88.06.08
در استانه چهلمين سال به قدرت رسيدن معمر قذافي رهبر ليبي ، خبرگزاري فرانسه در گزارشي به عوامل تاثير گذار بر اقتصاد اين کشور پرداخت.
به رغم علائمي که در ليبي در باره گشايش اقتصادي مطرح مي شود ليبي که از ثروتمند ترين کشورهايي افريقايي است در روند نوسازي اقتصادي با دشواريهايي مواجه است . اقتصاد ليبي با نوسانات مربوط به قيمت نفت و گسترش فساد در بخش هاي عمومي و ديوان سالاري اداري مواجه است .ليبي از بيش از سه دهه پيش نظام سرسخت سوسياليستي را اجرا مي کند .ولي بعد از انکه در مديريت اين نوع نظام ناکام ماند از اين سياست اقتصادي جداشد.ليبي از سال 1993 تا 2003 با تحريم هاي بين المللي مواجه بود . ولي بعد از ان اصلاحات اقتصاد بازار ازاد را اغاز کرد.ليبي عضو سازمان کشورهاي صادر کننده نفت اوپک است و سهميه ان به 1.8 ميليون بشکه در روز مي رسد.ذخاير نفت ليبي به 42 ميليارد دلار مي رسد.نفت ليبي بيش از 95 درصد منبع صادرات و 75 درصد بودجه اين کشور است .صندوق بين المللي پول در آخرين گزارش خود درباره ليبي اعلام کرد ضروري است که طرابلس مديريت دارايي هاي دولتي را تقويت کند و چارچوب قضايي و اداري حاکم بر بودجه دولتي را بهبود بخشد.اين نهاد همچنين از مقامات ليبي خواست آمار اقتصادي و مالي و استانداردهاي حسابرسي را بهبود بخشند و آنها با عملکردهاي بين المللي تطبيق دهند.هيئت اقتصادي فرانسه که براي مأموريتي به طرابلس رفته است اعلام کرد در زمينه مديريت روزمره دولت که همچنان کند و زمان بر است کارهاي زيادي بر انجام دادن باقي مانده است.طرح سال دو هزار و هشت تا دو هزار و دوازده، بودجه تقريبي هفتاد و پنج ميليارد دلار در هر سال به طرح هاي بزرگ زير ساختي اختصاص مي دهد که بيش از شصت درصد بودجه سالانه دولت ليبي را تشکيل مي دهد.اين پيش بيني ها پس از کاهش بهاي نفت کاهش يافت.با چند برابر شدن کارگاه هاي بزرگ ساخت و ساز ، ليبي همچنين با کمبود نيروي کار کارآزموده و مبتدي و مصالح ساختماني روبروست.هيئت اقتصادي فرانسه در طرابلس افزود بيشتر مصالح ساختماني وارد مي شود و افزايش قميت اين مصالح شرکت ها را مجبور کرده است در هزينه هاي خود بازنگري کنند.بخش عظيمي از افزايش واردات ليبي در سال دو هزار و هشت با افزايش صادرات نفت جبران شد که باعث شد ميزان دارايي هاي خالص اين کشور در خارج اواخر دسامبر دو هزار و هشت به صد و سي و شش ميليارد دلار برسد.
بخشي از اين دارايي ها مستقيما به تشکيلات قدرتمند سرمايه گذاري (IA) ليبي در خارج که بسياري از صندوق هاي سرمايه گذاري اين کشور را در سراسر جهان به ويژه در آفريقا مديريت مي کند واريز شد.در زمينه سوخت، حدود چهل شرکت خارجي از سراسر جهان در چهارمين دور مزايده ميدان هاي نفت و گاز ليبي شرکت کردند.هدف از اين مزايده افزايش توليد نفت ليبي از روزانه يک ميليون و هشتصد هزار بشکه در حال حاضر به سه ميليون بشکه در سال دو هزار و سيزده با سرمايه گذاري هايي به مبلغ سي ميليارد دلار اعلام شد.اما سود افزايش درآمدهاي نفتي ليبي به همه مردم نمي رسد.افزايش تقاضا به ويژه موجب افزايش قيمت مصالح ساختماني، مواد غذايي در اين کشور شد. ليبي نزديک به نود درصد از مواد غذايي و تجهيزات خود را از خارج وارد مي کند.نرخ تورم در ليبي که در اواخر سال هاي هزار و نهصد و نود منفي بود در سال دو هزار و هشت به سطح بي سابقه ده و چهار دهم درصد رسيد.با وجود تلاش هاي پسر قذافي براي تصويب قانوني اساسي جهت رهايي رسانه ها از سلطه دولت ، اقدامات براي اصلاحات سياسي در اين کشور هنوز با مخالفت کميته هاي انقلابي اين کشور روبروست.سيف الاسلام ، پسر معمر قذافي رهبر ليبي، از سال 2007 مدافع طرحي اصلاحي براي نوسازي نظام حاکم بر اين کشور شده است، بدون اينکه قدرت «رهبر ليبي » را زير سئوال ببرد و يا تغييراتي مهم در اصول مبنايي وي ايجاد کند.اين طرح که در اوت سال 2007 اعلام شد شامل پيش نويس قانون اساسي و يک طرح توسعه اقتصادي 70 ميليارد دلاري است.در پي اين اعلام، سيف الاسلام به انتشار دو روزنامه غير دولتي دست زد و يک شبکه تلويزيوني غير دولتي راه اندازي کرد که اولين رسانه هاي غير دولتي ليبي بودند. اين رسانه ها به محض شروع به کار به علت اينکه به زبان فرانسوي بودند و از دولت انتقاد مي کردند از بقيه رسانه ها متمايز شدند.به دنبال ان، دولت ليبي بر روي اين اصلاحات معطوف شد و کميسيوني قضايي تشکيل داد تا به موضوع پيش نويس قانون اساسي و ديگر موضاعاتي که جزو خط قرمزهاي نظام اين کشور بودند مثل زندانيان سياسي ، بپردازد. با خروج اين موضوعات از سايه، مخالفان در تبعيد، به کشور بازگشتند و گفتگو با اسلامگرايان که دهها نفر انها ازاد شده بودند، اغاز شد.اما ناگهان سيف الاسلام در 20 اوت سال 2008 کناره گيري خود را از صحنه سياسي اعلام و طرفداران خود راغافلگير کرد. وي با اشاره ضمني به مخالفت کميته هاي انقلابي از «کندي دستگاه حکومتي» گله کرد.معمر قذافي حامي «دمکراسي مستقيم» است که در نظريه به مردم اجازه مي دهد از طريق کميته هاي خلقي منتخب کشور را اداره کنند. اين کميته ها سالي يکبار گردهم مي ايند تا تصميماتي اتخاذ و به کنگره خلق يا پارلمان ارائه کنند که عاليترين نهاد قانونگذاري ليبي است.سيف الاسلام در 20 اوت سال 2009 با همان هواپيمايي به طرابلس بازگشت که عبدالباسط المقرحي ، را به ليبي بازگرداند.المقرحي متهم حمله لاکربي بود که اخيرا اسکاتلند وي را ازاد کرد.در همين روز سيف الاسلام يک شبکه جديد تلويزيوني به نام المتوسط راه اندازي کرد و در ان ازادي المقرحي را پيروزي همه مردم ليبي خواند.معمر قذافي رهبر ليبي از سپتامبر هزار و نهصد و شصت و نه رهبري اين کشور برخوردار از منابع نفتي را بر عهده دارد.- موقعيت جغرافيايي : اين کشور در شمال افريقا در حاشيه سواحل درياي مديترانه واقع شده است و از غرب با تونس و الجزاير ، از جنوب با چاد ، از شرق با مصر و از جنوب شرقي با سودان همسايه است.- مساحت ليبي : مساحت اين کشور يک ميليون و هفتصد و پنجاه و نه هزار و پانصد و چهل کيلومتر مربع است که نود و سه درصد ان را صحرا تشکيل مي دهد.- جمعيت : ليبي شش ميليون نفر جمعيت دارد که يک ميليون و پانصد هزار نفر يعني نزديک به بيست درصد ان را مهاجران افريقايي تشکيل مي دهند.پايتخت ليبي طرابلس است و زبان رسمي اين کشور عربي است.دين رسمي ليبي اسلام است و نود و نه درصد انها سني هستند و قوانين اسلامي در اين کشور اجرا مي شود.- تاريخ و نظام : ليبي در گذشته مرکز تجاري يونانيها و فينيقيها به شمار مي رفت و به همين دليل تحت اشغال امپراطوري روم ، بيزانس ، ترکها و اخيرا در سال هزار و نهصد و دوازده تحت اشغال ايتاليا قرار داشت. ليبي در سال هزار و نهصد و سي و چهار از اتحاديه منطقه اي فزان ، طرابلس و سرت جدا شد و در سال هزار و نصهد و پنجاه و يک به رهبري ملک محمد ادريس سنوسي استقلال خود را به دست اورد.سرهنگ معمر قذافي در سپتامبر هزار و نهصد و شصت و نه با کودتايي با نام انقلاب فاتح حکومت محمد ادريس سنوسي را سرنگون کرد.قذافي در سال هزار و نهصد و هفتاد و چهار از همه مسئوليتهاي سياسي و اداري کناره گيري کرد تا رهبري انقلاب اين کشور را در دست بگيرد.قذافي پس از اينکه در سال هزار و نهصد و هفتاد و شش در کتاب سبز نظريات سياسي خود را مطرح کرد ، در سال هزار و نهصد و هفتاد و هفت جمهوري عربي خلق و سوسياليستي ليبي را اعلام کرد.با وجود اينکه قذافي هيچ گونه نقش رسمي در اداره امور دولت در اختيار ندارد اما در صدر نظام سياسي که بر پايه کميته هاي خلق است باقي ماند.عاليترين سازمان سياسي در اين کشور «کنفرانس عمومي خلق» است که بر کميته هاي خلق که به عنوان پارلمان است نظارت دارد. علاوه بر اين «کميته عمومي خلق» نيز در اين کشور وجود دارد که به عنوان دولت وظيفه اجراي بخشنامه هاي کنفرانس عمومي را بر عهده دارد.نخست وزير ليبي عبدالغني المحمودي است.- اقتصاد : ليبي به دليل اينکه از سال هزار و نهصد و نود و دو به حمايت از تروريسم متهم بود تحت تحريمهاي هوايي و نظامي بين المللي قرار گرفت که اين تحريمها در سال هزار و نهصد و نود و سه شدت گرفت اما نهايتا در سال دو هزار و سه لغو شد.ليبي نزديک به نود درصد نيازهاي غذايي و تجهيزاتي خود را وارد مي کند.- نفت : ليبي از اعضاي سازمان کشورهاي صادر کننده نفت (اوپک) است و روزانه يک ميليون و هشتصد هزار بشکه نفت صادر مي کند.ذخاير نفتي اين کشور چهل و دو ميليارد بشکه براورد شده است و نفت بيش از نود و پنج درصد صادرات اين کشور و بيش از هفتاد و پنج درصد بودجه اين کشور را تشکيل مي دهد.- گاز : ذخاير گازي ليبي هزار و سيصد و چهارده ميليارد متر مکعب تخمين زده مي شود.ليبي از زمانيکه تحريمها بر ضد اين کشور به پايان رسيد براي ازاد سازي اقتصاد خود به اصلاحاتي دست زد و ميزان رشد اقصادي اين کشور در بين سالهاي دو هزار و سه تا دو هزار و هشت به طور متوسط به هشت درصد رسيد.
نيروهاي مسلح ليبي از هفتاد و شش هزار نفر تشکيل شده است که پنجاه هزار نفر انها در نيروي زميني اين کشور فعاليت دارند.بر اساس امار مرکز بين المللي مطالعات راهبردي ، اين کشور نزديک به چهل هزار نيروي ذخيره دارد.معمر قذافي رهبر ليبي سال گذشته وعده داد اصلاحات اقتصادي و سياسي بيشتري در کشورش اجرا و درامدهاي نفتي اين کشور مستقيما به مردم منتقل شود.معمر قذافي با ايراد سخنراني به مناسبت سالروز کودتاي يازدهم سپتامبر سال هزار و نهصد و شصت و نه ميلادي اعلام کرد اين اصلاحات سياسي و اقتصادي از اغاز سال دو هزار و نه ميلادي اجرا خواهد شد.وي سال گذشته اعلام کرده بود اگر بهاي نفت خام بار ديگر به حدود يکصد دلار در هر بشکه افزايش پيدا نکند، کشورش شرکتهاي نفتي خارجي فعال در ليبي را ملي مي کند.رئيس جمهور ليبي با تاکيد بر اينکه ملي کردن صنايع حق قانوني هر کشور است، تلاش کرد به شرکتهاي نفتي خارجي فعال در ليبي اطمينان دهد. قذافي در اين باره گفت مسلما دولت به يکباره درباره ملي کردن صنايع نفت تصميم گيري نخواهد کرد.ليبي سال گذشته گفت قصد دارد در ماه ژانويه، منطقه اقتصادي پنج ميليارد دلاري براي شرکت هاي فعال در زمينه انرژي در اين کشور واقع در شمال قاره افريقا،ايجاد کند.
