بررسی استراتژیک- ملت انلاین/ رجب طیب اردوغان، نخست‌وزیر ترکیه به قاهره رفت و پس از استقبال از سوی گروه‌های مختلف این کشور به‌ویژه اعضای اخوان المسلمین با مقامات مصری وارد مذاکره شد. سفر اردوغان این نگرانی را برای رژِیم صهیونیستی به وجود آورده که ممکن است نخست وزیر ترکیه به دنبال ایجاد ائتلافی میان آنکارا و قاهره با هدف منزوی کردن هرچه بیش‌تر تل آویو در منطقه باشد.سفر اردوغان که نخستین بازدید یک رهبر ترکیه‌ای از مصر در ۱۵ سال گذشته به شمار می‌آید، به نوعی اقدامی دیپلماتیک توسط آنکارا علیه اسرائیل تعبیر می‌شود.بحران دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد، مربوط به روابط اسرائیل و مصر است. این بحران پس از آن به وجود آمد که پنج افسر امنیتی مصری در ماه گذشته کشته شدند.
با این حال روابط میان اسرائیل و مصر در حال حاضر در سطح پایین‌تری نسبت به گذشته قرار دارد و به نظر می‌رسد اردوغان قصد دارد از این اوضاع به نفع خود استفاده کند. انتظار می‌رود ترکیه و مصر به دنبال زمینه‌های جدیدی برای توسعه همکاری‌های دو کشور باشند و اردوغان به دولت جدید مصر پیشنهاد کمک‌های مالی بدهد.با توجه به نیاز شدید دولت مصر به منابع مالی روشن است که این اقدام موقعیت نخست‌وزیر ترکیه و کشورش را در میان مقام‌های دولت جدید قاهره تحکیم و تثبیت خواهد کرد. آلون لئیل، سفیر سابق رژِیم صهیونیستی در آنکارا اعلام کرد: ترکیه احتمالا این آمادگی را دارد که در زمینه بازسازی مصر به عنوان کشوری هم‌پیمان در منطقه همکاری و سرمایه‌گذاری کند. این احتمال وجود دارد که اردوغان مصر را متقاعد کند که روابطش را با اسرائیل به سطح پایین‌تری برساند.ادامه….
به گفته یوسی آلفر، یک تحلیل‌گر اسرائیلی، اردوغان در حال نمایش قدرت نفوذ ترکیه در منطقه است. در حال حاضر او تلاش می‌کند تا نفوذ ترکیه بر مصر را نشان دهد. این نگرانی وجود دارد که اردوغان به مصر پیشنهاد کمک مالی ارایه دهد و این امر خود نشان‌دهنده میزان نفوذ ترکیه در منطقه است. این نگرانی وجود دارد که اردوغان با اسلام‌گرایان مصری که در حال حاضر نفوذشان در عرصه سیاسی این کشور روز به روز افزایش می‌یابد، توافق کند.
این نگرانی وجود دارد که نخست‌وزیر ترکیه مصری‌ها را متقاعد کند تا به وی اجازه دهند به غزه سفر کند؛ جایی که اردوغان در آن خود را یک «ناجی» می‌داند. هیچ یک از نگرانی‌ها برای اسرائیل خوب نیست. اردوغان در صورتی که به غزه سفر کند، از این مسئله مطمئن است که استقبال گرمی از وی به عمل می‌آید و نیز خشم اسرائیل کاملا برانگیخته می‌شود. با این حال اسرائیل تاکنون موضعی اتخاذ کرده که نشان می‌دهد مصری‌ها با سفر اردوغان به نوار غزه از مرزهای این کشور موافق خواهند بود.
سفر نخست‌وزیر ترکیه به قاهره در ادامه تدابیر اتخاذ شده از سوی دولت این کشور علیه اسرائیل است. از جمله این تدابیر می‌توان به اخراج سفیر اسرائیل، به تعویق درآوردن قراردادها و تهدید به مستقرکردن گشت‌های مسلح در آب‌های مدیترانه اشاره کرد. علت اصلی این اقدام‌ها ظاهرا خودداری اسرائیل از عذرخواهی از ترکیه درباره حمله به ناوگان آزادی است. طبق گزارش سازمان ملل که چندی پیش منتشر شد، اسرائیل در متوقف کردن ناوگان آزادی به‌طور نامعقول و افراطی دست به استفاده از نیروهای نظامی زده است.
۹ فعال ترکیه‌ای در حمله به این ناوگان جان خود را از دست دادند و ترکیه خواستار عذرخواهی اسرائیل و پرداخت غرامت به خانواده قربانیان شد. امریکا که نسبت به ایجاد شکاف میان اسرائیل و ترکیه نگران است، برای حل‌وفصل بحران در روابط آنکارا و تل‌آویو پا پیش گذاشته است. دان شاپیرو، سفیر امریکا در اسرائیل اعلام کرد:
ما اسرائیل و ترکیه را برای یافتن راهکاری برای همکاری با یکدیگر جهت حل اختلافات و دستیابی به روابط دوستانه تشویق می‌کنیم. مخالفت اسرائیل با عذرخواهی درباره کشته شدن اتباع ترکیه با بیانیه‌ای که از سوی تل‌آویو بلافاصله پس از حمله به ناوگان آزادی منتشر شد، به نوعی در منافات است.
اظهارات اردوغان درباره تحولات منطقه
نخست‌وزیر ترکیه همچنین درباره تحولات منطقه در قاهره گفت: نمی‌توانیم نسبت به وقایع سوریه بی‌تفاوت باشیم. رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه در گفت‌وگو با روزنامه مصری الشروق گفت: روابط ما با سوریه در گذشته بسیار بهتر از روابط کنونی بود و ما در تمامی زمینه‌ها با این کشور همکاری داشته‌ایم و در تمام زمینه‌ها توافق کامل وجود داشت،
اما زمانی که سوری‌ها درخواست اصلاحات را مطرح کردند، اوضاع تغییر کرد. ما دراین راستا وزیر خارجه خود را به دمشق فرستادیم تا آنچه را که در تماس تلفنی با سوری‌ها توافق کرده بودیم، عملی کنیم. وی خاطرنشان کرد: ما از بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه خواستیم گام‌های مشخصی را برای بهبود اوضاع بردارد، زندانیان سیاسی را آزاد کند و وضع فوق‌العاده عملا پایان یابد.
وی در ادامه تاکید کرد: سوریه از نظر ترکیه یک کشور عادی نیست، چرا که ما با این کشور همسایه، مرزی مشترک به طول ۹۱۰ هزار کیلومتر داریم. منافع ما مشترک است و نمی‌توانیم آن را نادیده بگیریم. آرام شدن اوضاع در سوریه جزئی از امنیت ملی ماست و نمی‌توانیم دستاورد‌های آن را نادیده بگیریم. از این رو نگرانی خود را نسبت به سوریه و سناریو‌های آینده این کشور پنهان نمی‌کنیم. نخست وزیر ترکیه تاکید کرد:
بدترین سناریو درباره سوریه آغاز جنگ داخلی بین علویون و اهل سنت است و بهترین راه‌حل درباره سوریه این است که بشار اسد به حرف مردم گوش کند و به تحولات جهان عرب توجه نماید. اردوغان درباره ایران نیز گفت: به‌طور رسمی روابط ما با تهران تغییر نکرده است، روابط اقتصادی و تحولات تجاری میان دو طرف بسیار گسترده است، ایران منبع اولیه صادرات گاز به ترکیه است و تبادل تجاری میان دو کشور به ۱۰ میلیارد دلار می‌رسد و ما با ایران توافق کرده‌ایم که این تبادلات را در سال ۲۰۱۵ به ۱۵ میلیارد دلار افزایش دهیم.
رایزنی و ارتباط ما با ایران ادامه دارد. اردوغان تاکید کرد: به‌زودی احمد داوود اوغلو (وزیرخارجه ترکیه) برای ادامه رایزنی‌ها درباره اوضاع سوریه به تهران سفر خواهد کرد و بعد از آن من خود به تهران می‌روم و با مسئولان ایرانی درباره مسائل پیچیده و تحکیم همکاری میان دو کشور رایزنی خواهم کرد. وی درباره تحولات لیبی عنوان داشت:
معمر قذافی، رهبر لیبی به خوبی متوجه نشده که چه بر سر حسنی مبارک، رئیس‌جمهور سابق مصر و زین‌العابدین بن علی، رئیس‌جمهور سابق تونس آمد. منافع ما همچنان با ملت لیبی مشترک است و ما کاری با نظام این کشور نداریم. ما تصمیم گرفتیم از ملت لیبی حمایت کنیم.
نخست وزیر ترکیه درباره دخالت نظامی سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در لیبی گفت: ما مخالف دخالت بین‌المللی در لیبی هستیم و معتقدیم هیچ کشور غربی هیچ حقی در نفت لیبی ندارد و نفت این کشور متعلق به ملت است. فرانسه تلاش کرد به بهانه حمایت از انقلاب لیبی نقش جداگانه‌ای را در این کشور ایفا کند و در حال حاضر در این کشور حضور دارد، اما تلا‌ش‌های فرانسه بعد از دخالت ناتو به جایی نرسید و حتی کنفرانس پاریس نیز هیچ نتیجه‌ای نداشت.
وی درباره حمایت‌های کشورش از انقلابیون لیبی گفت: مشکل لیبی را نظام قذافی ایجاد کرده و باعث شده تا مردم بی‌گناه کشته شوند و مردم لیبی در بین دو شر کشتار نیروهای قذافی و دست به دامن شدن نیروهای ناتو قرار داشتند، از نظر آنها شر بزرگ‌تر کشتار توسط نیروهای قذافی بود و شر کوچک‌تر کمک گرفتن از ناتو و آنها مجبورشدند راه دوم را انتخاب کنند. ما صراحتا مخالفت خود را با استفاده سلاح ترکیه علیه هر شهروند لیبیایی یا شهروند عربی اعلام کردیم. دخالت ما در لیبی تنها در راستای بازسازی لیبی و کمک به امن‌تر شدن اوضاع این کشور است.
رجب طیب اردوغان درباره رژیم صهیونیستی گفت: ما از همان لحظه اولی که اسرائیل به کشتی مرمره آبی حمله کرد درخواست‌های خود را مطرح کردیم و گفتیم که اسرائیل باید از ملت و دولت ترکیه عذرخواهی کند و به خانواده‌های قربانیان این حادثه غرامت دهد و به محاصره نوار غزه پایان دهد، اما هیچ تغییری را مشاهده نکردیم و علت آن این است که اسرائیل عادت کرده است به‌خاطر تجاوزاتش مواخذه نشود و خود را مافوق قانون بداند.
از نظر ما گزارش کمیته حقیقت‌یاب سازمان ملل به ریاست جفری پالمر، نخست وزیر سابق نیوزلند بی‌ارزش است چرا که این گزارش به محاصره نوار غزه مشروعیت می‌بخشد و به این ترتیب زمینه را برای پذیرش مشروعیت اشغالگری باز می‌کند، اما این‌بار ما در برابر عربده کشی‌های اسرائیل خواهیم ایستاد.
وی ادامه داد: اسرائیلی‌ها زمانی که نتوانستد واقعیت اطراف خود را درک کنند دوستان و طرفداران خود را حتی در داخل امریکا از دست دادند. به‌طوری که وزیر دفاع سابق امریکا اعلام کرد که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل خطری برای اسرائیل است و آن را به سوی انزوای بین‌المللی پیش می‌برد.
