واحد مرکزی خبر/ خبرگزاری رویترز در گزارشی از لاگوس به قلم جو بروک نوشت: انفجار روز جمعه در دفتر سازمان ملل متحد در شهر ابوجا پایتخت نیجریه، نگرانی ها را از خطر فعالیت اسلامگرایان تندرو در پرجمعیت کشور آفریقا به شدت افزایش داده است.

هرچند که هنوز هیچ فرد یا گروهی مسئولیت این انفجار را به عهده نگرفته است ولی تحلیلگران، نیروهای امنیتی نیجریه و نیز دیپلماتها می گویند این حمله تمامی نشانه ها و علائم بمب گذاریهای گروه بوکوحرام را دارد که معنای تحت اللفظی آن تعلیم و تربیت غربی ممنوع است. این گروه اعلام کرده است تقریبا در تمامی حملات روزمره نیجریه و نیز بمب گذاری ماه ژوئن در مقر پلیس در ابوجا دست داشته است. ولی حمله به یک مرکز بین المللی مانند دفتر سازمان ملل متحد از افزایش جاه طلبی های این گروه حکایت دارد. پیتر شاروود اسمیت Peter Sharwood-Smith مدیر بخش نیجریه در موسسه مطالعاتی درام کاساک گفت : اینکه بوکو حرام از هدف قرار دادن نیروهای امنیتی نیجریه به حمله به هدفی بین المللی مانند ساختمان سازمان ملل متحد روی آورده است، بی گمان از تغییر ماهیت ستیزه جویی این گروه حکایت دارد.

بوکوحرام، که اغلب در نواحی شمال شرق نیجریه نزدیک مرزهای کامرون، چاد و نیجر فعالیت دارد، خواستار اجرای شریعت اسلامی در نیجریه است و از ابتدای امسال تاکنون بیش از 150 نفر را کشته است. مسئولان اطلاعاتی گفته اند شواهدی در دست است که نشان می دهد برخی از عناصر بوکوحرام در نیجر آموزش دیده اند و با شاخه القاعده در شمال آفریقا در تماس هستند. حمله به دفتر سازمان ملل متحد در ابوجا نگرانی ها را درباره افراد و طرفهایی که با این گروه در تماس هستند، تشدید کرده است. در حمله روز جمعه که هجده نفر را به کام مرگ فرستاد، یکدستگاه خودروی بمب گذاری شده با عبور از درهای امنیتی مجتمع سازمان ملل متحد به طبقه زیرین این ساختمان برخورد کرد و منفجر شد.

شدت انفجار به حدی بود که خودروهای متوقف را در محل متلاشی کرد و تمام ساختمان را در شعله های آتش فرو برد. بوکوحرام ماه ژوئن نیز در اقدامی مشابه به مقر فرماندهی پلیس ابوجا حمله کرد.

در هر دو این حملات، بمب گذاران کشته شدند ولی پلیس مطمئن نیست که آیا قرار بود راننده خودروی بمب گذاری شده در حمله ماه ژوئن کشته شود یا خیر؟ اگر عامل حمله دیروز در ابوجا، بمب گذاری انتحاری بوده باشد، این اولین بار است که در نیجریه چنین حمله ای رخ می دهد. رد پای القاعده کارشناسان می گویند : شدت انفجار دیروز نشان می دهد که مهاجمان از شیوه متمایزی استفاده کرده اند، مثلا از مواد منفجره جنگی و نظامی مانند سمتکس Semtex یا مواد منفجره ساخته شده از نیترات آمونیوم استفاده کرده اند.

این مسئله به وضوح نشان می دهد که در پسِ حمله دیروز، آموزش یا خطوط ارتباطی بین بوکوحرام و القاعده وجود دارد.

این انفجار فشارها را بر گودلاک جاناتان رئیس جمهور نیجریه افزایش خواهد داد.

زیرا وی از زمان به قدرت رسیدن، نتوانسته است ناآرامی های فزاینده در شمال این کشور را کنترل کند. جاناتان ماه گذشته کمیته ای را برای بررسی ناآرامی های شمال نیجریه تشکیل داد ولی اعضای این کمیته هنوز نتوانسته اند گزارشی درباره این مسئله ارائه دهند. جاناتان که نخستین رئیس جمهور اهل منطقه نفت خیز دلتای نیجر در جنوب نیجریه است، ماه آوریل گذشته در انتخاباتی به پیروزی رسید که بسیاری از مردم این کشور و ناظران می گویند عادلانه ترین انتخابات در نیجریه از زمان پایان حکومت نظامی در سال 1999 بوده است. ولی او از حمایت هیچ فردی برخوردار نیست به ویژه در بخشهایی از مناطق مسلمان نشین شمال این کشور که احساس می کنند نوبت آن رسیده بود تا شخصیتی از این منطقه زمام امور را به دست بگیرد. نرخ اشتغال و سواد در شمال در مقایسه با مناطق جنوب سودان بسیار پایین تر است و اغلب ساکنان این مناطق فقیرتر از مردم جنوب هستند.

چرا که شهر لاگوس قطب تجاری نیجریه و میادین نفتی این کشور در جنوب آن واقع شده اند. هرچند لایه ای از عناصر بوکوحرام از ایدئولوژی بنیادینی پیروی می کنند ولی بسیاری از اعضای آن را جوانان سرخورده و بیکاری تشکیل می دهند که احساس می کنند دولت به آنها توجهی ندارد. برخی از حملات نیجریه نیز کار سیاستمداران محلی است که تحت پوشش فرقه گرایی و به منظور ضربه زدن به مخالفانشان دست به اینگونه اقدامات می زنند. اشلی الیوت تحلیلگر مسائل آفریقا و کنترل ریسک، می گوید انتخابات ریاست جمهوری نیجریه و خشونت های خونین پس از آن که در چند شهر شمالی این کشور رخ داد، نشان داد که بین منطقه جنوب و منطقه مسلمان نشین شمال چقدر شکاف و فاصله وجود دارد.

وی افزود : قدرت اقتصادی و سیاسی، منطقه جنوب نیجریه را در چند سال اخیر عوض کرده است.

اگر جاناتان نتواند نگرانی های ساکنان شمال را مبنی بر رانده شدن به حاشیه برطرف کند، خیلی زود ممکن است شاهد پخش مداوم تصاویری از گسترش ستیزه جویی اسلامی در شمال از نمایشگر تلویزیون ها باشیم.