اطلاعات- تجزيه سودان به دو كشور، گرچه ابتدا به عنوان راهي براي بازگشت صلح و ثبات تلقي مي‌شد، اما آتش مناقشه‌هاي نويني را بويژه در زمينه نفت بين دو كشور برافروخته است.
همزمان با گزارش خبرگزاري فرانسه درباره تهديد سودان جنوبي به اقدام‌هاي حقوقي عليه (به ادعاي «جوبا») دزدي نفت اين كشور و متهم كردن سودان در اين زمينه، خبرگزاري انگليسي رويتر به نقل از مسئولان سوداني، خبر توقف صادرات نفت خام همسايه جنوبي را از طريق خاك خود تكذيب كرد.
«صابر محمد حسن» دبير هيات مذاكرات اقتصادي سودان، تاكيد كرد: صادرات نفت خام (سودان جنوبي از طريق خاك سودان) ادامه مي‌يابد و ما قصد نداريم جلوي جريان آن را بگيريم.
اين در حالي است كه پيش از آن، وزير نفت سودان اعلام كرد اين كشور صادرات نفت به سودان جنوبي را به دليل اختلاف دو كشور درباره حق گمركي ترانزيت متوقف كرده است.
وي افزود: سودان جنوبي در پايان اكتبر گذشته (نيمه نخست آبان‌ماه) بايد رقمي بالغ بر 727 ميليون دلار بابت خريد نفت و ترانزيت آن به دولت خارطوم، چهار ماه پيش از آن پرداخت مي‌كرد كه تاكنون از پرداخت خودداري كرده است.
به گزارش شبكه خبري فرانس 24، از زمان جدايي سودان جنوبي در هجدهم تيرماه گذشته، دولت خارطوم دو بار صادرات نفت به سودان جنوبي را متوقف كرده است.
نمايندگان دو سودان از نهم آذرماه مذاكراتي را در آديس آبابا پايتخت اتيوپي، آغاز كردند تا به راه‌حل نهايي براي حل و فصل مناقشات دوجانبه از جمله اختلاف‌ها بر سر درآمدهاي ناشي از فروش حدود 500 هزار بشكه نفت خام در روز و تنش‌هاي مرزي برسند.
با اين حال، به نوشته خبرگزاري فرانسه، سودان نهم آذرماه پس از شكست آخرين دور از مذاكرات با ميانجيگري اتحاديه آفريقا درباره تقسيم درآمد نفت اعلام كرد: 23 درصد از درآمد صادرات نفت جنوب را به خود اختصاص خواهد داد.
پس از آن بود كه وزير نفت سودان جنوبي گفت: اين كشور عليه سودان و هر شركتي كه در سرقت نفت صادراتي اين كشور دخالت داشته باشد دست به اقدام حقوقي خواهد زد.
منافعي در گروي منابع طبيعي
بنا بر اعلام سازمان ملل متحد طي جنگ‌هاي داخلي سودان از سال‌هاي 1374 تا 1384 كه طولاني‌‌ترين جنگ داخلي آفريقا نام گرفت، بيش از 2ميليون نفر جان خود را از دست داده و حدود 4 ميليون نفر نيز آواره شده‌اند.
امضاي توافق «نواشا» در دي‌ماه سال 1383 بين شورشيان جنوب سودان با عمر البشير رئيس‌جمهوري اين كشور، منجر به برگزاري همه‌پرسي جدايي جنوب سودان از بخش شمالي شد كه دهم بهمن‌ماه، 57/99 درصد شركت‌كنندگان در اين همه‌پرسي، استقلال جنوب را برگزيدند. به اين ترتيب، صد و نود و سومين كشور جهان نوزدهم خردادماه تاسيس شد. به همين سبب، حدود 620 هزار كيلومتر مربع، معادل يك چهارم زمين‌هاي سودان در اختيار جمعيتي 8 ميليوني (22 درصد جمعيت كل سودان پيش از تجزيه) قرار گرفت.
از سوي ديگر، جنوب سودان 85 درصد از ذخاير نفتي حدود 6 ميليارد بشكه‌اي اين كشور را در خود جاي مي‌دهد.
بنابراين ظرفيت روزانه توليد نفت سودان پيش از تجزيه، حدود 450 هزار بشكه بود كه هم اكنون 360 هزار بشكه از آن (معادل 80 درصد) سهم سودان جنوبي شده است.
گرچه البشير با كم‌اهميت خواندن اين مساله كه در صورت جدايي جنوب، شمال سهميه نفت خود را از دست مي‌دهد، تاكيد كرده بود نفت شمال، بيشتر از نفت جنوب و بادوام‌تر خواهد بود، اما مسائل اخير امري ديگر را در ذهن متبادر مي‌كند.
دايره تاثير مناقشات دو كشور همسايه تا جايي است كه حتي ديگر كشورها را وادار به نشان دادن واكنش كرد.
به گزارش خبرگزاري فرانسه، وزارت امورخارجه چين اعلام كرد استخراج و انتقال منظم نفت خام به طور همزمان، به نفع كشورهاي سودان و سودان جنوبي است و اين امر مي‌تواند به ثبات امنيتي منطقه كمك كند. البته پكن بيش از هر امر ديگر، نگران از دست دادن بيش از پنج درصد نفت خام مورد نياز خود است كه از سودان جنوبي تامين مي‌كند.
از سوي ديگر، مقام‌هاي سودان با مشكلات ديگري نيز دست به گريبانند.
