خبرگزاري فارس: بحران بشردوستانه مخوف حاكم بر سومالي وارد مرحله جديدي شده و مردم ساكن مناطق مركزي و جنوبي كشور نمي‌توانند با شرايط جديد كنار بيايند و واكنش‌هاي بشردوستانه هم نمي‌توانند از پس نيازهاي فراوان موجود برآيند.
به گزارش خبرگزاري فارس به نقل از كميته بين‌المللي صليب سرخ، خشكسالي شديد، با بارش كمتر از ميانگين در بيشتر نقاط جنوبي و مركزي سومالي كه از فصل بارندگي پيشين (از شهريور تا آذر 2010) ادامه داشته است، گريبانگير جمعيتي شده كه پيش‌تر هم از سال‌ها درگيري مسلحانه، خشكسالي و بحران‌هاي پيشين به تنگ آمده بودند.
صدهاهزار فرد بي‌خانمان در سومالي در جستجوي سرپناه و غذا هستند. اكثر اين افراد در فضاي باز و يا در اردوگاه‌هاي موقت سكونت دارند. اين افراد همچنين بار سنگيني بر دوش جمعيت ميزباني هستند كه منابع محدود خود را با آنان قسمت مي‌كنند. بيشتر بي‌خانمانان چيزي براي فروش ندارند پس نمي‌توانند غذايي براي خود بخرند. در نتيجه ميزان سوءتغذيه در بين بي‌خانمانان معمولاً بيش از بقيه جمعيت است.
علاوه بر اين، فقدان سازمان‌هاي بشردوستانه بين‌المللي، كه بسياري از آنها از اوايل 2009 به دليل مشكلات امنيتي و محدوديت‌هاي اعمال شده توسط مقامات محلي فعاليت‌هاي خود را در جنوب سومالي متوقف كرده‌اند، بر دامنه مشكلات افزوده است.
درگيري مسلحانه جاري كه با يورش جديدي در اوايل امسال در موگاديشو و در طول مرزهاي كنيا و اتيوپي تشديد هم شده، مانع بازگشت بسياري از اين بي‌خانمانان به خانه و كاشانه شده است. هزاران نفر هم هر هفته از مرزها عبور مي‌كنند.
اوليويه اومبر- درو، معاون دفتر نمايندگي كميته بين‌المللي صليب سرخ در سومالي گفت: شرايط موجود ناشي از بحراني طولاني مدت است كه مردم را به تنگنا كشانده است. بدون كمك‌رساني، اوضاع مي‌تواند در هفته‌هاي آتي حتي بدتر از اين هم بشود.
دام‌ها هم به شدت تحت تأثير كمبود چراگاه و آب هستند، به خصوص در مناطق جنوبي و مركزي. بسياري از حيوانات، به خصوص احشام، مرده‌اند. آنهايي هم كه زنده مانده‌اند قادر به توليد مثل نيستند و در نتيجه شير ندارند. اين امر اثر منفي بزرگي بر تغذيه كودكان گذاشته است، چرا كه براي آنان شير حيواني يكي از منابع مهم پروتئين است. علاوه بر اين، حيواناتي كه زنده مانده‌اند هم در شرايط مناسبي نيستند، كه در نتيجه در بازار هم قيمت خيلي پائيني دارند. از آنجايي كه دامداران به غلات هم احتياج دارند و چيزي به جز دامشان براي عرضه ندارند، قيمت پائين دام در كنار بحران جهاني غذا كه قيمت غلات را افزايش داده است، ضربه‌اي مضاعف را به اين افراد وارد آورده است.
چوپاناني هم كه هنوز تعدادي دام برايشان باقي مانده در جستجوي مرتع و آب به سمت رودخانه مهاجرت مي‌كنند. آنهايي هم كه چيزي برايشان نمانده به سمت اردوگاه‌هاي پناهندگان در مرزهاي كنيا و اتيوپي در حركتند و يا به شهرها مي‌روند و در كنار ديگر بي‌خانمانان در جستجوي كارند.
در مراكز تغذيه درمانيِ تحت حمايت كميته بين‌المللي صليب سرخ، آمار بسيار بالاي سوءتغذيه در بخش‌هاي مركزي و جنوبي سومالي مشاهده شده است. نرخ بالاي سوء تغذيه متوسط تا حاد در كودكان زير پنج سال در مناطق ساحلي بخش مركزي سومالي، در جوبا و گدو، گزارش شده است. پذيرش مراكز تغذيه درماني كه توسط جمعيت هلال احمر سومالي اداره مي‌شوند از ماه مارس دو برابر شده است. در منطقه‌اي 11 درصد كودكان زير پنج سال در حال حاضر از سوء تغذيه حاد در رنجند. در ناحيه تيگلو در منطقه باكول، رشد شديدي در تعداد كودكاني كه در مراكز درماني مادر و كودك تحت مداوا هستند مشاهده مي‌شود، چرا كه بين مارس و آوريل نرخ سوء تغذيه بسيار حاد از 16 به 30 درصد رسيده است.
ميزان برداشت محصول هم كه قرار بود در اوت آغاز شود، احتمالاً پائين‌تر از ميانگين خواهد بود، و فقط در مناطقي كه در ميان دو رود قرار دارند، يعني شابله و جوبا متمركز شده است كه در آنها امكان آبياري وجود دارد. متأسفانه، در مناطقي كه با آب باران آبياري شده‌اند برداشت قابل توجهي انجام نخواهد شد.
به عنوان اولين گام در واكنش نسبت به اين بحران، هلال احمر سومالي و كميته بين‌المللي صليب سرخ در حال گسترش مراكز موجود تغذيه درماني در جنوب سومالي هستند. ده مركز جديد تغذيه در باكول، گدو و افگويه افتتاح خواهند شد. تيم‌هاي سيار جديدي هم كه شامل پرستار و متخصص تغذيه هستند به كساني كه در بدترين مناطق هستند سركشي خواهند كرد. علاوه بر اين، يك برنامه تغذيه‌اي جديد كه مكمل برنامه تغذيه درماني معمول است براي كودكان زير پنج سال دچار سوء تغذيه و ديگر گروه‌هاي آسيب‌پذير، مانند زنان باردار و شيرده، راه‌اندازي خواهد شد. بيش از 36 هزار نفر از اين اقدامات بهره‌مند خواهند شد.
كميته بين‌المللي صليب سرخ به همراهي هلال احمر سومالي در اسرع وقت برنامه تغذيه را با توزيع هدفمند غذا تكميل خواهند كرد.
آقاي اومبر- درو گفت: "بايد تأكيد كرد كه واكنش كميته بين‌المللي صليب سرخ، هلال احمر سومالي و معدود سازمان‌هاي ديگري كه هنوز هم در اين منطقه فعالند به تنهايي براي پوشش دادنِ تمامي نيازهاي موجود كافي نيست و براي بهتر كردن شرايط سخت مردم سومالي، تلاش‌هاي متمركز با مشاركت كل جامعه بشر دوست ضروري است. "
از آوريل، كميته بين‌المللي صليب سرخ غذا و منابع اضطراري را بين بيش از 300هزار نفر در سراسر سومالي توزيع كرده است و دسترسي به آب پاك را براي 400هزار نفر تسهيل كردده است.
آسان‌تر كردن دسترسي به آب و غذا
كميته بين‌المللي صليب سرخ همچنان به پشتيباني خود از 18 مركز تغذيه‌درماني درگالگادود، موگاديشو، بي‌لند در جوباي سفلي و سه مركز سيار در بخش مركزي منطقه جوبا، كه توسط هلال احمر سومالي اداره مي‌شوند ادامه مي‌دهد. در حدود 5 هزار كودك در حال حاضر به دليل سوءتغذيه حاد تحت درمان هستند.
در طول سه ماه گذشته، كميته بين‌المللي صليب سرخ جيره‌هاي غذايي دوماهه بين 39 هزار نفر كه از درگيري‌هاي منطقه سول و بورهودل صدمه ديده‌اند و جيره يك ماهه بين بيش از 4 هزار نفر در ناحيه ايل در پونتلند،توزيع كرده است. علاوه بر اين، سازمان اقلام ضروري زندگي را بين بيش از 240هزار نفر كه به تازگي به دليل درگيري و يا خشكسالي در مناطق مركزي (مودوگ، گالمودوگ) و جنوبي (بندير، بي، باكول، جوباي ميانه و سفلي) بي‌خانمان شده‌اند، توزيع كرده است.
از آوريل تا ژوئن، كميته بين‌المللي صليب سرخ با پيش‌بيني فصل كاشت، بين 15،500 كشاورز و دامدار/كشاورز در مناطق مركزي و جنوبي سومالي بذر توزيع كرده است. همچنين در حدود 6هزار نفر از اين افراد مواد لازم براي كشاورزي، خدمات شخم‌زني و حق استفاده از 134 پمپ آبرساني را دريافت كردند تا به افزيش محصولات غذايي كمك شود. بيش از 3هزار نفر از 33 پروژهي پول در برابر كار براي ارتقاي كانال‌هاي آبياري در طول رود جوبا بهره‌مند شدند، در حالي‌كه 42 هزار نفر از حمايت‌هاي ارائه شده توسط بهسازي حاشيه رودخانه كه مانع آب‌گرفتگي مزارع و در نتيجه خسارت به محصول مي‌شود، برخوردار شدند. علاوه بر اين، به 6هزار نفر كه از طريق ماهيگيري امرار معاش مي‌كنند وسائل ماهيگيري داده شد.
بين آوريل و ژوئن، آب پاك لازم براي 35 هزار نفر از ساكنان مركز و جنوب سومالي با عمليات آبرساني اضطراري با تانكر تأمين شد. كميته بين‌المللي صليب سرخ همچنين كار بر روي چاه‌هاي آب، آبگيرها و ديگر منابع آب را تكميل كرد - در كل 13 پروژه- تا آب لازم براي حدود 50 هزار نفر از اهالي سومالي تدارك شود.
ارائه مراقبت‌هاي درماني
از آوريل تا ژوئن، كميته بين‌المللي صليب سرخ منابع جراحي و درماني لازم براي بيمارستان‌هاي كيساني و مدينا را، كه دو بيمارستان مرجع براي درمان مجروحان جنگي در مگاديشو هستند، تأمين كرد. از ميان بيش از 1200 مجروح پذيرش شده، 40 درصد آنان زنان و كودكان بودند.
در همين مدت، در پي درگيري‌هاي سول و خشونت‌هاي بين قبايل هارگسيا و گاكاكيو، كميته بين‌المللي صليب سرخ وسائل پانسمان و ديگر منابع لازم براي درمان مجروحان جنگي را براي بيمارستان‌هاي شمال سومالي تأمين كرد. كميته بين‌المللي صليب سرخ همچنين از تأسيسات درماني در جنوب سومالي، شامل بيمارستان كيسمايو، كه به مجروحان حمله اوايل امسال رسيدگي مي‌كند، پشتيباني كرد. بيش از دو تن وسائل پانسمان و ديگر منابع درماني به تأسيسات درماني هر دو سوي خط مقدم تحويل شد.
كميته بين‌المللي صليب سرخ به پشتيباني خود از 39 تأسيسات هلال احمر سومالي در جنوب و مركز كشور ادامه مي‌دهد تا اطمينان حاصل شود كه جمعيت اين مناطق به مراقبت‌هاي پايه درماني و داروهاي با كيفيت دسترسي داشته باشند. اين تأسيسات، كه بيش از 160،000 مراجعه بين آوريل و ژوئن داشته‌اند، همچنين تجهيزات دريافت كرده و كاركنان آنها آموزش ديدند.
بين آوريل و ژوئن، حدود 16هزار كودك در اين مراكز هلال احمر بر عليه فلج‌اطفال، سرخك، ديفتري و كزاز مايه‌كوبي شدند.
بازپيوند خانوادگي
كميته بين‌المللي صليب سرخ به اعضاي خانواده‌هايي كه در اثر درگيري‌هاي سومالي از هم جدا مانده‌اند براي حفظ تماس و جستجوي اقوام مفقودشان كمك مي‌كند. از آوريل تا ژوئن، و از طريق شبكه داوطلبان هلال احمر سومالي، كميته بين‌المللي صليب سرخ در حدود 1600 پيام صليب سرخ را كه حاوي اخبار كوتاه خانوادگي بودند جمع‌آوري و 3500 پيام را هم توزيع كرد.
نام بيش از 1100 نفر كه در سومالي و خارج از كشور در جستجوي اقوام خود هستند توسط شبكه بي‌بي‌سي مخصوص سومالي اعلام شد، و حدود 11000 نام بر روي وب‌سايت آن منتشر شد. در نتيجه، 120 نفر اقوام خود را پيدا كردند. در كل 31 گواهي سفر براي كساني كه هيچ مدرك شناسايي همراه نداشتند صادر شد تا بتوانند با اعضاي خانواده خود در جايي بيرون از سومالي سكنا گزينند، بيشتر در كانادا و اتريش.
ترويج حقوق بين‌المللي بشردوستانه
يادآوري الزاماتي كه طرف‌هاي درگيري به عهده دارند تا از غيرنظاميان حمايت و حفاظت شود، يكي از مهمترين فعاليت‌هاي كميته بين‌المللي صليب سرخ براي ترويج حقوق بين‌المللي بشردوستانه در سطح جهان است. اين سازمان همچنين دانش حقوق بين‌المللي بشردوستانه را در جامعه مدني گسترش مي‌دهد. اصول حقوق بين‌المللي بشردوستانه همچنين در يك سنت سوماليايي (biri ma gedo) منعكس شده‌اند كه بر اساس آن زنان، كودكان، مجروحان، بيماران و برخي افراد ديگر بايد از حمله در امان باشند.
