پايگاه اطلاع رساني 'گلوبال ريسرچ' كانادا در گزارشي نوشت: درگيري در سومالي طي چند روز گذشته و پس از اشغال يك شهر مركزي توسط نيروهاي اتيوپي كه با هدف ريشه كن كردن شبه نظاميان 'الشباب' وارد اين كشور شدند، به شدت افزايش يافته است.

ارتش اتيوپي به همراه نيروهاي دولت انتقالي فدرال سومالي كه تحت حمايت غرب قرار دارند، روز شنبه وارد شهر مرزي 'بلدوينه' شدند. نيروهاي سومالي طي دو سال گذشته در حال مبارزه با شبه نظاميان الشباب بوده اند اما تنها موفق شدند كنترل 'موگاديشو'، پايتخت اين كشور را در دست بگيرند. مناطق وسيعي از سومالي به ويژه در جنوب همچنان تحت فرماندهي و كنترل شبه نظاميان قرار دارد.

پيش تر، گزارش ها از حمله ارتش اتيوپي به سومالي خبر مي دادند كه همگي از سوي آديس آبابا تكذيب شدند. اما حمله چند روز گذشته، به صراحت از مشاركت نظامي اتيوپي در اين حملات حكايت دارد.

تقريبا تمام كشورهاي شاخ آفريقا در كشور جنگ زده سومالي حضور دارند. نيروهاي كنيا كه از تجهيزات سنگين نظير تانك و جت هاي جنگنده برخوردارند، در اواسط ماه اكتبر حمله وسيعي را عليه سومالي به اجرا گذاشتند. اكنون كه در حدود سه ماه از آن تاريخ مي گذرد، نيروهاي كنيا همچنان در حال مبارزه با نيروهاي الشباب به ويژه در جنوب موگاديشو و در مرزهاي شرقي كنيا هستند.

ماه گذشته، نيروهاي جيبوتي وارد موگاديشو شدند و دولت سومالي به طور رسمي از آن ها خواست تا به نيروهاي بروندي و اوگاندا كه طي دو سال گذشته به عنوان بخشي از 'ماموريت صلح باني' اتحاديه آفريقا براي مبارزه با شبه نظاميان وارد سومالي شده بودند، بپيوندند.

علاوه بر اين نيروها، آمريكا و فرانسه نيز در اين نبردها مشاركت دارند. واشنگتن و پاريس از نيروهاي كنيا و اتحاديه آفريقا حمايت نظامي كرده اند. هواپيماهاي بدون سرنشين آمريكايي و نيروي دريايي فرانسه نيز در حملات نيروهاي زميني كنيا همكاري مي كنند.

يك هفته پيش از اعزام نيروهاي جيبوتي به سومالي، 'لئون پانه تا' وزير دفاع آمريكا از اين كشور ديدار كرد و در مورد 'كانون هاي تروريستي در سومالي و يمن' هشدار داد.

اتيوپي نيز به عنوان يكي از متحدان نزديك واشنگتن محسوب مي شود. دولت اتيوپي در آديس آبابا با چراغ سبز بوش در سال 2006 و در جريان حملاتي با هدف براندازي 'اتحاديه محاكم شريعت اسلامي' كه در آن زمان در راس قدرت بود وارد ميدان شد.

آخرين مداخله نظامي اتيوپي بدون مجوز واشنگتن نه تنها غير ممكن است بلكه، بر عكس، آن چه كه به نظر مي رسد نشان مي دهد كه واشنگتن در حال برنامه ريزي حمله اي چند جانبه عليه شبه نظاميان سومالي است. برنامه آمريكا ارتباطي با مبارزه عليه تروريسم ندارد و از انگيزه هاي ژئوپوليتكي براي تسلط بر سومالي به عنوان كشوري استراتژيك در شرق آفريقا برخوردار است. از زمان سرنگوني حكومت ديكتاتوري 'زياد باره' در سال 1991، كه تحت حمايت آمريكا قرار داشت، سومالي دو دهه است كه با درگيري و جنگ دست به گريبان است.

خطوط ساحلي سومالي كه به مسيرهاي نفتي اصلي خليج يمن و درياي سرخ مشرف است به همراه بي ثباتي هميشگي اين كشور، همواره اغوا كننده واشنگتن براي به راه انداختن جنگ نيابتي در اين منطقه بوده است. دولت تحت حمايت آمريكا در موگاديشو كه به فساد و بي كفايتي متهم است، نشان داده است كه قادر به اداره اين كشور نيست. به رغم كمك هاي خارجي فراوان از سوي واشنگتن و حمايت نظامي از سوي دولت هاي همسايه كه همگي تحت حمايت واشنگتن هستند، دولت موگاديشو تنها توانسته كرسي قدرت مركزي خود را حفظ كند.

ورود نيروهاي كنيا، اتيوپي و جيبوتي را مي توان به منزله تلاش واشنگتن براي تشديد فشار هاي نظامي بر گروه الشباب دانست.

اما آن چه كه نگران كننده است اين است كه جنگ هاي نيابتي آمريكا در شرق آفريقا مي تواند به رقابت هاي وطن پرستانه دامن زده و از جنگي منطقه اي كه ميان بازيگران متعدد كه ظاهرا همگي در يك جبهه، يا به عبارت ديگر در خدمت آمريكا هستند، نتايج معكوس به بار آورد.

در سال هاي اخير، رهبري منطقه اي اتيوپي از سوي كنيا به چالش كشيده شده است. هر دو كشور از مرزهاي مشترك با سومالي برخوردارند و پس از تعيين مرزهاي اين كشور مستعمره، هردو كشور مدعي مالكيت بخش هايي از نقاط مرزي سومالي هستند. با حمله نيروهاي كنيا به سومالي در ماه اكتبر، سكوت ديپلماتيك اتيوپي بسيار چشمگير بود. اتيوپي در سال 2006، پس از اعزام نيروهايش به سومالي تحت حمايت آمريكا متحمل شكست خفت باري شد.

با روي كردن آمريكا به كنيا به عنوان نماينده محبوبش، ظاهرا آديس آبابا از اين بابت رنجيده خاطر شده است.

منابع سياسي كنيا در گفتگو با گلوبال ريسرچ اعلام كرده اند كه نايروبي (پايتخت كنيا) با اعزام نيروهايش به اين كشور به بهانه كمك به برنامه آمريكا براي سركوب الشباب، در نظر دارد بخش عظيمي از منطقه 'جوبلاند'، واقع در جنوب سومالي را ضميمه خاك خود كند. همچنين گزارش هايي نيز وجود دارد مبني بر اين كه سياستمداران كنيا به طور پنهاني در حال انعقاد قرار دادهاي نفتي با شركت فرانسوي 'توتال' در اين منطقه از سومالي هستند. وجود آب شيرين از ديگر منابع طبيعي مهم براي كنيا در اين منطقه است.

در حالي كه تماميت ارضي سومالي به دليل 20 سال نزاع و خشونت خانمان برانداز در معرض خطر قرار دارد و تلاش هاي آمريكا در جهت حمايت از دولت فدرال در اين زمينه جوابگو نبوده است، مي توان دريافت كه اتيوپي نيز منتظر فرصت است تا به اين قائله بپيوندد.

هرچند وظيفه هماهنگ سازي درگيري ها در سومالي از طرف واشنگتن به صورت تلاشي براي تسلط در غالب نواستعماري جلوه گر مي شود، اما خطر واقعي زماني خود را نشان مي دهد كه رقابت هاي منطقه اي ريشه دار بر سر نيابت واشنگتن و دستيابي به منابع طبيعي به ويژه در منطقه اي كه مستعد قطحي و خشكسالي است، به درگيري و رويارويي با يكديگر بينجامد.

---