فرصت های یک جنگ خود را وارد میدان مبارزه کرده است. در این میان شاید باور این تحلیل با ادعای پسر قذافی- سیف الاسلام- مبنی بر اینکه ناتو درصدد یافتن راهکاری برای تعامل با معمر قذافی است، کمی آسان تر باشد.

اما رفتارشناسی معمر قذافی، رهبر لیبی نیز مسئله ای است که باید بدان توجه داشت. قذافی که همواره در طول حکومت 40 سالۀ خود حرکات نامتعارفی از خود به نمایش گذارده است، در آغاز جنگ نظامی در کشورش نیز چنین مانورهایی را صورت داده بود. وی در ابتدا، ناآرامی ها را به القاعده نسبت داد و در مرحله ای دیگر تهدید کرد که با القاعده همدست خواهد شد.

در مجموع به نظر می رسد تهدید قذافی آخرین برگ برندۀ وی در شرایط بسیار ناامیدکننده باشد و این نشان دهندۀ آنست که قذافی در حال سپری کردن آخرین روزهای حکومتش است