اطلاعات- چهره‌ها و نهادهاي سياسي مصر در اين مقاله از نگراني‌ها و افق‌هاي منظر خود درباره آينده كشور گفتند. موضوع مناسبات قاهره ـ تل‌آويو، كنترل امور امنيتي و معيشتي مردم، حاكم كردن قانون و شكل تقسيم قدرت از محوري‌ترين موضوعات چالش‌برانگيز جامعه سياسي مصر پس از سرنگوني مبارك است كه تني چند از سياستمداران مصري در اين مطلب پيرامون آنها سخن گفته‌اند.
از سخنگوي حزب «الوفد» سئوال شد كه موضع شما در قبال پيمان كمپ‌ديويد چيست؟ آيا با لغو آن موافق هستيد يا اصلاح آن؟
** ما همواره به دنبال تامين منافع مردم مصر بوده‌ايم و اعتقاد داريم اسرائيل به توافقنامه‌هاي صلح احترام نگذاشته است و اكنون وقت آن فرا رسيده كه اسرائيل به خود بيايد و بداند بايد از اين پس با كشورهايي تعامل كند كه منتخب مردم و ملت خود هستند و به سان گذشته، ديكتاتور‌ها نيستند كه خواست خود را بر مردم تحميل كنند. به همين دليل به نظر مي‌رسد تعامل ما با رژيم صهيونيستي بايد برپايه اين اصل روشن و آشكار متكي باشد كه بايد منافع مشترك تامين شود، نه فقط منافع تل‌آويو. سرانجام اينكه حزب الوفد با اينكه به معاهده صلح احترام مي‌گذارد، بايد طرف مقابل نيز آن را محترم بشمارد و از آنجا كه اين توافقنامه بر برقراري صلح در منطقه تاكيد كرده و متاسفانه اسرائيل به آن عمل نكرده است، بنابراين بايد در اسرع وقت آن را اصلاح و شروط مد نظر طرف مصري را در آن اعمال كرد. اگر اسرائيل خود را ملزم به اجراي بندهاي معاهده كمپ ديويد مي‌دانست، مي‌شد انتظار برقراري صلح در خاورميانه بود، در حالي كه از زمان امضاي اين توافقنامه، اسرائيل هيچگاه به آن متعهد نبوده و ما هيچگاه احساس نكرده‌ايم كه برادران فلسطيني ما احساس صلح و امنيت ميكنند و به همين دليل خواهان تجديد نظر در اين توافقنامه و بندهاي آن هستيم.
* آينده انقلاب مصر را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟
** آرزوي همه ما اين است كه اين انقلاب هرچه سريع‌تر به موفقيت كامل دست يابد، چرا كه مصر كانون و مركز جهان عرب و حامي اصلي كشورهاي عربي است.
ديدگاه وزيركار
خبرنگاران در اين مرحله براي آشنايي بيشتر با شرايط داخلي مصر پس از انقلاب به سراغ «فتحي فكري» رفتند.
وزير كار مصر به رغم اشاره به مشكلات اقتصادي مردم و وابستگي اين كشور به درآمد كانل سوئز تاكيد كرد: قاهره هرگز سرسپرده غرب و آمريكا نخواهد بود و تحت تاثير فشارهاي منطقه‌اي و بين‌المللي قرار نخواهد گرفت.
«فتحي فكري» وزير كار دولت موقت مصر در گفتگو با خبرنگاران در قاهره، به بررسي اوضاع اقتصادي و معيشتي مردم مصر در شرايط كنوني پس از انقلاب اين كشور پرداخت.
وي با رد وجود معضل بيكاري در اين كشور، مشكل را در كمبود نيروهاي متخصص در برخي مشاغل يا صرف نظر كردن جوانان از پذيرفتن مشاغل سخت، همچون كار در كارخانه‌ها خواند.
وزير كار مصر همچنين تاكيد كرد كه ريشه‌هاي انقلاب مصر به دهه80 ميلادي بازمي‌گردد كه از آن زمان اعتراض‌ها در قالب تاليف كتاب‌ها و دست‌نوشته‌ها بيان مي‌شده است.
فتحي فكري با رد دخالت‌هاي خارجي در امور داخلي مصر يادآور شد: قاهره هرگز سرسپرده غرب و آمريكا نبوده و از اين پس هم نخواهد بود و تحت تاثير فشارهاي منطقه‌اي و بين‌المللي قرار نمي‌گيرد.
در ادامه متن اين مصاحبه را از نظر مي‌گذارنيد.
*:چه گام‌هايي براي حل مشكل بيكاري در مصر برداشته‌ايد؟
**(فتحي فكري): ما مشكل بيكاري در مصر نداريم، اما نيازمندي‌هايي در بخش‌هاي مختلف شغلي وجود دارد كه يا افراد متخصص در آن اندك هستند، يا جوانان كار كردن در آن مشاغل را نمي‌پذيرند، همه به دنبال شغل دولتي هستند و اين مشكل فقط محدود به دوره وزارتي بنده نيست. اين موضوع از سال 1986 تاكنون مطرح است.
وزارت كار هيچ ارتباطي با عزل و نصب‌ها ندارد و تنها به دنبال ايجاد فرصت شغلي است و من با برخي كارخانه‌ها و كارگاه‌ها در شهرهاي جديد تماس گرفته‌ام تا جواناني را كه به دنبال فرصت شغلي هستند جذب بازار كار كنند.
همان گونه كه گفتم بيكاري وجود ندارد، اما شماري از جوانان حاضر به كار كردن در كارخانه‌ها و شركت‌هاي خصوصي نيستند، چون درآمد پاييني عايدشان ميشود اما انقلاب دستاوردهاي خود را براي حل مشكل بيكاري خواهد آورد. جوانان بايد به دولت فرصت دهند تا فقط به كار خود مشغول باشد.
* مشكلات اقتصادي تا چه اندازه در زندگي شهروندان مصري تاثير گذاشته است؟
** مشكلات اقتصادي اساس ريختن مردم به خيابان‌ها بود و اگر شهروند مصري توان مالي داشت، شايد انقلاب به وقوع نمي‌پيوست، بنابراين عامل اقتصادي يا بهتر بگوييم درآمد، براي هر شهروندي معياري است كه بخواهد بر اساس آن كاري را انجام دهد.
*گفته ميشود 10 درصد مردم مصر در اماكن نامناسب همچون قبرستان‌ها زندگي ميكنند. وضعيت اين طبقه اجتماع چگونه است؟
** اين اماكن مناطق غير‌مجاز براي اسكان خوانده شده است. تاكنون نتوانسته‌ايم حصاري در اطراف آن ايجاد كنيم، اما در آينده براي فراهم كردن خانه‌هايي مناسب كار خواهيم كرد و مردم بايد به دولت فرصت دهند، چون هيچ گونه اعمال فشاري كارساز نيست.
* از نظر شما ريشه‌هاي انقلاب مصر چيست؟
** ريشه‌هاي انقلاب از دهه 80 و به ويژه اواخر آن آغاز شد. من در آن زمان كتابي به اسم «زنداني» تاليف كردم. در آن زمان «ذكي بدر» وزير كشور وقت بود و تاليف اين كتاب منجر به بازداشت من شد. كتاب‌هاي زيادي درباره حوادثي كه از همان زمان آغاز شد تاليف كردم. ريشه‌هاي انقلاب، نسل‌هاي پيشين هستند، اما افزايش موج اعتراضات منجر به قيام نسل كنوني شد.
*آيا مصر كمك‌هاي مالي از آمريكا دريافت كرده است؟ اگر جواب مثبت است در چه بخشهايي هزينه شده است؟
** جواب اين سوال را بايد وزارت دارايي و رئيس كل بانك مركزي بدهند، اما درباره وزارت كار بايد بگويم بودجه اين وزارتخانه بسيار اندك است و حقوق و مزايا بسيار كم شده است.
* آمريكا در برابر ارائه كمك‌هاي مالي به مصر انتظار دارد كه قاهره سياست‌هاي آمريكا و غرب را در مصر پياده كند نظر شما در اين باره چيست؟
** هرگز اين گونه نخواهد بود و ما هرگز وابسته به هيچ كشوري نخواهيم شد. مصر كشوري است كه از حاكميت مستقل و قانون برخوردار است و ما هرگز اجازه نمي‌دهيم بار ديگر تحت تاثير فشارها از سوي قدرت‌‌هاي خارجي قرار گيريم.
* مشكلات اقتصادي در مصر چيست؟
** مشكل اقتصادي در مصر در دو مورد، يعني درآمد پايين و گراني قيمت‌ها است، اما اكنون بحران اصلي، بي‌ثباتي است. اگر ثبات برقرار شود، مصر در راس كشورهاي اقتصادي جهان خواهد بود.
** درآمد كارمندان دولتي بسيار كم و حقوق معلمان متوسط است اما اساتيد دانشگاه از درآمد نسبتا خوبي برخوردار هستند. در بخشهايي دولتي همانند برق، نفت، راه و ساختمان و شركت آب چون همزمان شركت‌هاي خصوصي و دولتي به شمار مي‌روند، درآمدها مناسب است، چون شركت‌هاي توليدي محسوب مي‌شوند.
*گفته شده است بقاياي رژيم مخلوع مبارك همچنان در دستگاه اقتصادي مصر هستند. آيا اين درست است؟
** برخي بازرگانان نزديك به مبارك در دستگاه اقتصادي مصر هستند، اما بر آنها ظني وارد نيست. اكنون همانگونه كه گفته شد، مشكل در بي‌ثباتي كشور است.
*منبع اصلي درآمد مصر چيست؟
** منبع اصلي كانال سوئز است.
*اقتصاد مصر به چه سمت و سويي مي‌رود؟ آيا به سمت خودكفايي مي‌رود يا همان گونه كه هست، ادامه پيدا ميكند؟
** اگر ثبات هرچه زودتر در مصر محقق شود، ظرف 3 الي 5 سال خودكفايي حاصل ميشود و اگر ثبات امنيتي در كشور برقرار نشود، اقتصاد مصر كاملا فرو مي‌پاشد و چيزي به طور عملي محقق نمي‌شود.
«فهمي هويدي» و انقلاب
« فهمي هويدي»، انديشمند مسلمان مصري با اشاره به اينكه هيچ‌كس تاييد كننده پيمان كمپ‌ديويد نيست، گفت: اميدوارم مصر به آن حد از قدرت و اقتدار برسد كه بتواند پيمان كمپ ديويد با اسرائيل را لغو كند.
«فهمي هويدي» در گفتگو با خبرنگاران تاكيد كرد كه انقلاب مصر نيمي از اهداف خود را محقق كرده و در راه تحقق مابقي اهداف خويش است. اين درحالي است كه بايد به اين نكته نيز توجه داشت كه در عرض يك سال، نمي‌توان تمامي اهداف انقلاب را محقق كرد و حضور مستمر مردم در ميدان، بر اين موضوع تاكيد ميكند كه مردم همچنان براي تحقق اهداف خود در صحنه هستند.
وي تاكيد كرد كه برقراري دمكراسي در مصر، تغيير و تحولات بسياري را در كشور به وجود خواهد آورد كه از جمله آنها فراهم شدن شرايط مناسب براي برقراري روابط ايران و ديگر كشورهاي عربي و اسلامي است.
هويدي با تاكيد بر اينكه انقلاب مصر هنوز اهداف مورد نظر خود را محقق نكرده است، گفت: هيچ انقلابي نمي‌تواند در عرض يك سال اهداف مورد نظر خود را محقق كند، اما انقلاب مصر موفق شده بسياري از اين اهداف را محقق كند كه از جمله آنها بايد به برگزاري انتخابات در اين كشور و انتقال قدرت قانونگذاري از نظاميان به غير نظاميان اشاره كرد. به همين دليل مي‌توان گفت نيمي از اهداف انقلاب جامه عمل پوشيده است.
اين نويسنده سرشناس مصر در پاسخ به اين سوال كه آيا به اعتقاد شما نشانه‌هاي انقلاب هنوز در مصر قابل مشاهده است يا خير، گفت: بدون ترديد هنوز اين نشانه‌ها همچنان وجود دارند، چون مردم همچنان در صحنه هنوز دارند و از تاخير تحقق اهداف انقلابشان خشمگين و عصباني هستند.
هويدي درباره چالش‌هاي داخلي و خارجي پيش‌روي انقلاب مصر گفت: چالش‌هاي داخلي را بايد در مقابله با بازماندگان رژيم سابق و هرج و مرج امنيتي و ضعف اقتصادي مصر ملاحظه كرد و چالش‌هاي خارجي در فشارهاي خارجي، از جمله فشار آمريكا و اسرائيل و برخي از رژيم‌هاي عربي بر مصر نمود پيدا ميكند. در اينجا كافي است به اين نكته اشاره كرد كه جامعه بين المللي قول كمك 11 ميليارد دلاري براي بازسازي مصر را به اين كشور داد، درحالي كه از اين وعده‌ها فقط يك ميليارد و 500 ميليون دلار آن توسط قطر و 500 ميليون دلار آن توسط عربستان محقق شده است.
وي در عين حال معتقد است كه بيداري اسلامي كشورهاي منطقه از جمله در مصر، انقلابي ملي است كه در آن تمامي گروه‌ها و جريان‌ها از تمامي نحله‌هاي فكري حضور داشتند. اين نويسنده مصري درباره لغو معاهده كمپ ديويد با رژيم صهيونيستي گفت: بالطبع هيچ كس نمي‌تواند تاييدكننده پيمان كمپ ديويد باشد و اميدوارم مصر به آن حد از قدرت و اقتدار برسد كه بتواند اين پيمان با اسرائيل را لغو كند، چون لغو اين پيمان به معناي اعلام جنگ با اسرائيل است و بالطبع هرگاه مصر بتواند به آن قدرت و اقتدار سابق برسد، بي‌ترديد اقدام به لغو آن خواهد كرد.
وي در پاسخ به سوال ديگري در خصوص دريافت كمك‌هاي خارجي از سوي برخي طرف‌هاي داخلي مصر تصريح كرد: واقعيت امر اين است كه حقايقي درباره اين سخنان وجود ندارد و آنچه تاكنون مطرح شده، صرفا برخي شايعات بوده‌اند. با اين حال تمامي كشورها تلاش دارند به نحوي در مصر نفوذ كنند و آنچه در اين ميان مهم مي‌نمايد مصون نگهداشتن جامعه مصر از اين نفوذها و تلاش براي ايستادگي در برابر اين توطئه‌هاست.
هويدي درباره آينده روابط مصر با كشورهاي عربي و اسلامي گفت: به نظر من برقراري دمكراسي در مصر، بالطبع تغيير و تحو لات بسياري را در مصر به وجود خواهد آورد كه از جمله آنها تغيير روابط مصر با كشورهاي اسلامي و عربي، از جمله ايران است.
اين نويسنده سرشناس مصري آينده انقلاب مصر را در گروي خواست و اراده ملي دانست و تاكيد كرد: آينده انقلاب مصر در گروي خواست و اراده ملت است و تحقق اهداف آن و تاسيس و شكل‌گيري نظام دمكراتيك و آينده روشن، بستگي به خواست و اراده مردم دارد كه هم اكنون مشاهده ميشود. مردم مصر به بيداري و آگاهي لازم در كشور رسيده‌اند و در اين‌باره پيشرفت‌هاي بسياري مشاهده شده، به ويژه آنكه ملت مصر ثابت كرد اين توان را دارد كه در برابر فشارهاي آمريكا و اسرائيل، مقاومت و ايستادگي كند.
