دشواری روند سیاسی برای غرب روز چهارشنبه گذشته مشخص شد یعنی زمانیکه فرانسه از کشورهای عضو ائتلاف شرکت کننده در حمله به نیروهای معمر قذافی رهبر لیبی اعلام کرد قذافی در صورتیکه قدرت را ترک کند می تواند در لیبی بماند .

برای بسیاری از مخالفان لیبیایی اندیشه ماندن قذافی در لیبی که آلن ژوپه وزیر خارجه فرانسه آن را مطرح کرد پذیرفتنی نیست .

مخالفان نه تنها خواستار پایان دادن به حکومت چهل و یکساله قذافی هستند بلکه بر لزوم خروج وی از کشور نیز پافشاری می کنند .

این اندیشه همچنین با حکم بازداشتی که دادگاه لاهه برای قذافی به خاطر ارتکاب جنایات ضد بشری که گفته می شود نیروهای وی در حق تظاهرکنندگان غیر نظامی مرتکب شده اند مغایرت دارد .

اظهارات ژوپه نشان دهنده تاثیر گذاری عمیق پافشاری قذافی برای بر باد دادن بلندپروازیهای غربیها پس از گذشت پنج ماه از آغاز اعتراضات در مخالفت با وی و پس از گذشت چهار ماه از آغاز حملات هوایی سازمان پیمان آتلانتیک شمالی ( ناتو ) به لیبی است.

بیست و چهارم فوریه ژوپه حرفی را زد که شماری از مسئولان کشورهای غربی قصد گفتن آن را داشتند . وی گفته بود از صمیم قلب آروز می کنم این آخرین لحظات زندگی قذافی به عنوان یک رهبر باشد. هراندازه که پیش بینی های غربیها درست از آب در نیاید به همان اندازه قذافی در نهایت می تواند به توافق بهتری دست یابد .

قدرتهای خارجی مایلند این منازعه به سرعت پایان یابد زیرا نمی خواهند لیبی به عنوان صادر کننده نفت که شش میلیون نفر در آن زندگی می کنند به یک کشور دموکراتیک باثبات و یا به پناهگاه اسلامگرایان تندرو تبدیل و یا طعمه منازعه قومیتی یا قبیله ای تبدیل شود .

شاید طولانی شدن این منازعه باعث شود این دو احتمال به واقعیت بپیوندد.

جان مارک ناظر امور لیبی و رئیس موسسه مشورتی کراس بوردر اینفورمیشن که مقر آن در انگلیس قرار دارد گفت اظهارات ژوپه که نخستین مقام بلندپایه غربی است که به طور مستقیم از امکان ماندن رهبری لیبی سخن می گوید قذافی را بسیار خشنود خواهد کرد.

وی افزود این گزینه سرهنگ قذافی را تشویق خواهد کرد که تصور کند می تواند شکاف در جامعه بین المللی را از طریق طولانی کردن مذاکرات با قدرتهای غربی بر سر راهبرد برون رفت احتمالی گسترش دهد .

عاشور شمس فعال و خبرنگار مخالف گفت تصور این مطلب که قذافی که سالها در سایه مجازاتهای بین المللی حکومت کرده است در لیبی بازنشسته خواهد شد و عامل مشکلات نیز شناخته نشود ، تصور غیر ممکنی است .

وی گفت قذافی معتقد است او یک فرد لیبیایی است بنابراین بر این باور است که حق طبیعی اوست که مداخله کند .

شمس گفت اندیشه ماندن قذافی در لیبی کلّ این طرح را نابود می کند مگر آنکه راهکاری به دست آید که به نتیجه برسد.

وی افزود این گزینه بیش از آنکه مشکلات را حل کند مشکلات بیشتری را به وجود خواهد آورد .

شماری از مسئولان غربی گفتند مسئولان لیبیایی همواره با آنها تماس می گیرند و پیامهای ضد نقیضی را درباره امکان برقراری صلح در لیبی به آنها منتقل می کنند . برخی می گویند قذافی مایل است از قدرت کناره گیری و به برگزاری انتخابات انتقالی در کشور کمک کند . اما قذافی ، پایدار به نظر می رسد و حتی چند روز پیش تهدید کرد جنگ را به اروپا منتقل خواهد کرد .

عبد العاطی العبیدی وزیر امور خارجه لیبی روز چهارشنبه گذشته گفت دولت درباره امکان کناره گیری قذافی از قدرت هیچ مذاکره ای نمی کند . به علت پیامهای متناقضی که وجود دارد کسی نمی داند آیا قذافی به جنگ ادامه خواهد داد یا آنکه در پی یافتن راهبردی برای برون رفت از وضع کنونی است تا سلامت خودش و خانواده اش را تضمین کند .

قذافی پس از کاهش صدور نفت و افزایش دامنه به رسمیت شناخته شدن مخالفان در جهان با فشار زیادی روبروست .

آخرین آن نیز امریکا بود که روز پانزدهم ژوئیه شورای ملی انتقالی را به عنون حکومت قانونی در لیبی به رسمیت شناخت.

شرکت تحلیل خطرات مپلکرافت در بیانیه ای اعلام کرد تنها امید سرهنگ قذافی برای نجات از وضع کنونی بروز شکاف بزرگ در بین کشورهای عضو ناتو و کاهش یا توقف حملات هوایی است .

این شرکت افزود اما چنین رخدادی احتمالا در آینده نزدیک به وقوع نخواهد پیوست و همین عرصه را بر قذافی تنگ تر می کند .

اولیور مایلز سفیر سابق انگلیس در لیبی نیز گفت تماسهای پشت پرده هنوز برای توافق درباره تمایل قطعی قذافی به ماندن در لیبی به نتیجه نرسیده است . برخی تحلیلگران معتقدند به احتمال زیاد قذافی با اندیشه پناهندگی به یک کشور ثالث در صورتیکه شورای امنیت سازمان ملل متحد به مصونیت وی از محاکمه رای بدهد مخالفت خواهد کرد . مایلز گفت معاونان قذافی به این فکر هستند که امکان دارد برای قذافی همان اتفاقی بیافتد که برای چارلز تیلور رئیس جمهور لیبریا رخ داد و ماه مارس سال 2006 میلادی به اتهام ارتکاب جنایت در جنگ داخلی سیرالئون بین سالهای 1991 تا 2002 میلادی بازداشت شد .

تیلور از سال 2003تا 2006 در نیجریه در تبعید بود تا اینکه برای مدت کوتاهی ناپدید شد و پلیس نیجریه وی را در یک منطقه مرزی دور افتاده به هنگام تلاش برای فرار به کامرون بازداشت کرد.

مایلز گفت داستان چارلز تیلور که به نظر می رسد همگان در لیبی به آن اعتقاد دارند در حالی رخ داد که وی تضمینهایی برای پناهندگی به نیجریه دریافت کرده بود اما نیجریه تضمینش را نادیده گرفت و او را به دادگاه تحویل داد .

وی گفت به نظر می رسد همگان زمانیکه به فکر پناهندگی در آفریقا می افتند قضیه تیلور را به یاد می آورند و آن را فراموش نمی کنند

---