مسجد محمدعلی پاشا در مصر به علت قدمت تاریخی و استفاده از سنگهای مرمر کمیاب و رنگها و طرح های متنوع و تزئینات ماهرانه، از اثار تاریخی مصر به شمار می‌رود که از قرن ها پیش محل برگزاری مراسم میلاد نبی اکرم(ص)، معراج، نیمه شعبان و لیالی قدر بوده است.

قلعه صلاح الدین ایوبی در مصر به علت دارا بودن مسجد محمدعلی پاشا بیشترین شهرت را از آن خود کرده است.
منابع مختلف آورده اند که محمدعلی پاشا قلعه صلاح الدین ایوبی را بازسازی کرد و قصرها، اداره های مالی، اماکن عمومی در کنار این قلعه ساخت، اما مسجدی بزرگ در قلعه برای ادای فریضه الهی مسلمانان و برای اینکه او را در این مکان دفن کنند ساخت که اینک به شهرت بسیاری رسیده و از رموز تاریخی مصر به شمار می رود.
در سال ۱۸۴۸ عباس پاشا دستور داد بر روی بنای این مسجد تذهیب و نقش و نگارهای زیبا به کار برند.
به طوری که پادشاهان یکی پس از دیگری این مکان را توسعه داده و به زیبایی آن افزودند و حتی جشن های حضرت محمد (ص) به مناسبت میلاد یا معراج در این مکان طی چندین شب برگزار می شد.
مراسم نیمه شعبان، شب های لیالی قدر، یادبود محمدعلی پاشا نیز در این مکان برگزار می شد.
این مسجد بر اساس طرح محمدعلی پاشا است که به صورت حیاط مستطیلی به دو بخش تقسیم می شود، بخش اول شرقی مکانی برای نماز و بخش غربی برای وضو و هر کدام دری مخصوص به خود دارد.
بخش شرقی مسجد مربع شکل است که ضلع هر کدام به ۴۱ متر و قبه ای در وسط حیاط قرار دارد که قطر آن ۲۱ متر و ارتفاع آن به ۵۲ متر می رسد. محراب نیز با ۴ قبه کوچک پوشیده شده و روی در غربی که به صحن منتهی می شود، دو گلدسته دارد که بر ۸ ستون از سنگ مرمری قرار گرفته است. بر روی پنجره های این مسجد اشعار، احادیث و آیاتی از قرآن کریم به خط فارسی نوشته شده است.
منبر سنگ مرمر در کنار محراب قرار دارد که تاریخ آن به عصر فاروق اول باز می گردد.