* اشاره:
گذشته از تأثيرات عميقي كه انتخابات فردا بر سرنوشت مصر خواهد گذاشت، منطقه نيز از پيامدهاي اين تحول بينصيب نخواهد ماند. انتخابات سوم و چهارم خرداد كه طي آن سكاندار مصر پس از پيروزي انقلاب شناخته خواهد شد، بيترديد تركيب سياسي خاورميانه را تغيير ميدهد. به احتمال قريب به يقين رژيم صهيونيستي متحد ديرينه عرب خود را از دست رفته خواهد ديد، چرا كه ضديت با رژيم اشغالگر قدس و بازنگري در پيمان ضدفلسطيني «كمپ ديويد» تنها وجه مشترك تمامي نامزدها از هر طيف و تفكري است.
همين امر زمينهساز تغيير استراتژيهاي سياسي و به ويژه نظامي از سوي بازيگران تأثيرگذار منطقهاي و فرامنطقهاي خواهد شد، اما به باور ناظران مسائل خاورميانه اين تغييرات با هر سمت و سويي، به سود رژيم صهيونيستي نخواهد بود. در اين بخش از مقاله خواهيم ديد كه فضاي حاكم بر مصر امروز، تا چه پايه ضدصهيونيستي است و چنين شرايطي تا چه حد سبب وحشت تل آويو و همپيمانانش شده است.
***
روزنامه «يديوت آهارونوت» در مطلبي، نگراني خود را از تحولات آتي منطقه، به نقل از يكي از نامزدهاي رياست جمهوري مصر ذكر كرده و آورده است كه بعد از انتخابات مصر تغييرات زيادي در منطقه رخ خواهد داد.
اين روزنامه نوشت: عبدالمنعم ابوالفتوح سياستهاي خودش را در قبال اسرائيل تشريح كرد و اظهار داشت دولتي كه در انتخابات مصر راي بياورد، به نحو چشمگيري موازنه قدرت را در خاورميانه تغيير خواهد داد.
اين روزنامه نوشت؛ به همين دليل اسرائيل بايد مراقب باشد كه خود را با دولت مصر وارد منازعه و تنش نكند. همين روزنامه در مقاله ديگري تاكيد كرد كه بحث فعلي در مصر اين است كه اسرائيل دشمن است يا دوست؟
در اين مقاله همچنين آمده است نامزدهايي همچون عمرو موسي و ابوالفتوح كه از بخت بيشتري براي پيروزي در انتخابات مصر برخوردارند، تاكيد ميكنند كه معاهده ميان اسرائيل و مصر بايد مورد بازبيني قرار بگيرد.
اين دو نامزد در مناظره تلويزيوني كه چهار ساعت به طول انجاميد به سؤالات مختلف از اجراي قوانين اسلامي تا نحوه برخورد با رژيم اسرائيل را پاسخ دادند.
هر دو اين نامزدها اعتقاد دارند كه بايد در پيمان كمپديويد بازبيني شود. ابوالفتوح و عمرو موسي اسرائيل را دشمن خواندند. «هاآرتص» ديگر روزنامه مهم صهيونيستي نيز در رابطه با اين مناظره نوشت اين دو فرد قرارداد كمپديويد را «مرده و دفن شده» عنوان كردند. گرچه عمرو موسي توافق كمپ ديويد را موضوعي تاريخي براي ايجاد كشور فلسطيني عنوان كرد، اما اسرائيل نگران است كه مردم و افكار عمومي مصر ميان موضوع صلح با اسرائيل و ايجاد كشور فلسطيني تمايز قايل نشوند و هر دو را در يك زمينه ببينند. عمرو موسي مدتي قبل نيز اين توافق را «جوهري بر روي كاغذ» خواند كه مهلت آن سرآمده است. به نوشته هاآرتص؛ موسي با اين سخنان، علاوه بر آراي اسلامگرايان، به دنبال جلب گروه هايي است كه با قرارداد كمپ ديويد مشكل دارند.
ابوالفتوح نيز انتخاب عمرو موسي به رياست جمهوري را يك برگشت به عقب براي مصريها خواند و افزود: اميدوارم كه به خودمان اجازه ندهيم به عقب برگرديم و يكبار ديگر رژيم سرنگون شده را با عقايد و شكلي ديگر انتخاب كنبم. به طور كلي، مقامها و رسانههاي رژيم صهيونيستي از قدرت گرفتن اسلامگراها ، مخصوصاً افراد نزديك به اخوانالملسملين به شدت در هراسند. علت اين ترس نيز در مقاله هاآرتص نمايان است كه اعتقاد دارد وضعيت اين قرارداد مستحكم نيست و هر لحظه ممكن است اخوان المسلمين بخواهد آن را تغيير دهد و ديگر مرز جنوبي اسرائيل امن نخواهد بود.
قرباني كردن منافع مردم مصر به پاي رژيم صهيونيستي در دوران رژيم حسني مبارك و خشم فروخورده مصريها از همراهي ديكتاتور سابق با رژيم اشغالگر عليه مردم فلسطين باعث شد كساني كه در انتخابات رياست جمهوري مصر رويكرد ضداسرائيلي در پيش گرفتند، محبوبيت پيدا كنند.
رابطه مصر دوران حسني مبارك با مصر بعد از انقلاب(بيداري اسلامي) با اسرائيل، كاملاً متفاوت است. به همين دليل نگراني از آينده سياست خارجي اين كشور به عنوان مهمترين دغدغه در محافل صهيونيستي مطرح است. بي ترديد قطع لولههاي گاز ازسوي مصريها، نشان ميدهد كه رابطه گرم و صميمانه قاهره و تلآويو در دوران ديكتاتورها به پايان رسيده و رژيم صهيونيستي بايد تجديدنظري در استراتژي خود در قبال مصر داشته باشد، زيرا در حال حاضر مصر جديد در مسيري كه مطابق ميل و خواسته اسرائيل باشد، گام نمينهد.
اظهارات انقلابيون مصري نشان ميدهد كه مردم اين كشور دل خوشي از اسرائيل ندارند و سرنگوني ديكتاتور مصر، بيشترين ضربه را به منافع اسرائيل در خاورميانه وارد كرده است. پايبندي مصر به معاهده كمپ ديويد كه در گذشته به رابطه طرفين ابعاد استراتژيك ميبخشيد، امروزه ازسوي مصريها به چالش كشيده شده است و لغو قرارداد گازي و انفجار لولههاي گاز، حاكي از اين است كه مردم مصر تداوم روند موجود را برنميتابند.
* نقشههاي شوم
روزنامه «الاهرام» مصر نوشت: «عاموس يادلين» رئيس سابق دستگاه اطلاعات نظامي اسرائيل به نقشههاي فتنه برانگيز طايفهاي در مصر اذعان كرد و گفت: اين دستگاه موفق شده است شبكههاي جاسوسي را در ليبي، تونس و مغرب پراكنده كند.
وي همچنين گفت: هدف ما در مصر اين بود تا تلاش كنيم هر رژيمي را كه بعد از حسني مبارك در مصر بر سر كار ميآيد، از طريق اختلاف افكني به چالش بكشيم. وي با افتخار و غرور اعلام كرد كه دستگاه اطلاعاتي اش توانسته است در سودان هم از راهبرد تسليح و تمرين عناصر شورشي به موفقيتهايي نائل آيد.
دكتر «حسن مكي» رئيس دانشگاه بين المللي قاهره ميگويد: همسر «سلواكر» رهبر سودان جنوبي يهودي تبار است و اين يك خطر بزرگ براي همسايگان سودان جنوبي تلقي ميشود. وي در ادامه گفت: تمامي نقشههايي كه توسط يهوديان طراحي ميشود، در درجه اول مصر را هدف قرار ميدهد.
تحليلگران معتقدند بعد از لغو قرارداد گازي، رابطه مصر و رژيم صهيونيستي وارد مرحله جديدي خواهد شد. اين روند در روابط دو جانبه يك نقطه عطف محسوب ميشود و منطقه شاهد يك تنش خواهد بود. «مصطفي صواف» نويسنده و تحليلگر سياسي، تصميم مصريها را درمورد قطع رابطه با اسرائيل يك موضع قاطعانه توصيف كرد و گفت: لغو قرارداد گازي ميان دو طرف از سوي مصر، در راستاي حمايت از حقوق شهروندان مصري انجام شد، زيرا اين قرارداد و معاهده كمپ ديويد باعث تضييع حقوق شهروندان مصري ميشد. مصطفي صواف گفت: ادامه اين روند بيانگر اين است كه رابطه مصر و اسرائيل اشغالگر وارد مرحله جديدي خواهد شد كه با آنچه در دوره حسني مبارك در جريان بود، كاملاً متفاوت است. وي در ادامه ابراز داشت: شاخصها بيانگر اين است كه آينده به نفع اسرائيل نيست و رابطه دو طرف با تنشهاي سختي روبرو خواهد بود.
«هاني حبيب» نويسنده و تحليلگر مسايل سياسي مصر نيز در اين مورد با مصطفي صواف هم عقيده است و ميگويد: اسرائيل بايد خودش را براي آينده آماده كند. اسرائيليها هم نسبت به آينده خود نگران هستند، به طوري كه در اولين واكنش ازسوي اسرائيليها، «شائول موفاز» رئيس حزب «كاديما»، تصميم مصريها را يك تنش بي سابقه در روابط دو جانبه توصيف كرد و گفت: اتخاذ چنين تصميمي ازسوي مقامات مصري، يك جانبه است و آمريكا بايد درمورد لغو قرارداد گازي وارد عمل شود.
مصطفي صواف نيز در دفاع از شهروندان مصر، گفتههاي موفاز را رد كرد و گفت: آنچه قرارداد گازي را تنظيم ميكند، قوانين سازمان ملل است، نه آمريكا و قرارداد گازي ديگري جز قراردادهاي منعقد شده، وجود ندارد.
درمورد نگراني اسرائيليها نسبت به رويدادهاي مصر، صواف گفت: اشغالگران، مصر را به عنوان حامي خود در جنوب سرزمينهاي فلسطين محسوب ميكردند، اما بعد از انقلاب مردم مصر اين جريان از سوي مردم كاملاً رد شد. «ناجي بطه» تحليلگر مسائل سياسي ميگويد: رابطه ميان مصر و اسرائيل از زمان انقلاب مردم رو به وخامت گذاشت. وي در مورد تهديد و اشغال سرزمينهاي «سينا» توسط اسرائيل گفت: اينگونه طرح و نقشهها نادر است و در محافل خود اسرائيل هم از هيچ جايگاهي برخوردار نيست، زيرا اسرائيليها هم خطرات اتخاذ چنين تدابيري را در زمان كنوني درك
كرده اند. «محمد مهدي عاكف» رهبر سابق اخوان المسلمين مصر معتقد است فقط از طريق به كار گرفتن استراتژي مقاومت ميتوان سرزمينهاي فلسطين را از دست اشغالگران آزاد كرد و به كار بردن ابزارهاي مسالمتآميز در اين مورد كارساز نخواهد بود. وي با اشاره به جنايات اسرائيليها در سرزمينهاي اشغالي گفت: كلوخ انداز را پاداش، سنگ است. وي در ادامه به قراردادهاي منعقد شده ميان مصر و اسرائيل پرداخت و گفت: فقط پارلمان مصر حق دارد در اين قراردادها تغيير يا اصلاحاتي اعمال كند. وي در مصاحبه با «يونايتد پرس» گفت: اخوان المسلمين معاهده كمپ ديويد را به رسميت نميشناسد. روزنامه «امارات اليوم» با درج مقالهاي از «عوض خيري» نوشت: مصريها خواستار بدست آوردن بزرگي از دست رفته خود هستند. اين نويسنده نوشت: صدور گاز به اسرائيل، معاهده كمپ ديويد و به رسميت شناختن رژيم اشغالگر قدس، بسيار ذلت بار است. اين نويسنده مصري در بخش ديگري از اين مقاله نوشت: 90 درصد جمعيت 82 ميليوني مصر مخالف برقراري مناسبات با اسرائيل هستند.
وي دراين مقاله نوشت: در طول جريان انتخابات پارلماني، مردم مصر در مورد رابطه با اسرائيل با همديگر به مناقشه زيادي پرداخته و گفتند مبارك حامي اسرائيل بود و درخواست مردم كشورش را كه خواستار كمك به مردم مظلوم فلسطين بود، ناديده ميگرفت.
در اواخر تير ماه سال گذشته يك دانشجو در دانشگاه اسكندريه در برابر شماري از دانشجويان آمريكايي و اروپايي كه مقابل كتابخانه اين دانشگاه نشسته بودند، گفت: هدف ما از اعتراض در ميدان التحرير به دست آوردن نان، كرامت، عدالت اجتماعي، لغو قرار داد كمپ ديويد و به رسميت نشناختن اسرائيل است و مصر بايد بار ديگر امت اسلامي را هدايت كند تا سرزمينهاي اشغالي را به طور كامل از دست اشغالگران آزاد كند.«يوفال اشتاينس» وزير امور مالي رژيم صهيونيستي جدال مصريها در مورد رابطه كشورشان با اسرائيل را بسيار خطرناك توصيف كرد و گفت: ادامه اين روند، معاهده صلح ميان دو طرف را تهديد جدي ميكند. «اسرائيل حييم» تحليلگر مسائل سياسي رژيم صهيونيستي گفت: نتيجه تلخي كه با لغو قرارداد گاز مصر عايد ما ميشود اين است كه ما را به دوران قبل از معاهده صلح با مصر بر ميگرداند. اتخاذ چنين تدبيري يك افق روشن براي اسرائيل نيست، قرارداد صلح را در لبه پرتگاه قرار ميدهد و نتيجه تلختر اين است كه ديگر براي ما دوستي باقي نخواهد ماند. درمورد بسته شدن سفارت اسرائيل در مصر، روزنامه «يديوت آهارونوت» مينويسد: در حال حاضر روابط دو طرف رو به وخامت است و ديگر اسرائيل ديگر نميتواند قدم در سرزمينهاي مصر بگذارد. كنسولگري مصر در تلآويو ديگر حق صدور ويزا براي كساني كه درخواست سفر از اسرائيل به مصر را داشته باشند، ندارد، زيرا با اين افراد در مصر به عنوان جاسوس بر خورد ميشود و اسرائيليها در مصر با چالشهاي سختي مواجه خواهند شد.
* انفجار لولههاي گاز
در چنين شرايطي «ميخاييل اري» نماينده پارلمان اسرائيل گفته است كه بايد يك بار ديگر سينا را فتح كرد و قرارداد ميان مصر و اسرائيل را ناديده گرفت و با مصريها به عنوان تروريست برخورد كرد! تصميم مصريها در لغو قرارداد گازي با اسرائيل در تلآويو عكسالعملهاي بسياري را به همراه داشت، به طوري كه اكثر صهيونيستها معتقدند اتخاذ چنين تدابيري از سوي مصريها، يك تغيير استراتژيك محسوب ميشود و نسبت به آينده رابطه دو جانبه بدبين هستند.
«بنيامين بن اليعازره» وزير تجارت و صنعت رژيم صهيونيستي كه از وي به عنوان معمار رابطه با رژيم حسني مبارك در محافل اسرائيلي ياد ميشود، معتقد است لغو قرارداد گازي، ماهيت روابط دو جانبه را كاملاً مشخص ميكند و بيانگر اين است كه ديگر اسرائيل نميتواند همان نقشي را در مصر ايفا كند كه در دوره حسني مبارك ايفا ميكرد و رابطه با مصر را به نفع خود تمام كند.
روزنامه «يسراييل هيوم» نوشت: آينده رابطه مصر و اسرائيل بسيار تيره و تاريك به نظر ميرسد. اگر اكنون حسني مبارك در مصر بر سر كار بود هرگز چنين اتفاقي نميافتاد و اين نشان ميدهد كه اسلامگرايان مصربه طور كلي زمام امور را به دست خواهند گرفت.
«يوفال اشتاينتس» وزير امور مالي اسرائيل مدعي است كه اتخاذ تصميم يك طرفه ازسوي مصريها باعث به وجود آمدن هراس در ميان مقامات اسرائيل ميشود و اتخاذ تدابير يك طرفه درمورد لغو قراردادهاي منعقد شده ميان مصر و اسرائيل، فضاي صميمانه ميان طرفين را مورد تهديد قرار خواهد داد.
روزنامه واشنگتن پست نوشت: «اوزي لاندو» وزير انرژي اسرائيل، قرارداد گاز را زيربناي قرار داد صلح ميان اسرائيل و مصر دانست و از مصر در خواست كرد كه از لغو چنين قراردادي، چشم پوشي كند. از ديگر سو، در بيانيه 22 اسفندماه سال گذشته كميسيون امور عربي پارلمان مصر، مستقيما نامي از قطع رابطه با اسرائيل برده نشد، بلكه گفته شد خطوط كلي رابطه با اسرائيل، توسط قاهره ترسيم شده است. اتخاذ چنين تصميمي از سوي نمايندگان مصر، ترس را در ميان اسرائيليها برانگيخت، زيرا در اين بيانيه نمايندگان مصر، اسرائيل را به رسميت نشناختهاند و از مردم مصر خواسته شده از مردم فلسطين حمايت كنند. «يهودا هليفي» پژوهشگر، با طرح اين سؤال كه «آيا اميدي به تضمين ثبات روابط دوجانبه، بعد از صدور اين بيانيه از سوي نمايندگان پارلمان مصرست؟ گفت: آنچه در اين بيانيه آمده است، بر سياستهاي ضد اسرائيلي مصر در آينده تاكيد ميكند.
* زيان 2/6 ميليارد دلاري
در چنين شرايطي، به گفته كارشناسان، زيان اقتصادي رژيم صهيونيستي به دليل قطع صادرات گاز مصر، دستكم تا يكسال آينده از مرز 2/6 ميليارد دلار فراتر خواهد رفت.
بنا به گفته دورين كوهن مدير اجرايي وزارت دارايي رژيم صهيونيستي، اين زيانها فقط به هزينههاي گاز محدود نميشود، بلكه آسيبهاي زيست محيطي پيشبيني شدهاي را به دنبال دارد كه ناشي از بكارگيري گازوئيل و بنزين به جاي گاز خواهد بود.
اين مسئول اسرائيلي؛ خسارتهاي كلي ناشي از قطع گاز مصر را بيش از 3 ميليارد دلار برآورد ميكند. كارشناسان پيش بيني ميكنند كه تصميم مصر در خصوص قطع صادرات گاز به اراضي اشغالي، منجر به تغيير راهبردهاي توليد انرژي در فلسطين اشغالي، در دهههاي آينده شود، زيرا كابينه رژيم صهيونيستي بار افزايش هزينههاي انرژي را به دوش مصرف كنندگان خواهد انداخت. همچنين پيشبيني ميشود كه خسارتهاي وارده به صهيونيستها در اين زمينه سنگين باشد. به خصوص انتظار ميرود افزايش قيمت برق به دنبال قطع گاز و ادامه افزايش آن، موجي از اعتراضات و تظاهرات گسترده را در سرزمينهاي اشغالي در پي داشته باشد. شركت برق رژيم صهيونيستي اعلام كرد كه ممكن است مجبور به اختصاص 6 ميليارد «شيكل» براي پرداخت هزينه جايگزينهاي گاز مصر شود كه اين اقدام بدهيهاي شركت را به بيش از 70 ميليارد شيكل افزايش خواهد داد و در نتيجه شركت برق، قيمتهاي خود را 25 درصد افزايش ميدهد. شركت برق رژيم صهيونيستي تاكيد دارد كه اين افزايش قيمت تا آوريل سال 2013، يعني نزديكترين زمان براي شروع فعاليت چاههاي گاز اسرائيل، ادامه مييابد.
تصميم به بستن گاز مصر بر روي سرمايهگذاران شركت امبال تأمينكننده گاز رژيم صهيونيستي نيز بي تاثير نخواهد بود واين شركت با 300 ميليون دلار سرمايهگذاري، بيشترين خسارت را متحمل خواهد شد. همچنين شركتهاي منورا و هرئيل هر يك با 100 ميليون دلارسرمايهگذاري، دچار ضرر و زيان خواهند شد كه اين امر به تبع خود بر صندوقهاي بازنشستگي كه انتظار ميرود 150 ميليون دلار زيان كنند، موثر خواهد بود.
شركت امبال و ساير شركتهاي سرمايهگذار در تلاش براي كاهش زيانهاي وارده به آنها، اقدامات قضائي بينالمللي را عليه شركت تامينكننده گاز مصري (نيغاز)، و همچنين عليه دولت مصر، در پي بمب گذاري در خطوط لوله گاز سينا كه منجر به توقف صادرات گاز به اسرائيل شد، در پيش گرفتهاند. محاسبات اوليه نشان ميدهد كه رژيم صهيونيستي براي توليد انرژي از زغال سنگ به دو برابر زغال سنگ بيشتر و افزايش 20 درصدي مقدار نفت نياز دارد كه برنامهريزي اين رژيم براي اتكاي بيشتر به گاز را براي توليد انرژي در آينده، را توجيه ميكند.
پيشبينيهاي اداره ملي گاز و وزارت تأسيسات زيربنايي اين رژيم به افزايش اتكا به گاز در دو دهه آينده به ميزان 400 درصد، يعني 16/8 ميليارد متر مكعب در سال 2030 اشاره دارد در حالي كه اين ميزان در سال 2010، 5/3 ميليارد دلار بود. مسئولان اسرائيلي همچنين براي استفاده بيشتر از زغال سنگ وكاهش اتكا به گازوئيل ونفت براي توليد برق برنامه ريزي ميكنند. روزنامه «هاآرتص» از قول يك تحليلگر اسرائيلي، حجم خسارتهاي ناشي از قطع گاز مصر به اسرائيل را بيش از 10 ميليارد «شيكل» برآورد كرده است. «شائول تسيمح»، مدير كل وزارت تأسيسات زيربنايي اسرائيل عنوان كرده است كه از زمان قطع گاز مصر به اسرائيل تاكنون، توليد برق اين رژيم روزانه 5/1 ميليون دلار نسبت به قبل هزينه داشته است. وي علت اين امر را به كارگيري منابع گرانتر از گاز در توليد برق عنوان كرد. وي در ادامه افزود: هر كس فكر ميكند كه اين تصميم مصر هيچ هزينهاي براي وزارت دارايي رژيم صهيونيستي ندارد، اشتباه ميكند، زيرا انتظار ميرود اين تصميم قاهره، باعث افزايش 25 درصدي بهاي برق شود و اين وضعيت تا دو سال آينده نيز ادامه يابد. طبق پيمان ننگين «كمپ ديويد» در سال 1979، مصر بايد به مدت 20 سال گاز رژيم صهيونيستي را تامين كند.
در سال 2005، قرارداد گازي بين مصر و رژيم صهيونيستي امضا و قرار شد كه مصر ساليانه 7 ميليارد متر مكعب گاز به اين رژيم تحويل دهد. صدور گاز به فلسطين اشغالي از سال 2008 آغاز و مصر به مهمترين تأمينكننده گاز مورد نياز اسرائيل تبديل شد، به نحوي كه مصر حدود 740 ميليون مترمكعب از گاز مورد نياز اين رژيم در نيروگاههاي برق را تأمين ميكرد و موجب شد كه تل آويو سالانه بيش از 2 ميليارد دلار در توليد برق، صرفهجويي كند. صادرات مصر از طريق خط لوله 100 كيلومتري «العريش» در شمال صحراي سينا انجام ميشد كه علاوه بر فلسطين اشغالي، انتقال گاز مصر به اردن، سوريه و لبنان را نيز انجام ميداد. حسني مبارك تصور ميكرد كه با اين قرارداد، هم حسن نيت خود را به آمريكا نشان ميدهد و هم ميتواند از آن به عنوان عامل فشار استفاده كند. مردم مصر در جريان انقلاب اين كشور، بارها مخالفت خود را با صادرات گاز كشورشان به اراضي اشغالي آن هم به قيمت بسيار پايين، ابراز كرده و خواهان لغو هرچه سريعتر اين قرارداد شده بودند.
در جريان براندازي نظام مبارك و پس از پيروزي انقلاب اين كشور، خطوط انتقال گاز مصر به اراضي اشغالي، 14 بار مورد حمله و انفجار قرار گرفت.
نگراني اسرائيل زماني تشديد شد كه تمامي نامزدهاي انتخابات رياست جمهوري مصر، با پيمان كمپ ديويد مخالفت نشان دادند. حتي عمرو موسي كه زماني وزير امور خارجه رژيم مبارك بوده گفت كه اين پيمان مرده است.
«عمر سليمان» رئيس سابق سازمان امنيت مصر كه نامش از فهرست نامزدان رياست جمهوري خط خورد نيز گفته بود كه قرارداد فروش گاز، به مصر تحميل شده است.