همشهري- براي مردم ليبي كه ميخواهند به دو نسل تحقير و سرافكندگي پايان دهند، مرگ سرهنگ قذافي اتفاق بسيار مهمي است.
براي مردم ليبي كه ميخواهند به دو نسل تحقير و سرافكندگي پايان دهند، مرگ سرهنگ قذافي اتفاق بسيار مهمي است.
نابودي اين ديكتاتور نه تنها براي ليبياييها بلكه براي جهانيان نيز اهميت فراواني دارد و يك نقطه عطف بهحساب ميآيد زيرا از تعداد دولتهاي غيردمكراتيك يكي كم شدهاست. ليبي يك كشور ثروتمند داراي نفت است كه جمعيتي كم و تقريبا يكدست دارد. 8ماه جنگ مردم اين سرزمين نه به خاطر اختلافات عقيدتي و قومي كه نبردي نظامي براي پايان دادن به حكمراني يك خانواده ديكتاتور بود.ليبي از شرايطي منحصربه فرد برخوردار است اما بايد ديد اين جايگاه ممتاز در آينده به سود مردم و انقلابشان خواهد بود يا آن را در مسير شكست هدايت ميكند؟
ديدگاه مثبت: دلايل زيادي وجود دارد كه مردم ليبي خواهان ثبات و پرهيز از افراطيگري باشند. كشور آنها تقريبا بيش از همه كشورهاي آفريقا، شهري شده است. طبق تخمين تقسيمات جمعيتي سازمان ملل، 86 درصد جمعيت ليبي در شهرها زندگي ميكنند؛ تناسبي كه حتي از كانادا نيز بيشتر است. اين نوع زندگي شهري، تأثير بسياري روي شيوه زندگي مردم داشته و اختلافات منطقهاي و قبيلهاي قديمي را كاهش داده است.نكته جالب ديگر اين است كه آمار افرادي كه داراي ملك شخصي هستند در ليبي بسيار بالاست. 92درصد ليبياييها صاحبخانه هستند كه نشان ميدهد در ثبات و رشد جوامع خود، داراي سهم مالي شخصي مستقيم هستند.
آنها حس مالكيت دارند؛ حسي كه يكي از اجزاي مهم طبقه متوسط جامعه است و موجب ميشود خواهان سرمايهگذاري در بازارها و برقراري دمكراسي باشند.ميل به فعاليت اقتصادي و سرمايهگذاري، يكي ديگر از عناصر طبقه متوسط را برايشان به ارمغان ميآورد: درآمد. ليبي به ازاي هر شهروند، روزانه 0/27 بشكه نفت توليد ميكند كه با آمار توليد امارات برابري ميكند. اما مردم دوبي از آمريكاييها ثروتمندترند و پولي كه به دست ميآورند 3 برابر مردم طرابلس است، اين در حالي است كه ليبياييها از مكزيكيها فقيرترند.چرا مردم ليبي درآمدي كمتر از آنچه شايستهاش هستند، دارند؟ همه چيز به سرهنگ قذافي مربوط است. او يك اقتصاد بسته دولتي داشت و خانوادهاش در غارت داراييهاي مملكت نقش مهمي ايفا ميكردند. حالا كه دست سرهنگ و خاندانش از داراييها كوتاه شده، مردم ليبي حق دارند اميدوار باشند درآمدهايشان چند برابر شود.
ديدگاه منفي:گرچه مردم ليبي از 2 عنصر مهم طبقه متوسط، يعني شهرنشيني و درآمد برخوردارند، از كمبود يك عامل مهم رنج ميبرند: عملكرد صحيح نهادهاي اقتصادي و دولتي. سرهنگ راههاي حرفهاي شدن و استقلال را بسته بود. پس از چند تلاش ناموفق براي كودتا، ارتش را بسيار محدود كرد و شبه نظامياني را كه به كابويها شباهت داشتند جايگزين آنها كرده بود. قذافي هم قطاران خود را براي اداره امور آموزشي و بهداشتي كشور انتصاب ميكرد كه موجب شد اين دو عنصر مهم عقبگرد قابل توجهي داشته باشد. در واقع، هرگونه تصور از خدمات اجتماعي از بين رفته بود و زمينه فعاليت و يكهتازي غارتگران در شبكهاي مافيايي فراهم شده بود.