مصر

دولت مرسي مشخصا نشانگر توازن قدرت ميان رييس‌جمهور و شوراي عالي نيروهاي مسلح است.

از ميان 35 وزير اين كابينه كه توسط نخست‌وزير جديد، هشام قنديل، انتخاب شده‌اند هفت تن (از جمله خود قنديل) در دولت منتخب شوراي عالي نيروهاي مسلح مصر هم وزير بوده‌اند. پنج وزراتخانه از جمله اطلاعات و رسانه‌ها، آموزش عالي، جوانان، كار و مسكن، به اعضاي حزب آزادي و عدالت كه شاخه سياسي اخوان‌المسلمين است سپرده شد. ديگر چهره‌هاي انقلابي هم توانستند وزارتخانه‌هايي همچون آموزش، امور حقوقي و پارلماني، صنعت و تجارت خارجي، و مهم‌تر از همه وزارت عدالت را به دست آورند.

وزارتخانه‌هاي كليدي قدرت، يعني وزارت كشور و دفاع، در كنترل چهره‌هاي منتسب به رژيم سابق باقي ماندند. ارتشبد حسين طنطاوي (رييس شوراي عالي نيروهاي مسلح) در منصبش به عنوان وزير دفاع باقي ماند و ژنرال احمد جمال‌الدين هم كه رفتار خشونت‌آميزش باعث فوران انقلاب مصر شد به عنوان وزير كشور برگزيده شد.

عموي جمال‌الدين، عبدالاحد جمال‌الدين، رهبر حزب ناسيونال دموكرات بود كه اكثريت مجلس در دهه 2000 را در دست داشت. پسر عموي جمال‌الدين هم يكي از افراد تندروي هيات مذاكرات براي آزادي زندانيان سياسي و گفت‌وگوهاي نوامبر 2011 براي پايان دادن به زدوخوردهاي خياباني بود. او همچنين در دادگاه 17 افسر متهم به كشتار معترضان در ژانويه 2011 به عنوان شاهد حضور داشت. او ضمن دفاع از اين افسران پليس مدعي شد كه قتل معترضان از روي «دفاع از خود» انجام شده بوده است.

با اين حال، اشرف البنا، يكي از بنيانگذاران اصلاح‌طلب ائتلاف عمومي افسران پليس، با اميدواري مي‌گويد: «جمال‌الدين در سمت معاون وزير كشور موثر و موفق بود... بنابراين از او انتظار داريم كه دست به اصلاحات بزند. وضعيت وزارت كشور در حال حاضر بي‌ثبات است.» اما كساني همچون اعضاي افسران انقلابي، جمال‌الدين را متهم مي‌كنند كه عضو گروه ضداصلاحات وزارتخانه است و از ايادي حبيب العدلي، وزير سابق كشور، به حساب مي‌آيد.

از جمله نيروهاي خواهان تغييرات در كابينه مي‌توان به صلاح عبدالمقصود اشاره كرد؛ چهره سرشناس جناح رسانه‌يي اخوان‌المسلمين كه حالا مسوول كنترل بخش‌هايي از جامعه است كه حتي بعد از انتخابات رياست‌جمهوري نيز دست از حمله به مرسي و اخوان‌المسلمين برنداشته‌اند. اسامه ياسين، وزير جديد جوانان، كه عضو ارشد اخوان‌المسلمين است، در اعتراضات 18 روزه ميدان تحرير كه به سرنگوني حسني مبارك انجاميد، «رييس امنيتي» انقلابيون بود. او همچنين عضو «سازمان آهني» به حساب مي‌آيد؛ گروهي قوي و منسجم به رهبري خيرات شاطر، نايب‌رييس اخوان‌المسلمين.

به همين ترتيب، وزارتخانه آموزش عالي نيز نصيب مصطفي مساد، عضو حزب عدالت آزادي متعلق به اخوان‌المسلمين شد كه در دوران تبليغات انتخاباتي مرسي هم مسوول امور آموزش بود. وزارت كار به خالد الازهري سپرده شد كه نايب‌رييس اتحاديه كارگران و قرباني خشونت‌هاي پليس در سال 2010 بود.

مسلما براي اخوان‌المسلمين همه‌چيز مي‌تواند متفاوت باشد اگر انتخابات آتي مجلس به انحلال دولت بينجامد اما حتي اگر چنين اتفاقي رخ دهد، تجربه و اطلاعات و دانش كسب‌شده در اين برهه اهميت زيادي براي اخوان‌المسلمين دارد.

چهار وزارت ديگر هم به چهره‌هاي انقلابي و اسلامي رسيد. محمد محسوب، چهره كليدي حزب الوسط كه متعلق به اسلامگرايان ميانه‌رو است و نقش بسزايي در جلوگيري از رجعت به سياست‌ها و چهره‌هاي حكومت سابق داشت، به وزارت امور حقوقي و پارلماني گماشته شد. حاتم صالح، نايب‌رييس حزب تمدن كه در انتخابات پارلماني گذشته با اخوان‌المسلمين ائتلاف كرد، به عنوان وزير صنعت و تجارت خارجه انتخاب شد.

وزارت امور مذهبي كه ناظر بر مهم‌ترين نهاد مذهبي مصر، يعني الازهر، است به ديگر يار اخوان‌المسلمين، طلعت عفيفي، رسيد كه پيشتر معاون گروه حقوقي اصلاحات اسلامي بود؛ گروهي كه متشكل از بيش از صد محقق و دانشمند اين كشور است. بالاخره احمد مكي، نايب‌رييس دادگاه تجديدنظر مصر، هم عهده‌دار وزارت دادگستري شد و لقب «نماينده انقلاب در دولت قنديل» را به خود گرفت.

در مجموع فقط 10 وزير از مجموع 35 وزير اين كابينه به نيروهاي خواهان تغييرات سپرده شد، و باقي وزارتخانه‌ها به آميزه‌يي از نيروهاي رژيم سابق و تكنوكرات‌ها سپرده شد. اما 10 گزينه انتخاب‌شده براي تصدي اعضاي اخوان‌المسلمين بسيار حساب‌شده بود، مخصوصا اگر به رقابت اخوان‌المسلمين و شوراي عالي نيروهاي مسلح توجه كنيم. تمام وزارت‌هاي انتخابي اخوان‌المسلمين كم‌هزينه و داراي قدرت نرم هستند: نهادهاي رسمي‌اي كه مي‌توانند از ظرفيت تغييرطلبي نيروها براي به حركت درآوردن توده‌ها استفاده كنند، و در عين‌حال به آن مشروعيت مذهبي ببخشند. همچنين اخوان‌المسلمين مي‌كوشد با گستردن شبكه‌اش از مخاطره سركوب قضايي هم جلوگيري كند.

ولي جناح شوراي عالي نيروهاي مسلح مصر هم استراتژي مشابهي اتخاذ كرده است: تقويت حاكميتش بر وزارتخانه‌هاي كليدي صاحب‌قدرت. براي مثال، در تغيير سالانه كاركنان وزارت كشور كه هفته گذشته اتفاق افتاد، بسياري از كساني كه متهم به فساد و مشاركت در سركوب‌ها بودند و اميد به تغييرشان مي‌رفت، در سمت‌هايشان ابقا شدند و بعضي‌هايشان حتي ارتقاي درجه پيدا كردند. نبرد براي حاكميت بر مصر هنوز در جريان است. «جمهوري دوم» هنوز متولد نشده است.


صفحه مناسب چاپ پیشنهاد این صفحه از این خبر یک pdf بساز

سایر خبرها

  • ۱۷ تیر ۱۴۰۲ - ۱۰:۴۱ استقبال امیرعبداللهیان از همتای الجزایری در تهران
  • ۱۷ تیر ۱۴۰۲ - ۱۰:۴۰ دیدار سفیر ایران با وزیر خارجه سیرالئون
  • ۱۷ تیر ۱۴۰۲ - ۱۰:۳۹ ملاقات سفیر ایران با زندانیان ایرانی در موزامبیک و کسب اطلاع از سلامت آنها
  • ۱۷ تیر ۱۴۰۲ - ۱۰:۳۸ رسانه اماراتی: حمیدتی و البرهان دیدار می‌کنند
  • ۰۴ تیر ۱۴۰۲ - ۰۵:۳۹ گفت‌وگوهای منطقه‌ای بن‌سلمان و السیسی در پاریس
  • ۰۴ تیر ۱۴۰۲ - ۰۵:۳۸ مغرب نشست «النقب» را به تعویق انداخت
  • ۰۴ تیر ۱۴۰۲ - ۰۵:۳۷ سودان جنوبی مرزهایش با سودان را بست
  • ۰۴ تیر ۱۴۰۲ - ۰۵:۳۶ دیدار سفیر ایران با رئیس مجلس نمایندگان تونس
  • ۲۹ خرداد ۱۴۰۲ - ۱۲:۰۶ تأسف وزیر خارجه مصر از موضع اتحادیه اروپا درباره سوریه
  • ۲۹ خرداد ۱۴۰۲ - ۱۲:۰۵ امیرعبداللهیان: توسعه روابط با کشورهای آفریقایی در دستورکار دولت است
  • ۲۹ خرداد ۱۴۰۲ - ۱۲:۰۴ کنعانی حمله تروریستی در اوگاندا را به شدت محکوم کرد
  • ۲۹ خرداد ۱۴۰۲ - ۱۲:۰۳ تصمیم دولت بورکینافاسو برای راه‌اندازی سفارت در تهران
  • ۲۹ خرداد ۱۴۰۲ - ۱۲:۰۲ رئیس حزب‌ الوفد رسما نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری مصر شد
  • ۲۸ خرداد ۱۴۰۲ - ۰۶:۰۸ تمدید سه روزه آتش‌بس در سودان
  • ۲۸ خرداد ۱۴۰۲ - ۰۶:۰۷ کرملین: تحقق طرح صلح آفریقا درباره اوکراین سخت است
  • ۲۸ خرداد ۱۴۰۲ - ۰۶:۰۶ دعوتنامه اردوغان برای السیسی
  • ۲۸ خرداد ۱۴۰۲ - ۰۶:۰۶ 17 غیرنظامی سودانی از جمله چند زن و کودک در حمله هوایی کشته شدند
  • ۲۸ خرداد ۱۴۰۲ - ۰۶:۰۵ کشته شدن 38 دانش‌آموز اوگاندایی در یک حمله تروریستی
  • ۲۸ خرداد ۱۴۰۲ - ۰۶:۰۴ یونیسف: بیش از 1 میلیون کودک به علت جنگ در سودان آواره شدند
  • ۲۸ خرداد ۱۴۰۲ - ۰۶:۰۳ «نیروهای پشتیبانی سریع» سودان، ارتش را به مثله کردن 2 عضو خود متهم کردند
  • ۲۸ خرداد ۱۴۰۲ - ۰۶:۰۲ العربیه از تشکیل کمیته‌ ایرانی-مصری برای احیای روابط خبر داد
  • ۲۲ خرداد ۱۴۰۲ - ۱۱:۵۷ سفر نخست‌وزیر عراق به قاهره با محوریت ایران و تقویت روابط
  • ۲۲ خرداد ۱۴۰۲ - ۱۱:۵۶ تشدید جنگ داخلی در سودان پس از پایان آتش‌بس 24ساعته
  • ۲۲ خرداد ۱۴۰۲ - ۱۱:۵۵ رژیم صهیونیستی به دنبال تولید تسلیحات در مغرب
  • ۱۷ خرداد ۱۴۰۲ - ۱۱:۱۸ وعده ایتالیا برای کمک ۷۰۰ میلیون یورویی به تونس
  • ۱۷ خرداد ۱۴۰۲ - ۱۱:۱۷ نشست شورای همکاری خلیج فارس و مصر درباره مسائل منطقه‌
  • ۱۷ خرداد ۱۴۰۲ - ۱۱:۱۶ مشارکت رژیم صهیونیستی در رزمایش «شیر آفریقا» در مغرب
  • ۱۷ خرداد ۱۴۰۲ - ۱۱:۱۵ درگیری‌های خونین بین مردم و نیروهای امنیتی در سنگال
  • ۱۷ خرداد ۱۴۰۲ - ۱۱:۱۴ کشته شدن ده‌ها کودک در شمال نیجریه در پی حمله مردان مسلح
  • ۱۳ خرداد ۱۴۰۲ - ۱۱:۵۶ تمایل کومور برای ازسرگیری روابط رسمی با ایران