به دنبال وقوع تعرض هاي گروهي به زنان در درگيري هاي ليبي، سازمان ملل كه موضوع 'تجاوز در جريان نبرد' را از سال 2008 در دستور كار خود قرار داده بود، اكنون بيش از پيش اين امر را زير ذره بين گرفته است.

به گزارش ايرنا و به نقل از پايگاه اطلاع رساني بلومبرگ، موضوع تعرض گروهي 15 مرد به يك زن ليبيايي در جريان درگيري نيروهاي دولتي با مردم، باعث شده سازمان ملل متحد، ابزار تجاوز در جنگ را كه از زمان بنيانگذاري روم باستان رواج داشته، با دقت ويژه اي در دستور كار خود قرار دهد.
اين در حالي است كه در كنگو هم به تازگي و در حالي كه نيروهاي دولتي مشغول تاراج يك روستا بودند، در مدت سه روز دست كم 121 زن مورد تجاوز قرار گرفتند.
سازمان ملل تخمين زده است كه سالانه 15 هزار زن و دختر در جريان درگيري هاي نظامي در كنگو مورد تجاوز جنسي قرار مي گيرند.
** زنان سازمان ملل
در حالي كه دادگاه بين المللي كيفري مشغول رسيدگي به چندين مورد اتهام تجاوز گروهي در ليبي است، «زنان سازمان ملل» (UN Women)، آژانس تازه تاسيس و يكساله سازمان ملل متحد، نخستين گزارش خود پيرامون خشونت جنسي عليه زنان را منتشر كرد كه محتواي آن توجه بسياري از كارشناسان در به خود جلب نمود.
در بخشي از اين گزارش، سخن يكي از زنان قرباني تجاوز در جريان نسل كشي هاي سال 1994 در روآندا نقل شده كه از پيگيري موضوع تجاوز و ارايه شهادت در دادگاه بين المللي ابراز پشيماني كرده است.
اين زن توضيح مي دهد كه نه تنها هيچكس به خاطر اين موضوع از وي عذرخواهي نكرد، بلكه نامزدش هم وي را ترك كرد و خانه وي نيز مورد حمله افراد ناشناس قرار گرفت.
از سويي، پيگيري حقوقي تجاوزهاي سازمان يافته در جريان درگيري ها مشكل ساز خواهد بود. چرا كه معمولا اين پرونده ها يا به دليل ترس از ننگ و بي آبرويي اجتماعي، مورد كم انگاري قرار مي گيرند يا در اثر شايعه سازي هاي اجتماعي دوران جنگ در موردشان بزرگنمايي مي شود.
** قتل هاي ناموسي
در مورد كشور ليبي، شهامت به خرج دادن زنان و گزارش تجاوز ممكن است به بهاي از دست دادن جان شان، آن هم به وسيله خويشاوندان تمام شود. اين پديده كه از آن با نام قتل هاي ناموسي (honor killing) ياد مي شود، در جامعه هاي بسته و پدرسالار هواخواه دارد و در سراسر جهان، از جمله در پاكستان هم بارها مشاهده شده است.
** بحث بر سر تجاوزهاي ليبي
بسياري، از جمله لوييس مورنو اوكامپو، دادستان ارشد دادگاه بين المللي كيفري، مي گويند مدارك كافي در دست دارند كه نشان مي دهد دولت قذافي از حربه تجاوز به عنوان ابزاري براي تنبيه مخالفان استفاده كرده است.
با اين حال، سازمان هايي چون 'پزشكان بدون مرز' و 'عفو بين المللي' پس از تحقيق در شرق ليبي، مصراته و مرز تونس اعلام كردند كه مدارك موجود در مورد ادعاي يادشده چندان قاطع و محكمه پسند نيست.
جيمز لينچ، سخنگوي خاورميانه و شمال آفريقا در سازمان عفو بين الملل مي گويد 'اين به معناي مردود بودن اتهام ها نيست، بلكه بدان معناست كه عفو بين الملل نتوانسته مدارك قطعي به دست آورد.'
** تحريم هاي سازمان ملل
در سال 2008 ايالات متحده و برخي كشورهاي ديگر توانستند مخالفت اوليه چين، روسيه، اندونزي، و ويتنام در شوراي امنيت را به موافقت تبديل كنند و قطعنامه اي را با راي 15 به صفر به تصويب رسانند كه بر اساس آن، سازمان ملل ضمن شناسايي خشونت جنسي در جريان جنگ، اين اقدام را يكي از مظاهر 'جرايم جنگي' اعلام كند.
طبق آن مصوبه، از دبيركل سازمان ملل خواسته شد هر سال گزارشي را زير عنوان خشونت هاي جنسي در درگيري هاي نظامي ارايه كند تا سازمان ملل متخلفان را مورد تحريم قرار دهد.
سه سال از آن مصوبه گذشته و خبرها نشان مي دهد كه نه تنها تجاوز در جريان درگيري هاي نظامي كاهش نيافته، بلكه فراگيرتر شده است.
يك مطالعه علمي نشان مي دهد كه احتمالا جمهوري دموكراتيك كنگو، يكي از جاهايي است كه سازمان ملل دستكم گرفته است.
بر اساس آمار منتشر شده در نسخه ماه ژوئن (خرداد - تير) مجله آمريكايي 'بهداشت عمومي'، به طور متوسط هر روز به 'يكهزار و صد پنجاه و دو' زن در كنگو تجاوز مي شود.
همچنين يك ميليون و پانصد هزار زن كنگويي تجاوز جنسي را دستكم يكبار در زندگي خود تجربه كرده اند و تنها در 12 ماه گذشته، به چهارصد هزار نفر تجاوز شده است. اين آمار 26 برابر آمار ثبت شده توسط سازمان ملل براي سال 2006 تا 2007 (در كنگو) است.