مطالعات مصر و خاورمیانه: انتشار دومین شماره رسمی از نشریه عرب زبان «اشراقات کردیة» در مصر و کردستان عراق، به ویژه انتشار آن طی هفته های پس از انقلاب در مصر، من را بر آن داشت تا با توجه به تمرکز خاص آن به جایگاه فرهنگی کُردها در مصر، یادداشتی در رابطه با مطالب شماره اخیر آن بنویسم.
از همکاری جناب دکتر «بولند نجیب» برای شماره های غیر رسمی این نشریه و حضور ایشان در تهران و همچنین نسخه الکترونیکی شماره دوم، تشکر می کنم.
مؤسسه انتشاراتی روزالیوسف در قاهره، این هفته دومین شماره از نشریه عرب زبان «اشراقات کردیة» را منتشر کرد. همانگونه که در صفحه ابتدایی آن نیز عنوان شده است، این نشریه در راستای ارتباط و همزیستی فرهنگی کُردی و مصری منتشر می شود. نام این نشریه برگرفته شده از برنامه ای در رادیو صدای کردستان است. رادیویی که تاسیس آن باز می گردد به زمان امضای تواقنامه همکاری بین محمدرضا پهلوی و صدام حسین در مورد کردستان در سال 1975.
آقای یاسین رئوف، سردبیر این نشریه که در حال حاضر مدیر دفتر اتحادیه میهنی کردستان در قاهره نیز هست در سرمقاله این شماره می نویسد: "نزاع خیر و شر از بدو آفرینش انسان آغاز شده است... تحولات کنونی کشورهای عربی و خاورمیانه نیز در واقع نبردی بین خیر و شر است... ما در مصر شاهد پیروزی حق بوده ایم... من معتقدم که نزاع خیر و شر همچنان ادامه خواهد داشت."
نشریه «اشراقات کردیه» که سرشار از مقالات و یادداشت های فراوان از نویسندگان کُرد و مصری است، به طور مشخص به برجسته سازی فرهنگ و معرفی نخبگان کردی در جهان عرب- مصر- می پردازد.
در قسمتی از این نشریه گفتگویی با جناب «کریم مروة» نویسنده و اندیشمند کُردتبار لبنانی و سردبیر سابق نشریه «النداء» انجام شده است که در آن، آقای مروة به حمایت از انقلاب های منطقه می پردازد. نکته قابل توجه در این مصاحبه که در سلیمانیه عراق انجام شده، آن است که وی به وضوح بر حق ملت ها در تعیین سرنوشت خود به ویژه حق جدایی طلبی و استقلال تاکید می کند.
در ادامه نیز بخشی به استاد «جاسم جلیل» اندیشمند کردتبار پرداخته شده است. فردی که از سوی دولت ارمنستان در سال 1932 به عنوان مدیر پروژه توسعه زبان و ادبیات کُردی در این کشور انتخاب شده بود. به همت آقای جاسم جلیل که به عنوان پیشگام نهضت فرهنگ کردی در شوروی سابق نیز شناخته شده است، بسیاری از آثار و اشعار نویسندگان کُرد به زبان های روسی، ارمنی، آذربایجانی و انگلیسی ترجمه شده است.
همچنین گفتگویی نیز با آقای «سلیمان عثمان» سرکنسول دولت مصر و اولین کنسولگری عربی در کردستان عراق نیز انجام شد.
در بخشی از اشراقات کردیة، مقالاتی در رابطه با فرهنگ و تمدن کُرد آمده است که دو مقاله «پروژه کشور کردستان مستقل در دوره معاصر» و نیز مقاله مفصلی در رابطه با بدرخان پاشا - طراح اولیه نظریه کشور مستقل کُرد-، شایان اهمیت است.
در ادامه، دکتر الصویرکی نویسنده کردتبار اردنی در مطلبی تاریخی نگاهی داشته است به وضعیت تاریخی کُردها در مصر. وی در این مقاله ارزشمند به بزرگانی از طائفه کُرد در تاریخ مصر اشاره دارد. افرادی همچون «محمد عبده» شاگرد برجسته سید جمال الدین اسد آبادی، «احمد شوقی» شاعر معروف عرب، و همچنین شیخ «عبد الباسط» قاری پرآوازه جهان اسلام.
از دیگر مقالات این نشریه می توان به این موارد اشاره کرد؛
(اندیشه محمد عبده؛ عربی، کردی یا ترکمنی؟)؛ (زاخو عروس کردسان عراق)؛ (پسرم این کردستان است)؛ (پس از قذافی؛ مطالبات برای کشور کُرد)؛ (حکومت بهدینان، امیر حسن بک و مسئله فدرالیسم).
در پایان و در بخش هنری نیز مصاحبه هایی با هنرمندان مشهور کردتبار در جهان عرب همچون خانم «رحاب الجمل» بازیگر معروف و «طیب جبار» شاعر کردزبان عراقی صورت گرفته است. گزاشی نیز از وضعیت سینمای کُرد و حضور آن در آمریکا ارائه شده است.
«اشراقات کردیة» چندی قبل، مورد تقدیر دفتر مرکزی کنگره آمریکا نیز قرار گرفت. پیش از این نیز در مصر نشریات دیگری با رویکرد کُردی منتشر شده است که می توان به نشریه فرهنگی «کردستان» در 113 سال قبل اشاره کرد.
