نويسنده: بروفسور الكسنادر بليي / ترجمه: سيد علي موسوي خلخالي
ديپلماسي ايراني: عربستان سعودي در يكي از كارهاي ناگهاني‌اش در سال‌هاي اخير روابط خود با مصر را به حالت تعليق در آورد. كشوري كه در حدود بيست سال هم‌پيمان عربستان بود، هنگامي كه معترضان همانند سفارت اسرائيل تصميم گرفتند كه سفارت عربستان را اشغال كنند، تصميم گرفت كه ديپلمات‌هاي خود را از قاهره خارج كند. ظاهرا ماجرا اين است كه در پي دستگيري يك شهروند مصري در عربستان در حين برگزاري مناسك حج (آن طور كه مصري‌ها مي‌گويند) يا به اتهام قاچاق مواد مخدر (آن طور كه عربستاني‌ها مي‌گويند) دستگير شده است.
پس از مكالمه تلفني فوري توسط ژنرال طنطاوي، رئيس شوراي نظامي با مقام‌هاي عربستاني و پس از سفر هيئت عالي رتبه مصري به رياست روساي دو مجلس قانون‌گذاري در مصر پادشاه عربستان دستور به بازگشت سفير عربستان و هيئت ديپلماتيك همراه او به محل كارشان داد.
ظاهر قصيه اين است كه مساله بسيار بغرنج است، اما حقيقت اين است كه يك مانور سياسي از سوي ملك عبدالله بن عبدالعزيز، پادشاه عربستان نسبت به تحولات داخل و خارج انجام شده است. مانوري كه به نظر مي‌رسد دست اطرافيانش براي تدارك آن بيشتر مشهود است، از بعد داخلي به نظر مي‌رسد تلاشي وجود دارد كه عده‌اي را با شاه دشمن كند و به رغم 89 سال سن او و غيبت طولاني‌اش از كشور براي انجام درمان‌هاي پزشكي دوستان حساسش را هم با وي دشمن كند. در حالي كه او لجام حكومت را محكم گرفته است و همه چيز را در كنترل خود دارد. اگر چه پادشاه وابسته به يكي از دو شاخه اصلي سرسلسله سلطنت است و وليعهد او وابسته به جرياني مخالف. آن چه در پشت پرده جريان دارد اين است كه شاهزادگان عربستاني خود را براي مرگ پادشاه آماده كرده‌اند و تلاش مي‌كنند كه تهميدات لازم براي روي كار آوردن شخصيتي ديگر را براي جانشيني او فراهم كنند. از اين رو پيامي كه به امراي وابسته به خود مي‌فرستند بسيار ساده است: پادشاه از مملكت و خانواده‌اش حمايت مي‌كند و راهي را مي‌پيمايد كه گمان مي‌كند مناسب است و عملي را انجام مي‌دهد كه بتواند وابستگان به خود را به عالي‌ترين درجه از حكومت برساند.
پيامي كه به خارج فرستاده شده اين است كه همه كساني كه به سرنگوني نظام پادشاهي در داخل عربستان دل خودش كرده‌اند بدانند كه عربستان هر آن‌چه در توان داشته باشد به كار مي‌گيرد تا از نفوذ بهار عربي به خاك خود جلوگيري كند حتي به قيمت اين كه هم‌پيمانان سابقش را كه اكنون نمونه‌اي براي انقلابيون داخل عربستان شده از دست بدهد.
نخستين پيامي كه به ملت مصر نيز كه مي‌خواهد در اين روزها در دور اول رئيس جمهورش را انتخابات كند، بفرستد و اتفاقا پيام بسيار مهمي است اين است كه مصر در وضعيت اقتصادي بسيار سختي به سر مي‌برد و نياز به كمك خارجي اثرگذار دارد. بدهي‌هاي مصر به صندوق بين‌المللي پول به نزديك به 11 ميليارد دلار رسيده در حالي كه كمك مالي‌اي كه براي آن در نظر گرفته شده در حدود 3.2 ميليارد دلار است. از سوي ديگر تعهدي كه عربستان سعودي مبني بر دادن 3.75 ميليارد دلار به مصري‌ها داده است نيز تا كنون نيم ميليارد دلارش پرداخته شده است. از اين رو اگر در مصر رئيس جمهوري روي كار بيايد كه تندرو باشد و بخواهد خط بطلاني بر روابط حسنه عربستان و جهان عرب بكشد، به خصوص اگر بخواهد با ايران به حساب عربستان رابطه حسنه برقرار كند بدين معنا خواهد بود كه كمك هاي عربستان به مصر قطع خواهد شد. پيام ديگري كه از اين طريق به قاهره داده شده اين است كه كشورهاي ديگري هم هستند كه نياز به كمك‌هاي عربستان دارند، مثلا سوريه كه عربستان تلاش دارد پس از ويراني‌هاي جنگ داخلي احتمالي در آن دوباره اين كشور را بازسازي كند. يا يمني كه ميان كشورهاي ديگر تقسيم شده است. همه اينها باعث خواهد شد تا عربستان واكنش اقتصادي از خود نشان دهد و پاسخ‌هاي خود را از اين طريق بدهد.
سياست‌هاي عربستان چيز تازه‌اي نيست به خصوص اين كه بروز چنين رفتارهايي در اين كشور نهادينه شده‌اند، سياست هشدار و از قبل بررسي شده. نظام عربستان احساس مي‌كند كه با يك درگيري داخلي دست و پنجه نرم مي‌كند و ترديدي ندارد كه با استفاده از امكانات ديپلماتيك كه بتواند اثرگذاري بيشتري از خود نشان دهد مي تواند به همگان بفهمند كه رياض چاره‌اي جز اين كار ندارد به خصوص اين كه به اندازه كافي نيز اشاره‌هاي لازم را از خود نشان داده است.
منبع: القدس العربي
