به گزارش شیعه آنلاین به نقل از فردا، نشست خبري دبير کل جمعيت بيداري اسلامي فرصت مناسبي را بدست داد تا با «صادق الحسيني» به گفتگو بنشينيم. ايشان پس از انقلاب مصر به اين کشور سفر کرده اند و با مردم و احزاب مصري به گفتگو و رايزني پرداخته اند. لذا اطلاعات ايشان از اوضاع و احوال جامعه مصر مي توا ند براي تحليل شرايط کنوني مفيد واقع شود. آنچه در زير مي آيد حاصل اين گفتگوست.
آقاي دکتر اخوان المسليمن در انتخابات پارلماني پيروز شده است. تحليل شما از اين پيروزي چيست؟
پيروزي اخوان به عنوان بزرگترين، قوي ترين ، قديمي ترين و منسجم ترين تشکيلات مصر دو پيام مهم براي مصر و جهان اسلام را دارد. اول اينکه مردم مصر به دين و تدين و آنچه ما «بيداري اسلامي» مي خوانيم راي داده اند و بايد گفت که وجدان عمومي مردم مصر يک وجدان اسلامي عربي است. دوم اين است که تمام تلاش هاي خارجي چه غرب و چه آنهايي که مانور مي دادند که فيسبوک و تويتر مي تواند مردم را بر سر يک موضوع بسيج کنند غلط از آب درآمد.
بواقع يک اتحاد عظيمي از ليبرال ها، چپي ها و لائيک ها بوجود آمد تا در برابر اخوان بيايستند. آنها در ابتدا با خود انتخابات مخالف بودند و تلاش داشتند تا از طريق يک دولت انقلابي از ايجاد قانون اساسي با هويت اسلامي جلو گيري کنند. نهايتا اين بسيج عمومي آنها جواب نداد و به اعتقاد من « مردم بوک» موفق تر از فيسبوک و امثالهم عمل کرد. اين دو پيام را بايد در نظر داشت. پيروزي اخوان عملا چهره آينده مصر و رياست جمهوري را نيز مشخص خواهد کرد.
سوالي که اينجا هست در مورد افکار عمومي و فرهگ سياسي مصر است. اگر ممکن است مشاهدات خود را در سفر به مصر و شناختي که ازاين مردم داريد بيان کنيد. ضمنا بفرماييد که آيا مردم مصر واقعا بدنبال اسلام هستند؟
ببينيد چهره واقعي مردم مصر را بايد در نمادهايي چون الازهر شريف ديد که هزار سال سابقه دارد و علي رغم انکه مخالفت هاي جدي در عالم سياست با آن شده هنوز الازهر شريف جايگاه ويژه اي در ميان مردم مصر دارد. مردم مصر به علماي خود احترام مي گذارند و اين خود نشان مي دهد که مردم مصر عمق ديني دارند. ضمن اينکه بايد گفت که الازهر شريف اسم خود را از حضرت فاطمه (س) و از زمان فاطميون گرفته است. مردم مصر يک تعلق ديني به اهل بيت پيامبر دارند.
هر چند آنها سني شافعي و حنفي هستند، اين تدين در مصر به عنوان يک فرهنگ در ميان مردم جاي دارد. اين تدين فقط در اجراي مراسم مذدهبي مثل نماز جمعه و حجاب نيست بلکه بروز و ظهور اجتماعي نيز دارد. مثلا در ايام ماه رمضان تمام مصر تبديل به سفره افطار مي شود. اينها حتي در زمان مبارک و يا سادات قطع نشده و معلوم مي شود که اين علقه ها ريشه در ذهن مردم دارد و وابستگي به تدين و سنت هاي مذهبي دارد.
در افواه عمومي جهان عرب، مردم مصر را عافيت طلب و راضي از وضعيت اجتماعي تلقي مي کردند. حال آنکه ما ظرف سال گذشته ديده ايم که مردم مصر تمام قد در عرصه هاي سياسي و اجتماعي حضور پيدا کرده اند. اين وضعيت چگونه قابل تحليل است؟
در اين زمينه بايد گفت که اتفاقاتي در سالهاي گذشته رخ داد مانند امضاي کمپ ديويد و به تعبيري بزرگان مصر فروش کل مصر به اسرائيل و آمريکا رخ داد. اما علت رخ دادن چنين اموري سوء تدبير احزاب سنتي مصر نسبت به تحولات بوده است. مردم مصر صبورند و تمدني عميق و مثال زدني دارند. چنين کشورهايي مثل ايران و مصر صبر زيادي دارند.
ما در اين سرزمين ها شاهد تراکم تجربيات هستيم و در لحظه مناسب اين عقل جمعي و تراکم خود را نشان مي دهد و در لحظه اي مناسب خود را نشان مي دهد. بايد گفت که احزاب سنتي در مصر متاسفانه مدام در حال مانور بودند. مثلا در زمان سادات و با ژست مذهبي که او از خود نشان داد اين احزاب از در آشتي با وي وارد شدند و يا در زمان عبدالناصر از زاويه مبارزه با استعمار به او نزديک شدند.
در کل اين رهبري سنتي موفق نبوده و انها اين نيروي مردمي را درست هدايت نکردند. مردم مصر در زمان مبارک به يک « موميا» تبديل شده بودند و احزاب مدام در حال زد و بند با حکومت بودند. مصر در مسير غرب گرايي افتاد که مي توان دراين زمينه به NGO هاي متعدد غربي در مصر اشاره کرد . اما مردم مصر وقتي احساس کردند که در منطقه فضاي جديدي ايجاد شد و انقلابي مثل ايران و مقاومتي مثل حزب ا... شکل گرفت انها نيز از اين حرکات الهام گرفتند و آنها را براي دفاع از کرامت و عزت خود به صحنه آورد. انها ديديند که هم حاکمان آنها در ضعفند و هم ديدند که استعمار در منطقه به لحاظ سياسي و اقتصادي در ضعف به سر مي برد و لذا آنها فرصت را مناسب ديدند و عليه مبارک و متحدينش شورشيدند.
اينجا يک سوال ديگر بوجود مي آيد. در انتخابات شاهد پيروزي حزب النور پس از اخوان بوديم که از اجتماع گروه هاي سلفي بوجود آمده بود. آنها رويه هاي تکفيري را در دوران انتخابات در پيش گرفتند و حتي البرادعي را تکفير کردند يا راي دادن به مخالفان را حرام اعلام کردند. به نظر شما اين امر ايجاد خطر نمي کند و آيا اين چنين ديدگاهي در مردم مصر جايگاه دارد؟ آيا چنين ديدگاهي راه را براي نفوذ کشورهايي چون عربستان با ايده هاي اسلام افراطي مهيا نمي کند؟
جواب من منفي است و بنده با اين تحليل کلا مخالفم. مردم مصر لحظه اي راه وهابيت را نمي روند. جو غالب مصر و فضاي عمومي هواي تشيع به معناي عام کلمه است. يعني الزاما فقه شيعه ندارند اما حب اهل بيت دارند. در تاريخ مصر داستان هاي زيادي داريم که براي مصري ها شکل اسطوره پيدا کرده است. مثلا داريم که زماني که «سيده نفسيه» که از نسل امام حسن مجتبي(ع)قصد مي کند که از مصر برود، بزرگان مصر مانند اديبان و علما جمع مي شوند و از او مي خواهند که در مصر بماند. طبق اسطوره آنها مي گويند که اصلا نيل به علت چنين تصميمي خشک شد. جالب اين است که زماني که ايشان تصميم به ماندن مي گيرد، نيل هم دوباره پر آب مي شود. مي خواهم اثر اين اسطوره در ذهن مردم مصر را بگويم. و يا وقتي مردم مصر زماني که مي خواهند قسم ياد کنند به «حضرت زينب» و يا «راس الحسين» قسم مي خورند.
وقتي دعا مي کنند براي اهل بيت دعا مي کنند و زماني که عليه حاکمي غضب ناک مي شوند مي گويند « من جارو خواهم کرد خاک مزار سيده زينب را» ( همان گونه که ما مي گوييم نذر مي کنم که خاک آن حرم را جارو مي کنم و يا حواله مي دهيم کسي را به آن حضرات). لذا به سختي مي توان مذهب راديکال و افراطي مورد نظر وهابي را در مصر پياده کرد.
پس احزابي مانند النور با گرايشات تکفيري در مصر چگونه شکل مي گيرد؟
اما در مورد حزب النور که گفتيد بايد توجه داشته باشيد که سلفي هاي مصر با سلفي هاي عربستان فرق مي کنند. اينها براي مقاومت در برابر ملي گرايان، ليبرالها و گروه هاي چپ به راه «سلف صالح» رفته اند. هشت گروه سلفي هستند که متحد شده اند دور حزب النور و همه آنها تندرو نيستند. يک اقليتي در اينها هستند که حتي بعضي مکان هاي ديني را نيز منهدم کردند اما وقتي با اعتراض مقامات ديني مواجه شدند با هزينه خود آنجا را بازسازي کردند. يعني يک نوع سلفي گري در مصر هست که که با لباس کوتاه و تراشيدن سبيل و سير وسلوک رفتار خلفاي راشدين به آن عصر تقرب مي جويند. اين با وهابيت فرق دارد. البته عده اي با پول عربستان برخي را بسيج مي کنند ولي اينها کم تعداد هستند.
اينها تلاش دارند تا نفوذ اخوان را کم کنند زيرا معتقدند که اگر اخواني ها بيايند همان مصر الازهر و حب اهل بيتي بر سر کار مي آيد. اخواني ها بدنبال دولت مدني هستند و بعضا با غرب نيز سر سازش دارد. اين امر است که سلفي ها را به تکاپو انداخته است.
اينک مصر بر سر يک دو راهي سرنوشت ساز است. خط وهابي عربستان و آمريکا شديدا پول خرج مي کنند و سهم خود را بدست بياورند و در عين حال انقلابيون منطقه نيز تلاش دارند تا تحت بيداري اسلامي سهم خود را بالا ببرند. جريان غالب در منطقه جرياني است که ضد صهيونيسم و امريکا است و هر جرياني که بيتشر بر شعارهاي ضد صهيونيستي و ضد آمريکايي تاکيد کند آن جريان پيروز ميدان است و حکومت را بدست خواهد گرفت. البته اين امر به آساني صورت نمي گيرد و با بحران هاي جدي همراه مي شود ولي در نهايت بازي بدست انقلابيون خواهد بود.
