خبرگزاري فارس: نشريه فارين پاليسي در گزارش مبسوطي ضمن بررسي روابط بين رئيس‌جمهور جديد مصر و عربستان سعودي، اذعان كرده است كه علي‌رغم تلاش‌هاي مرسي براي جلب نظر عربستان سعودي، سعودي‌ها همچنان مبارك را بر مرسي ترجيح مي‌دهند.
به گزارش فارس، استفان ميلر، نويسنده فارين پاليسي در تبيين تلاش‌هاي آقاي مرسي براي ادامه كمك‌هاي عربستان سعودي به مصر، به قول وي مبني بر عدم صدور انقلاب مصر، خط قرمز دانستن امنيت كشورهاي حاشيه خليج فارس و انتخاب رياض به عنوان اولين مقصد سفر خارجي توسط مرسي اشاره كرده است.
بنابراين گزارش، با وجود برخي تشابهات بين نظرات سنيهاي اخواني و سنيهاي وهابي مستقر در عربستان، سخت نيست كه گفته شود سعودي‌ها همچنان حاكميت سابق مصر را ترجيح مي‌دهند.
مرسي به عنوان يك اسلام‌گراي سني كه با انتخاباتي دموكراتيك بر سر كار آمده است، سيستم اقتدارگرايانه عربستان سعودي را كه سران آن با چنگ و دندان براي حفظش تلاش مي‌كنند، به چالش مي‌كشد. همين سال گذشته، آل‌سعود براي جلوگيري از نارضايتي شهروندانشان مجبور شدند بسته‌اي 130 ميليارد دلاري براي شهروندان خود در نظر بگيرند. از سوي ديگر، با اعلام روز خشم در مارس 2011، سعودي ها مجبور شدند نيروهاي خود را به استان‌هاي شيعه‌نشين اعزام كنند.
چنين اقداماتي اگر چه توانست آرامش را به عربستان سعودي بازگرداند اما اين آرامش خيلي طول نكشيد. همين هفته گذشته، اعتراضات خشونت‌باري در يك استان شرقي عربستان رخ داد كه نفت‌خيز بوده و اكثريت جمعيت آن را شيعيان تشكيل مي‌دهند. در واكنش به اين اعتراضات، نيروهاي سعودي نيز با شليك به سوي دو تن از شهروندان، بنزين بر روي آتش پاشيدند. يك هفته گذشته اما جمعيت همچنان به خيابان‌ها مي‌آيد و نشانه‌اي از پايان اعتراضات نيست.
نويسنده فارين پاليسي ادامه داد: مساله شيعيان تنها يكي از دلايلي است كه باعث مي‌شود عربستان سعودي از آينده مصر نگران باشد. خيلي پيش از انتخاب مرسي، سعودي‌ها نگران بهره‌برداري ايران شيعه از انتقال قدرت در مصر بودند. اگر چه ايران و مصر از 1980 روابط سياسي خود را قطع كرده‌اند اما روابط اقتصادي دو كشور ادامه يافته است. يك نمونه از آن بانك توسعه ايران و مصر است كه در سال 1975 راه‌اندازي شد و 30 سال به كار خود ادامه داد. اكنون هم مقامات خزانه‌داري آمريكا نگران آن هستند كه ايران از اين بانك براي دور زدن تحريم‌هاي بين‌المللي عليه خود استفاده كند.
نگراني‌هاي سعودي‌ها پس از آنكه مصر به ناوچه‌هاي ايراني اجازه عبور از كانال سوئز را داد افزايش يافت، اقدامي كه دولت مبارك همواره جلوي آن را مي‌گرفت. در ماه مه هم مرسي در يك مصاحبه تلويزيوني ابراز اميدواري كرد كه با ايران رابطه داشته باشد هرچند مواظب بود نگويد كه دقيقا چه نوع رابطه‌اي مدنظر اوست. وي همچنين تصريح كرد كه بهاي اين رابطه معامله بر سر امنيت كشورهاي عرب حاشيه خليج فارس نخواهد بود.
استفان ميلر در ادامه اين مقاله تفصيلي كه مخاطبان فارس در اين گزارش بخش هايي از آن را مي‌خوانند، راه‌كار سعودي‌ها را در مقابله با ابن نگراني‌ها چون هميشه استفاده از دلارهاي نفتي دانسته است. در ماه ژوئن، عربستان سعودي 1.5 ميليارد دلار از بودجه دولتي به مصر كمك كرد. عربستان كه 2300 پروژه را به ارزش 12 تا 27 ميليارد دلار در مصر در دست دارد، همچنين 750 ميليون دلار به مصر براي واردات نفت از عربستان سعودي اعتبار اعطا كرد. 230 ميليون دلار ديكر نيز براي خريد آب و محصولات كشاورزي و 200ميليون دلار نيز براي تجارت مصر اعتبار اختصاص داده شد.
اين گزارش ضمن اشاره به وقايع منجر به بسته شدن سفارت عربستان در قاهره در آوريل گذشته ادامه مي‌دهد كه مصر با توجه به نرخ بيكاري رسمي 12.6 درصدي خود، نيازمند آن بود كه اين چالش را فورا خاتمه بخشد. 1.6 ميليون مصري در عربستان كار مي‌كنند و پول قابل توجهي را براي خانواده‌هاي خود در مصر مي‌فرستند. به گفته بانك مركزي مصر، اين رقم در سال 2006 به 785 ميليون دلار رسيده بود.
با وجود تمام اين حرف‌ها، سعودي‌ها به شدت موضعي دوگانه را نسبت به مرسي اتخاذ كرده‌اند. رسانه‌هاي پان‌عرب تحت سيطره سعودي‌ها همچنان از احمد شفيق، رقيب وي حمايت مي‌كنند و اين نكته را طرح مي‌كنند كه مرسي ممكن است تحت نفوذ ايران قرار گيرد. مرسي پس از رياست جمهوري از اخوان‌المسلمون استعفا داد اما سعودي ها نگران روابط وي با اخوان هستند. يك مقاله پيش‌بيني مي‌كرد كه مرسي ممكن است در اداره سياست خارجي مصر دچار مشكل شود و نتواند از پس حمايت ايران از برخي گروه‌هاي محلي و تلاش‌هايش براي گسترش ايدئولوژي شيعه برآيد.
در اين گزارش به پيچيدگي و فراز و نشيب‌هاي روابط سعودي‌ها و اخوان‌المسلمون اشاره شده و برخي از برهه‌هاي تاريخي نيز مورد بررسي واقع شده است. يكي از اين برهه‌ها دوران جمال عبدالناصر است كه اخوان در مصر گروهي مخالف شناخته شده و در عوض روابط گرمي با آل‌سعود داشت و گروه‌هايي از اخوان‌المسلمين نيز به عربستان مهاجرت كردند. به اين ترتين، اخوان به زودي در جامعه عربستان نفوذ پيدا كرد و بخصوص در سيستم آموزشي ذي‌نفوذ شد.
اگر چه بدوا اين همكاري براي طرفين سودآور بود اما به مرور اخواني ها به پادشاهي سعودي شروع به اعتراض كردند. يكي از محصولات اين تقابل، اسامه بن‌لادن بود.
پس از وقايع يازده سپتامبر، شاهزاده نايف، كه بعدها وليعهد عربستان شد و درگذشت، تمام مشكلات كشورش را متوجه اخوان‌المسلمون كرد. اين اتهامات در سال 2003 و پس از آنكه سربازان بن‌لادن در درون خاك عربستان دست به حملاتي زدند، تشديد شد.
با توجه به روابط مشكل‌دار سعودي – اخوان، مرسي مسير ظريفي را در مواجهه با عربستان سعودي در پيش گرفته است. سعودي‌ها نسبت به ديدگاه‌هاي مرسي مظنون‌اند اما نمي‌خواهند ايران در جهان عرب نفوذ يابد، بنابراين سعي دارند مصر را تحت نفوذ خود درآورند.
سعودي‌ها اين شانس را داشته‌اند كه مرسي نااميدانه به پول آنها نيازمند است تا اقتصاد مصر را بازسازي كند و چاره‌اي هم ندارد جز اينكه شرايط دريافت اين پول را بپذيرد.
