به گزارش شیعه آنلاین به نقل از تابناک، پس از انتخابات اخير مصر وپيروزي 17 تا 20 درصدي اين جريان سياسي در آن کشور پرسشهايي در همين ارتباط مطرح ميشود که رويکرد اين جريان به تحولات سياسي و اجتماعي کشور مصر و رهيافت آنها به مسائل سياست خارجي قاهره چگونه خواهد بود؟حزب نور- جريان سياسي رسمي سلفيگرايان مصر- توانسته نزديک به 20 درصد ازکرسيهاي مجلس مردمي مصر را بهدست آورد.
اگر چه کسب درصد ياد شده در جامعه مصر دور از انتظار نبوده و تحليلگران جامعه مصر بدليل محدوديتهاي رژيم مبارک عليه اسلامگرايان، و ارتباط شبکهاي اين جريان با سلفيهاي عربستان وکشورهاي حوزه خليج فارس و همچنين حمايت مالي اين کشورها از اين گروهها کسب اين درصد از آرا را تقريبا پيشبيني ميکردند.
با وجود اين تحليل و واکاوي انديشهاي و راهبردي اين جريان حائز اهميت است. سلفيگري؛ پديدهاي انحصارطلبانه و مدعي مسلماني که همه را جز خود کافر ميداند. آنها با به تن کردن جامه سلف صالح که همان پيشينيان و صحابي رسول خدا هستند با حذف ديگران از جامعه و کنار گذاشتن آنها بهسوي يگانه شدن پيش رفته و از رويي ديگر با ادعاي وحدت، شمشير تکفير و تفرقه را کشيده و جامعه را به سوي چند دستگي ميکشاند.
همچنين حقيقت اين است که بين سلفيه و وهابيت فرقي نيست آنها دو روي يک سکهاند و همان عقايد و افکار سلفيه گذشته را دارند اينها در جزير العرب وهابي حنبلي هستند و هنگامي که افکار خود را به خارج صادر ميکنند به اسم سلفي خود را معرفي ميکنند. اين جريان با تکيه بر نفوذ سياسي عربستان سعودي و دريافت کمکهاي مالي از دربار سعودي بهعنوان جرياني اجتماعي- سياسي تبديل شده است.
بدينترتيب دور از ذهن نبود که اين انديشه پس از تحولات اخير در کشورهاي عربي و بيداري اسلامي بتواند بهطرز فرصتطلبانهاي از آن براي کسب منويات سياسي خود استفاده کنند. عجيبتر از آن؛ اينکه جريان سلفي بهخوبي توانسته در جامعه شافعي مذهب مصر رسوخ کرده و جاي پايي براي خود دست و پا کند. اگرچه؛ پس از ترور انور سادات، حمله گستردهاي عليه کتابهاي وهابيون، ابن تيميه و شاگردانش در مصر صورت گرفت؛ چراکه دولت معتقد بود همين کتابها جمعيت جهاد را بر آن داشت تا انور سادات را به قتل برسانند.
برخي خواستار آتش زدن اين کتابها شدند، اما بنا به علل نامعلومي اين حمله متوقف شد. نقش دولت سعودي و خط فکر وهابيت در مصر تنها به نفوذ در حکومت و جمعيتهاي اسلامي آن محدود نميشود، بلکه دولت سعودي فعاليتهاي نشر کتاب در مصر را نيز تحت نفوذ خود درآورده است.
دولت وهابي سعودي براي تعميم کتابهاي وهابي، به عناصر جمعيتهاي سلفيه کمک کرد تا مراکز نشر خود را در مصر تاسيس کنند. درحال حاضر، کتابهاي وهابيون و ابن تيميه و شاگردانش از جمله کتابهايياند که در مصر بيشترين شمارگان را دارند. بخشي از اين کتابها بهطور رايگان و برخي با قيمتهاي ارزان در اختيار مردم قرار ميگيرند و مابقي به کشورهاي آفريقايي، جمهوريهاي سابق شوروي، اروپا و امريکا ارسال ميشوند.
خط فکر سعودي تنها به کتاب محدود نميشود، بلکه بر ساير فعاليتهاي هنري - از قبيل فيلم و سينما- نيز سايه افکنده است. حضور گسترده سعوديها در بيشتر امور فرهنگي مصر باعث شده است که گروههاي اسلامي و سلفي و همچنين انديشمندان و روشنفکران به مخالفت با عربستان سعودي برخيزند.
گرچه عملکرد اپوزيسيوني اين گروهها تاکنون به نتايجي نيز دست يافته است، اما هدايت اصلي و فکري جريانهاي داخلي مصر همچنان از ناحيه سعوديها و افراد وابسته به آنان انجام ميگيرد. فقر جامعه مصري، ونفوذ مالي سعوديها به اين امر- يعني نفوذ سلفيها - دامن زده است. اين نفوذ براي سعوديها که درواقع، رقيب جدي خود را گفتمان معتدل اخواني ميدانند از درجه راهبردي شاياني برخوردار است.
سلفيگري و سياست خارجي مصر
باتوجه به فرصتطلبي سلفيها، اين گروه در مصر تا حدزيادي بر تمرکز گسترش جايگاه سياسي خود حتي براي نزديکي به ارتش مصر براي کسب امتيازات سياسي تاکيد خواهند کرد. درهمين رابطه، عماد عبدالغفور رئيس حزب نور مصر در اظهارنظري عجيب، اعلام کرد که جريان سلفي درمصر دولت ديني را انکار ميکند و به پيمانهاي سياسي مصر در صحنههاي بينالمللي احترام ميگذارد.
اين رويکرد جديد سلفيها اين گزاره را تقويت ميکنند که نشاندهنده سمتگيري سلفيهاي مصر براي جلبتوجه ارتش وشوراي نظامي مصر از يک طرف و کشورهاي غربي از جهت ديگر است. با اين رويکرد، جريان سلفي درپي اشاعه اين سياست معطوف به قدرت است که، قدرت براي آنها اصالت دارد و ميتواند جريان رقيبي براي اخوان المسلمين در مصر باشند.
بهعلاوه اين جريان، با زيرکي اين پيام را به کشورهاي غربي و ديگر کشورهايي که نگران قدرتگيري اسلامگرايان در کشورهاي بهار عربي هستند، رسانده که ما يعني سلفيها بهدنبال آرمانهاي اسلامخواهانه در سياست خارجي و اجراي الگوي خلافت در جوامع اسلامي نيستيم.
معهذا؛ اين نگرش نشاندهنده ورود سلفيها به فاز جديد سياسي فرصتطلبانه براي کسب قدرت ا ست. بنابراين، دين ميتواند پوششي مناسب براي کسب نفوذ سياسي در ميان مردم عادي توسط سلفيها در کشورهاي عربي به کارگرفته شود. در نهايت اين الگوي جديد ميتواند چالشي براي عقلگرايان ديني اخوان المسلمين محسوب شود.