واحد مرکزی خبر- خبرگزاری شین‌هوا در تحلیلی از شرایط حال حاضر مصر، نگاه کارشناسان درباره موفقیت یا ناکامی محمد مرسی رئیس جمهوری منتخب مصر در پایان دادن به چندگانگی در این کشور را بررسی کرد.
دیدگاه کارشناسان درباره توانایی رئیس جمهوری منتخب مصر برای استقرار آشتی ملی آن هم در کشوری که شاهد شکاف بی سابقه در میان نیروهای سیاسی و مدنی است متفاوت است.
یک گروه مرسی را در تحقق سریع آشتی ملی موفق می داند اما معتقد است این امر مشروط به آن است که رئیس جمهوری منتخب بتواند در مسائلی چون تعیین ساختار معاونان ریاست جمهوری، دولت آینده و مجمع موسسان قانون اساسی موفق باشد، هم زمان گروه دیگر معتقد است توانایی رئیس جمهوری منتخب در این زمینه با تردید روبروست زیرا یکی از ویژ گی های اخوان المسلمین داشتن مواضع دوگانه است.
در حال حاضر شکاف اساسی در مصر به ویژه در مسائلی چون دولت مدنی، انحلال پارلمان، ساختار مجمع موسسان قانون اساسی و بیانیه متمم قانون اساسی، در میان جریان های اسلامی از یک طرف و گروه های سیاسی لیبرال و چپ گرا از طرف دیگر مشاهده می شود و در این میان قبطی ها و هواداران رژیم سابق نیز از گروه دوم حمایت می کنند.
در کنار این دوگانگی شورای عالی نیروهای مسلح کشور که اداره مصر در دوران انتقالی را در دست دارد هم اختلافاتی جدی با گروه اخوان المسلمین دارد تا جایی که برخی احتمال بروز خشونت میان این دو گروه را بعید نمی دانند ولی آنچه در این شرایط حایز اهمیت است اینکه پس از اعلام نهایی پیروز انتخابات ریاست جمهوری، شورای عالی نیروهای مسلح خواستار آشتی ملی شد و پس از مدتی محمد مرسی نیز در پیامی خواستار وحدت شد و از همدلی به عنوان تنها راه عبور از مرحله دشوار کنونی یاد کرد.
دکتر نهی بکر استاد علوم سیاسی دانشگاه آمریکایی قاهره درباره امکان تحقق آشتی ملی در مصر گفت: « توانایی مرسی در این زمینه مرهون تدابیرش برای تشکیل دولت ائتلافی است، دولتی که رئیس و برخی از اعضای آن از خارج از گروه اخوان المسلمین خواهند بود، چنانچه این امر به تدبیرش در تعیین معاونان رئیس جمهوری و حتی ساختار توافقی مجمع موسسان قانون اساسی باز می گردد».
خانم بکر تصریح کرد: « مصر با شکاف هایی مواجه است که حتی این شکاف ها تا حدی است که برخی از گروه ها گروه دیگر را به خیانت متهم می کنند با این حال سخنان مرسی پس از اعلام رسمی پیروزی اش، تا اندازه ای برای گروه های مختلف جامعه از جمله زنان و مسیحیان دلگرم کننده بود و این امر می تواد بیانگر درک درست مرسی از چالش هایی باشد که مصر با آن ها روبروست».
این استاد علوم سیاسی دانشگاه آمریکایی قاهره می گوید: « سخنان مرسی هر چه باشد، تحقق آشتی ملی وقتی به واقعیت نزدیک تر می شود که در پس چنین اظهاراتی نیت خالص، واقعی و عملگرایانه وجود داشته باشد».
وی با بیان اینکه امیدوارم رئیس جمهوری منتخب از آنچه بر سر پارلمان مصر آمده است درس بگیرد تا این درس سبب ورود جوانان، زنان و مسیحیان در ساختار معاونان رئیس و دولت شود، افزود: « حتی در ساختار آینده سیاسی کشور هواداران حزب حاکم در رژیم سابق نیز نباید نادیده گرفته شوند».
در مقابل زهدی شامی تحلیل گر مسائل سیاسی و از رهبران حزب ائتلاف ملی مصر، در توانایی رئیس جمهوری منتخب برای استقرار آشتی ملی در مصر ابراز تردید می کند و می گوید:« در دوران انتقالی،کشور شاهد ایجاد شکاف عمیق میان نیروهای فعال مدنی و انقلابی با گروه اخوان المسلمین بوده است، یعنی با همان گروهی که در مراحلی با شورای عالی نیروهای مسلح ائتلاف کرد اما بعدها بر سر قدرت با این شورا اختلاف نظر پیدا کرد».
از نگاه شامی در کنار این شکاف، مسائلی که در ایام انتخابات اتفاق افتاد هم مزید بر علت شده است تا دامنه شکاف ها به میان مردم نیز برسد.
این تحلیل گر سیاسی سخنان آشتی جویانه مرسی پس از پیروزی اش در انتخابات را امر عجیبی نمی داند و می گوید:« این یک اتفاق کاملا طبیعی است زیرا در چنین شرایطی او نمی تواند طلبکارانه با مردم صحبت کند ولی واقعیت این است که لهجه آشتی جویانه مرسی نه برای تحقق آشتی ملی کافی است و نه می تواند عاملی برای از بین بردن نگرانی هایی باشد که در برابر سیاست های اخوانی های در کشور وجود دارد».
وی افزود:« مرسی از تشکیل دولت مدنی نوین سخن گفته است اما همه می دانیم که اخوان المسلمین در اظهارات دوگانه ید طولایی دارد ، از یک سو با بیان سخنان عامه پسند هواداران دولت مدنی را آرام می کنند و از سوی دیگر در پی اجرای اهدافی هستند که خودشان می پسندند، مرسی در دور اول انتخابات وقتی به رای سلفی ها نیاز داشت از اجرای شریعت اسلامی در کشور سخن گفت اما در دور دوم انتخابات وقتی به رای گروه های مدنی نیاز پیدا کرد جور دیگری سخن گفت».
الشامی پیش بینی کرد رئیس جمهوری منتخب تدابیری را برای ائتلاف سیاسی در کشور اتخاذ خواهد کرد و سعی خواهد کرد دولت ائتلافی تشکیل دهد اما این دولت، ائتلافی از اخوانی ها و گروه هایی است که به اخوان المسلمین نزدیکند هر چند به نظر می رسد برای برخی از سمت ها چهره هایی در نظر گرفته شوند که در میان مردم به چهره ملی گرا معروفند ولی در نگاه کلی این روش تنها آراستن ظاهر قضیه است و هدف واقعی این است که به مرور زمان شرایط برای تسلط اخوانی ها بر کشور فراهم شود.
این تحلیل گر سیاسی گفت: « مرسی در داخل تحت فشارهای شدیدی است تا روش متمایز با سیاست های اخوان المسلمین را اتخاذ کند اما موفقیت چنین فشارهایی نیز تردید آمیز است زیرا تجربه نشان داده است اخوان المسلمین در پی سیاست فتح سنگر به سنگر کشور است، برای پی بردن به این ادعا می توان در ساختار مجمع موسسان قانون اساسی کشور مصر دقت کرد».
