گروه تحقيق و تفسير خبر- تنشها ميان سودان شمالي و جنوبي همراه با طرحهاي پيشنهادي غرب مبني بر تجزيه بخشهايي از اين كشورها نشان از برنامههاي سلطهطلبانه بر اين مناطق دارد.
درگيريهاي نوزدهم آبانماه نيروهاي سودان شمالي و جنوبي در استان نفتخيز 'نيل عليا'، 18 كشته و 73 زخمي بر جا گذاشت.
در آن روز خبرگزاري فرانسه، به نقل از ارتش آزاديبخش خلق سودان اعلام كرد، 'انتظار ميرود سودان شمالي كه در صدد تصرف ميادين نفتي سودان جنوبي است، به انجام حملات بيشتر مبادرت كند'.
همان روز يك مقام سودان جنوبي اعلام كرد، 'خارطوم به يك اردوگاه پناهندگان در شهر 'ييدا' حمله كرد كه طي آن 12 نفر كشته و 20 نفر نيز زخمي شدند'.
به گزارش خبرگزاري فرانسه، 'سالوا كر ميارديت' رييس جمهوري سودان جنوبي، همتاي سوداني خود را به تلاش براي ايجاد ناآرامي و جنگ در سودان جنوبي متهم كرد.
اين اتفاقها در پي هشدار شانزدهم آبانماه 'عمر البشير' رييس جمهوري سودان، به 'جوبا' درباره هرگونه ماجراجويي ارتش جنوب رخ داد.
به نوشته تارنماي 'ميدل ايست آنلاين'، البشير با تاكيد بر اينكه 'اين اقدام سودان جنوبي خيانت و نيرنگ است'، تصريح كرد 'اسراييل و كشورهاي غربي حمايت كنندگان شورشيان سودان هستند'.
بشير به سودان جنوبي پيغام داد از گذشته درس بگيرد و در صورت ادامه حمايت از شورشيان، با پاسخ محكم خارطوم مواجه خواهد شد.
از سوي ديگر، پيشنهاد آمريكا درباره تقسيم ايالت 'كردفان جنوبي' با مخالفت مقامهاي سودان مواجه شد.
به گزارش هجدهم آبانماه تارنماي 'اليوم السابع'، 'ابراهيم غندور' دبير اطلاعرساني حزب حاكم 'كنفرانس ملي' سودان، گفت: از چند وقت پيش تاكنون، آمريكا از طريق رسانههاي مختلف اين پيشنهاد را مطرح ميكند اما ما به اين دليل كه اين پيشنهاد هيچ مشكلي را حل نميكند، آن را نميپذيريم زيرا اين ايالت و مناطق اطراف آن جزو خاك دولت سودان است.
غندور افزود: كردفان يك ايالت آمريكايي نيست كه آمريكاييها آن را به جنبش ملي بدهند. همه بايد بدانند كردفان جنوبي تقسيمناپذير است.
وي تاكيد كرد هيچگونه بررسي در مورد اين پيشنهاد صورت نگرفته است زيرا دولت سودان پس از جدايي سودان جنوبي، از يك وجب از خاكش هم كوتاه نميآيد.
در همين اثنا، خارطوم عليه دولت سودان جنوبي براي دومين بار به شوراي امنيت سازمان ملل متحد شكايت كرد.
به گزارش چهاردهم آبانماه خبرگزاري فرانسه، سفير سودان در سازمان ملل متحد، اطلاعاتي موثق به شوراي امنيت ارايه داد كه نشانگر حمايت دولت سودان جنوبي از شورشيان در منطقه كردفان جنوبي و نيل آبي بود.
دولت سودان جنوبي متهم شد پناهگاهي براي تعداد زيادي از شورشياني كه از استان نيل آبي به سمت جنوب فرار كردهاند، فراهم كرده و موشكهاي ضدهواپيما، تانك، مين و مهمات به شورشيان مناطق مرزي داده است.
در شرايطي كه تعدادي تجمع اعتراضي به وضع معيشتي مردم در داخل سودان و در شهرهايي همچون 'كسلا' برگزار ميشد، شورشيان در مناطق جنوبي نيز دست به كشتار و تخريبها زده بودند.
به گزارش هفتم آبانماه خبرگزاري انگليسي 'رويترز'، وزير اطلاعات ايالت جنوبي و نفتخيز 'الوحده' از حمله شورشيان تحت سرپرستي 'متيو پول يانگ' و ديگر سران شورشي به منطقه 'مايوم' در غرب اين ايالت خبر داد.
به گفته او، شورشيان 15 نفر را كشته و 18 تن را زخمي كردند.
به گزارش اين خبرگزاري، گروه شورشي 'ارتش آزاديبخش سودان جنوبي' تهديد كرد پس از مايوم به ايالت 'وراپ' حمله خواهد كرد و براي خروج كاركنان سازمان ملل متحد و ساكنان محلي از اين ايالت مهلتي سه روزه داد.
شورشها در مناطق ديگر سودان همچون منطقه 'دارفور' نيز همچنان يكي از دغدغههاي دولت مركزي سودان و بهانه كشورهاي غربي براي دخالت در امور داخلي اين كشور است.
** دندان تيز صهيونيسم براي سودان
--------------------------------------
به اين ترتيب، شكلگيري صد و نود و سومين كشور جهان علاوه بر تجزيه دهمين كشور وسيع كره زمين، ميليونها كشته و زخمي و خيل عظيمي از آوارگان و گرسنگان را بر جاي گذاشت و هنوز اين نوار بريده نشده است.
همهپرسي جدايي جنوب سودان از بخش شمالي به عنوان يكي از بندهاي توافق نواشا (امضا شده در ديماه سال 1383 بين عمر البشير با شورشيان جنوب اين كشور)، در حالي نوزدهم ديماه پس از يك هفته به انجام رسيد كه دهم بهمنماه بر اساس اعلام كميسارياي انتخابات، بيش از سه ميليون نفر (نزديك به 83 درصد از راي دهندگان) پاي صندوقهاي راي رفتند و 57/99 درصد آنان، استقلال جنوب را برگزيدند.
با وجود ظاهر دموكراتيك اين روند، بسياري از صاحبنظران درباره عواقب اين رويداد حساس شدند.
بيست و ششم مهرماه روزنامه سوداني 'الانتباهه'، نوشت بزودي موافقت سودانجنوبي با رژيم صهيونيستي براي آغاز همكاري مشترك در طرحهاي متعددي از جمله تاسيس پادگان نظامي و پايگاه هوايي در اين كشور تازهتاسيس نهايي ميشود.
اين روزنامه سوداني تاكيد كرد 'سودان جنوبي قصد دارد با حمايت مالي اسراييل در منطقه 'نمولي' يك ايستگاه توليد برق نيز تاسيس كند كه تا دو ماه ديگر اين مركز آغاز به كار ميكند'.
اين روزنامه به نقل از منابع مطلع نوشت سران نظامي در پايگاه 'بلفام' در سودان جنوبي از هم اكنون كار نصب برجهاي مراقبت مرزي كه به دوربينهاي حرارتي مجهز است، شروع كردهاند.
به نوشته اين روزنامه، مناطق مد نظر اين افراد در 'راجا'، شمال نيل عليا و منطقه مرزي ميان نيل و ولايت الوحده است.
سودان جنوبي از زمان اعلام استقلال از بخش شمالي در هجدهم تيرماه، تاكنون فراز و نشيبهاي زيادي را با همسايه شمالي خود داشته است. بيشتر منازعات ميان دو طرف نيز مربوط به مناطق مرزي از جمله كردوفان و 'آبيه' بوده است كه از نظر وجود ذخاير نفتي اهميت زيادي دارد.
درگيريهاي جاري در ليبي به عنوان يكي از همسايگان شمالي سودان، تاثير خود را بر اين كشور گذاشته است به طوري كه هجدهم مهرماه خبرگزاري قطر (قنا) گزارش كرد 'ديپلمات هاي سازمان ملل متحد از احتمال انتقال سلاح از ليبي به دارفور در شمال سودان و در مرزهاي جنوبي با ليبي ابراز نگراني كردند'.
از سوي ديگر، وجود اين منابع انرژي پاي كشورهاي غربي بويژه رژيم صهيونيستي را به سودان جنوبي باز كرده است. حتي با توجه به حمايتهاي رژيم صهيونيستي از استقلال سودان جنوبي، بسياري از وجود يك برنامهريزي مدون براي آينده سودان تجزيه شده خبر ميدهند.
رژيم صهيونيستي بنا به اعتراف مقامهاي بلندپايه سودان جنوبي در تقويت شورشيان و تجزيه سودان دست داشته است. به نوشته بيست و يكم مهرماه تارنماي روزنامه لبناني 'السفير'، 'جوزف لاقو' يكي از ژنرالهاي سودان جنوبي، به روزنامههاي صهيونيستي همچون 'هاآرتص' از نقش اين رژيم در تجزيه سودان پرده برداشت.
بيست و پنجم مهرماه روزنامه روسي 'نزاويسيمايا گازتا' با اشاره به تصميم رييس جمهوري آمريكا مبني بر اعزام 100 نفر نيرو به اوگاندا از زبان تحليلگران مسائل بينالمللي نوشت: هدف اصلي دولت آمريكا كمك به ايجاد صلح و ثبات در منطقه با اهداف صلحجويانه نيست؛ بلكه مساله بر سر تامين امنيت مسير صادرات نفتي در سرزميني است كه بزودي قرار است خط لوله ترانزيت نفت از سودان جنوبي از آن عبور كند.
به نوشته اين روزنامه، منابع خبري در سودان جنوبي اعلام كردهاند دولت جديد اين كشور واشنگتن را متحد اصلي خويش ميداند و حتي حاضر است سرزمين خود را براي ايجاد بزرگترين پايگاه نظامي آمريكا در قاره آفريقا در اختيار اين كشور قرار دهد.
يازدهم مهرماه نيز روزنامه مصري 'الاخبار' نوشت: تصميم سازمان اطلاعات اسراييل (موساد) مبني بر گشايش مركز منطقه اي در سودان جنوبي ، پارلمان سودان را نگران كرده است.
اين روزنامه افزود: پارلمان سودان نگراني عميق خود را از تصميم موساد به گشايش مركز منطقه اي در سودان جنوبي ابراز كرده و آن را تهديد امنيتي خطرناكي دانست.
از سوي ديگر، وجود سرچشمههاي رود نيل در سودان جنوبي نيز عامل مهمي براي بالا بردن جاذبههاي اين منطقه نزد كشورهاي غربي است.
بنابراين به نظر ميرسد در حالي كه كشورهاي غربي بويژه آمريكا و رژيم صهيونيستي اعتبار ديگري براي حضور در سودان جنوبي باز كردهاند، آتش زيادهطلبيهاي آنان بر دامن مردم دو كشور همسايه افتاده است.
باقي ماندن موارد اختلافي ميان دو طرف پس از جدايي همچون مناطق مرزي نفتخيز، بازگشت آوارگان دو كشور، نحوه پرداخت حق ترانزيت نفت از سوي سودان جنوبي و موضوع سدسازي روي سرچشمههاي رود نيل كه منجر به محدوديت آب در دسترس سرزمينهاي پايين دست ميشود، بهانهها را براي بالا گرفتن مشاجرات به دست ميدهد.
در چنين شرايطي، حضور نيروهاي بينالمللي در نقاط مرزي به بهانه برقراري صلح و همچنين برخي اقدامهاي شركتهاي خارجي در پوشش فعاليتهاي انساندوستانه براي فراهم كردن نيازهاي اوليه ساكنان و آوارگان دو كشور، نتوانسته است مشكلي را حل كند.
برقراري رابطه آشكار سودان جنوبي با رژيم صهيونيستي كه حتي منجر به بازگشايي سفارت اين رژيم به عنوان نخستين سفارتخانه در جوبا شد، بسياري از مقامهاي همسايه شمالي را نگران كرده است. چرا كه سودان و شخص البشير پيشينهاي طولاني در مبارزه با اين رژيم دارد.
بنابراين غير طبيعي نيست كه رژيم صهيونيستي در نخستين گام، انتقام خود را از اقدامهاي ضد صهيونيستي سودان، با تجزيه آن گرفته است.
به گزارش بيست و پنجم فروردينماه 1388 خبرگزاري فلسطيني 'فلسطين اليوم'، 'آوي ديختر' رييس سابق دستگاه امنيت دولت صهيونيستي (شاباك) و وزير كشور اولمرت، طي سخنراني در جمع دانشجويان 'آكادمي تحقيقات امنيت ملي رژيم صهيونيستي'، به نقل از 'بن گوريون' و ديگر موسسان اين رژيم گفته بود: تضعيف سودان از طريق پراكندگي تلاشها و تضعيف نيروي اين كشور بايد انجام شود.
اين امر، تا آنجا مشهود بود كه برخي مقامهاي بلندپايه ديگر كشورها نيز درباره آن هشدار دادند. براي نمونه به گزارش سوم مرداد ماه تارنماي 'فلسطيناليوم'، سفير اريتره در قاهره تاكيد كرد 'جدايي جنوب سودان از شمال آن طرح آمريكايي- صهيونيستي بود'.
'عثمان محمد عمر' گفت جدايي جنوب سودان براي 'تكميل مثلث حامي سياستهاي آمريكا و رژيم صهيونيستي اعم از جوبا، اوگاندا و كنيا صورت گرفت'.
به هر روي، حضور در جوار يكي ديگر از كشورهاي جهان اسلام، پايگاهي دوم را براي صهيونيستها فراهم ميآورد كه علاوه بر تاثيرات اقتصادي براي اين رژيم در قالب ايجاد بازار جديدي براي كالاهاي صهيونيستي، شاهرگي از انرژي و همچنين منابع آبي را در دست ميگيرد تا در صورت لزوم،با فشردن آن، فشارهاي لازم را بر سودان، مصر، ليبي و ... وارد آورد.
در اين ميان، دولتهاي خارطوم و جوبا بايد بر لزوم اتكا بر ملت خود به جاي چشم داشتن به قدرتها و نيروهاي بيگانه بيش از گذشته واقف شوند تا به اين ترتيب، زمينه را براي همزيستي مسالمتآميز و تامين امنيت شهروندان خود كه حتي نسبتهاي خانوادگي ميان آنان وجود دارد، فراهم آورند.
پايان دادن به سير درگيريها و خاتمه فعاليت گروههاي شورشي در دو كشور نيز شرايط لازم براي ايجاد زيرساختهاي توسعهاي را فراهم خواهد آورد.