واحد مرکزی خبر / خبرگزاری فرانسه درباره چالش های پیش روی اتحادیه آفریقا بعد از تحولات اخیر لیبی در تحلیلی از نایروبی به قلم پیتر مارتل Peter Martell نوشت: اتحادیه آفریقا که در پرونده لیبی کنار گذاشته شد اکنون در مواجهه با سرنگونی رژیم معمر قذافی توسط انقلابیون لیبی در فضایی از تنش و اختلاف قرار گرفته است.
دخالت غربی ها در لیبی باعث ایجاد چند دستگی و حتی حاکم شدن حالتی از خشم در بین برخی از اعضای اتحادیه آفریقا شده است.
برخی از کشورهای عضو این اتحادیه از این خشمگین بودند که چرا در ماجرای برخورد با بحران لیبی کنار گذاشته شده اند.
اتحادیه آفریقا که مایل بود در این بحران نقش مهمی ایفا کند، اکنون در موقعیت تناقض آمیزی قرار گرفته است: حدود ده کشور از کشورهای عضو اتحادیه آفریقا تاکنون به طور یکجانبه اعلام کرده اند شورای ملی انتقالی لیبی(نهاد سیاسی انقلابیون لیبی ) را به رسمیت می شناسند،اما خود اتحادیه آفریقا به عنوان یک نهاد سیاسی که کل قاره آفریقا را نمایندگی می کند حاضر نیست مشروعیت شورای ملی انتقالی لیبی را به رسمیت بشناسد.
اتحادیه آفریقا که در مجموع پنجاه و سه کشور در آن عضو هستند روز جمعه با اشاره به اینکه اوضاع نظامی درلیبی بسیار ناپایدار است ، اعلام کرد شورای ملی انتقالی لیبی را به رسمیت نخواهد شناخت.
اتحادیه آفریقا از همان ابتدا که بحران لیبی آغاز شد خواستار گفتگو بین گروههای مختلف شد اما هیچ گاه پاسخی برای این درخواست خود پیدا نکرد.
واقعیت امر آن است که شکست های پی درپی اتحادیه آفریقا در رایزنی ها و تلاش ها برای خوب پیش بردن مذاکرات بین انقلابیون و طرفداران معمر قذافی، رد شدن پی در پی پیشنهادهایش توسط انقلابیون و نادیده انگاشته شدنش توسط غربی ها، همه باعث شد تا اعتبار و حیثیت این اتحادیه زیر سئوال برود . این چیزی است که آلویز هابیماناAloys Habimana یکی از مسئولان سازمان غیردولتی دیده بان حقوق بشر نیز بر آن تاکید می گذارد و می گوید: اینکه اتحادیه آفریقا نفهمید حمایت از قاتلان معمر قذافی در نهایت مشروعیتش را زیر سئوال می برد و قائل شدن جایگاه مذاکره برای قذافی ، در حالی که جایگاه واقعی وی محاکمه شدن در یک دادگاه بین المللی است، اشتباهات مهلکی بودکه این اتحادیه مرتکب آن شد.
به اعتقاد این کارشناس مسائل سیاسی، مسئولان اتحادیه آفریقا درباره انجام چیزی که باید انجام شود و اعلام همبستگی با افرادی که به روشنی مواضعی مطابق با اصول وارزش های این اتحادیه اتخاذ می کنند دچار دو دستگی شده بودند.
شماری از روسای جمهور کشورهای آفریقایی با آگاهی از اینکه بین کشورهای عضو اتحادیه آفریقا درباره موضوع بحران لیبی اختلاف نظر وجود دارد حاضر نشدند درباره انقلاب مردم لیبی وارد مذاکره شوند و این در حالی است خود این رهبران و روسای جمهور که مخالف مذاکره درباره انقلاب لیبی بودند از خیلی وقت پیش یا از طریق کودتا یا با انتخابات جنجال برانگیز راس کار هستند.
برخی از رهبران آفریقایی مانند رابرت موگابه رئیس جمهوری زیمبابوه بر اساس اصول ضد غربی که همواره در ذهن داشته است، از رژیم معمر قذافی حمایت می کند. پل -سیمون هاندی از موسسه مطالعات امنیتی آفریقای جنوبی در این خصوص می گوید: اتحادیه آفریقا به چندین دلیل به بحران لیبی خیلی دیر واکنش نشان داد یکی از این دلایل آن بود که معمر قذافی خیلی به اتحادیه آفریقا از نظر مالی کمک می کرد دلیل دیگر نیز آن بود که برخی دیگر از رهبران کشورهای آفریقا روابط شخصی خیلی خوبی با قذافی داشتند و به خاطر همین روابط نمی خواستند در مقابل بحران لیبی واکنش نشان دهند.
تام کارگیل از موسسه چاتهام هاوسChatham House مرکزی که درباره مخاطرات تحقیق می کند و مقر آن در لندن است در این باره می گوید:حملات هوایی کشورهای غربی به لیبی خشم شماری از رهبران کشورهای آفریقایی را برانگیخت . زیرا بر اساس قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل قرار نبود حمله و بمباران های نظامی در لیبی صورت گیرد.
اما این بحران باعث شد تا اتحادیه آفریقا از آن درس گیرد تا در آینده در مواجهه با چنین بحران هایی، بداند چگونه عمل کند.
هاندی دیگر کارشناس مسائل سیاسی آفریقا هم افزود: وجود نهادها و سازمانهای سیاسی مثل اتحادیه آفریقا برای حفظ آرمان ها و آرزوهای مردم آفریقا لازم است و نه آنکه در خدمت و برای حمایت از مستبدانی باشد که مردم آنها را قبول ندارند و برای دستیابی به آزادی با آنها مبارزه می کنند.
تنها چیزی که در این جا باقی می ماند روابط بین اتحادیه آفریقا و شورای ملی انتقالی لیبی است که اکنون بسیار پیچیده شده است اما دو طرف می خواهند با هم در این خصوص همکاری داشته باشند