واحد مرکزی خبر/ خبرگزاری رویترز در تحلیلی به قلم کریستیان لو نوشت این روزها معمر قذافی وقتی در پناهگاه نامشخص خود به آینده فکر می کند به احتمال فراوان روزهایی را به خاطر می آورد که صدام در حفره ای زیر زمینی در عراق به سر می برد.
برخی از افرادی که قذافی را به خوبی می شناسند می دانند وجود چنین سابقه ای در ذهن او سبب می شود تا در دو کار اصرار بیشتری داشته باشد یکی اینکه هرگز از جنگ با حاکمان جدید لیبی دست نکشد و دوم اینکه در آخر کار اجازه ندهد زنده به دست آنان اسیر شود. فتحی بن شتوان که در دوران رژیم قذافی در سمت وزیر انرژی و صنعت فعال بود می گوید: اگر این شرایط حتی برای پنج سال هم طول بکشد قذافی شخصی نیست که از جنگ عقب بنشیند. شورای ملی انتقالی لیبی با کمک دستگاه های اطلاعاتی غربی تلاش برای یافتن قذافی را در صحراهای نزدیک به مرز نیجر و الجزایرآغاز کرده است اما اگر قذافی را بشناسیم متوجه می شویم که اگر چه، زمان دیگر با او نیست اما او همچنان معتقد است که باردیگر می تواند حکومت را به دست بگیرد زیرا در آخرین باری که صدایش در نواری صوتی از یک شبکه تلویزیونی در سوریه شنیده شد گفت نظامش نظامی مبتنی بر اراده مردم است و چنین نظامی محال است سقوط کند. البته این اعتماد به نفس از کسی که 42 سال بر مسند قدرت در لیبی تکیه زده بود و در طول دوران حکومتش کودتاها و انقلاب های متفاوتی را سرکوب کرد امر عجیبی نیست اما قذافی باید بداند که هیچگاه کودتاها و انقلاب هایی که درگذشته سرکوب کرده است در حد انقلاب اخیر نبوده اند. البغدادی علی المحمودی که تا آخرین لحظه نخست وزیر رژیم قذافی بود و حال مقیم تونس است می گوید: قذافی هرگز تسلیم نمی شود و هرگز سلاحش را بر زمین نخواهد گذاشت. سعاد سالم نویسنده لیبیایی نیز در این سخن با البغدادی المحمودی همراه است و می گوید: قذافی هنوز خود را در قدرت می بیند و معتقد است می تواند نیروهای شورای ملی انتقالی را شکست دهد او شخصیتی دارد که بر اساس آن هیچگاه نمی پذیرد قدرت را از دست داده است و در واقع این توهمات ناشی از این است که او به واقع یک دیوانه است.
هر چند قذافی در رفتار عجیب است اما به طو کلی شخصیتی عملگرا دارد در نتیجه باورش مبنی بر اینکه هنوز می تواند به قدرت بازگردد باید بر اساس چنین شخصیتی تعبیر شود زیرا ممکن است مقصودش اقدام مسلحانه علیه حاکمان جدید آن هم ضربه زدن به آنان از نقطه ای که نقطه ضعفشان محسوب می شود باشد. لیبی کشوری است که بخش زیادی از درآمدش را مدیون صادرات نفت خام است و همین امر می طلبد تا مهندسان و کارشناسان خارجی در این کشور مشغول به کار باشند اما اقداماتی چون آدم ربایی یا انفجار برخی از مراکز می تواند کارشناسان و متخصصان خارجی را از لیبی دور کند و این کشور را با مشکل جدید روبرو سازد. در واقع چنین اقداماتی نه نیازمند داشتن سرمایه زیادی است و نه نیازمند نیروی نظامی گسترده ، برای چنین عملیاتی مقداری پول، سلاح و نیرو لازم است که هر سه را قذافی در اختیار دارد. آلن فریزر تحلیلگر مسائل خاورمیانه در یکی از شرکت های فعال در بخش مشاوره امنیتی می گوید: حضور کارشناسان متخصص خارجی درلیبی برای شورای ملی انتقالی امری حیاتی است اما هواداران قذافی قادرند با انجام چند عملیات این شورا را از داشتن چنین عنصر حیاتی محروم کنند و حتی نیازمند عملیات هم نیستند بلکه آنان می توانند با در پیش گرفتن تبلیغات و هراس افکنی در دل متخصصان خارجی به این هدف برسند. وی افزود: من مطمئنم عناصر هوادار قذافی سیاست هایی را در پیش می گیرند که نه تنها خود را از افتادن در دام نیروهای شورای ملی انتقالی دور می کنند بلکه سعی خواهند کرد بخش توسعه کشور به ویژه حوزه صنعت نفت را به تعطیلی بکشانند. اما در باره سرنوشت شخص قذافی این سئوال مطرح است که قذافی در حال حاضر فراری اگر محاصره شود چه خواهد کرد ؟ این سئوال را یکی از افسران دستگاه امنیت خارجی رژیمش اینگونه پاسخ می دهد: قذافی فردی ترسوست به گونه ای که هیچگاه ترس او را رها نمی کند به همین منظورحتی به خانواده خود اعتماد نمی کند و بر اساس همین رفتار است که برای فرارش بذل و بخشش می کند. قذافی اگر چه فراری است اما نحوه زندگی اش به گونه ای است که از اختفا در صحرا چندان آزرده خاطر نمی شود زیرا در سوابق زندگی اش سالها زندگی ابتدایی در چادرهای صحرایی دیده می شود و حتی در دوران حاکمیتش نیز ترجیح می داد در چادر زندگی کند چنانچه گاه در سفرهای خارجی نیز به جای اقامت در هتل چادری در سفارت لیبی برپا می کرد و در چادر زندگی می کرد. فتحی بن شتوان وزیر انرژی قذافی می گوید : قذافی با زندگی در شرایط سخت بیگانه نیست، او از دوران کودکی زندگی در مناطق سرد و گرم و حتی زندگی با گرسنگی را تجربه کرده است در نتیجه تا زمانی که لازم باشد می تواند از نظرها پنهان باشد. اما چنین شخصی اگر در محاصره نیروهای مخالفش بیفتد و دیگر راهی برای مقاومت نداشته باشد چه سیاستی را در پیش خواهد گرفت؟ با توجه به ویژگی ها شخصی قذافی به نظر می رسد فرار به کشور همسایه برای او گزینه ای جذابی نیست زیرا پیش از او خانواده اش از جمله پسرش ساعدی قذافی به نیجر گریخت اما مسئولان نیجر گفتند ساعدی را تحت نظر دارند. البته ساعدی نیز گویا این شرایط را پیش بینی می کرد در نتیجه نیک کافمن حقوقدان متخصص در مسائل دیوان کیفری بین المللی را به عنوان وکیل خود برگزید، وکیلی که در پرونده وکالتش نام موکلانی چون زندانبان سابق خمرهای سرخ که یک کامبوجی است و همچنین سرکرده یک گروه رواندایی که عمده فعالیتشان قتل و کشتار و همچنین تجاوز جمعی به زنان و دختران بوده است دیده می شود. اولیور مایلز سفیر سابق انگلیس در لیبی می گوید : قذافی هیچگاه نمی خواهد سرنوشت پسرش را تجربه کند بلکه ترجیح می دهد با ارائه شرایطی میدان را به رقبایش واگذار کند زیرا او تجربه صدام حسین را می داند و آگاه است که صدام در آخر کار از یک حفره زیر زمینی با لباسی چرکین دستگیر شده بود تا محاکمه و پس از آن اعدام شود. مایلز می گوید: او ممکن است به اختفای ادامه دهد و حتی به کشور دیگری فرار کند و باقی عمرش را به طور ناشناخته سپری کند اما احتمال دیگری نیز وجود دارد و آن اینکه ممکن است در آخر کار خود را منفجر کند