سفر رئیس جمهور مصر به چین نشانگر سیاست جدید مصر در جدایی تدریجی از محور آمریکا و یافتن جایگزین های مناسب برای رهایی از زیر بار کمک های باج خواهانه واشنگتن است.

به گزارش فارس، پایگاه خبری الانتقاد در مقاله‌ای به قلم عبدالحسین شبیب نوشت که سفر محمد مرسی رئیس جمهور اخوانی مصر به چین خبری عادی نبود، این سفر در ساده ترین تعاریف خود یکی از حلقه های انعطاف در رفتار سیاست خارجی مصر در دوره بعد از انقلاب به شمار می رود، محمد مرسی می توانست این سفر را رد کرده یا آن را به تعویق بیندازد اما با انجام این سفر نشان داد که سیاستی را در پیش گرفته است که به دور از گفتمان انفعالی برخی کشورهای عربی است که چین را به علت موضعی که در قبال سوریه دارد، دشمن ملت عرب معرفی می کنند و تهدیدات خود را علیه این کشور تا جایی می رسانند که موضوع تحریم کالاهای چینی را نیز مطرح می کنند.

مصر سیاست انفعالی رژیم های عربی را دنبال نمی کند

از آنجائیکه مصر یکی از موفق ترین نمونه های پیروزی جریان اسلامگرا در جریان انتخابات مردمی بوده است، این احتمال می رفت که این کشور در پی تفسیر دینی از وقایع سوریه در صدر محکوم کنندگان سیاست ها و مواضع چین در قبال این کشور باشد، اما مرسی با رفتار خود نشان داد که قاهره مانند دیگر کشورهای عربی نیست که به جای حل بحران ها و ایجاد نقش های منطقه ای و بین المللی برای خود، به مشکل تراشی و غوغاسالاری روی آورد.

پیام سفر مرسی به چین

مفهوم نهفته در سفر محمد مرسی به چین در تمایل مقامات این کشور در بازگرداندن نقش و موقعیت منطقه ای فعال برای قاهره است و از این لحاظ هیچ جایی مانند پکن نمی تواند منافع و نقش مصر را به دور از چتر آمریکایی ها که از ریاست انور سادات بر این کشور سایه افکنده، به آن بازگرداند.

بر اساس اطلاعات استراتژیک، چین به همراه روسیه در حال حاضر شایستگی این را دارند که نظام جهانی جدید چند قطبی را بسازند که به قدرت تک قطبی آمریکا پایان دهد، قدرتی که مصر را در اثر رکود قاهره به سوی خود کشانده بود، به این ترتیب اولین پیام این دیدار را آمریکایی ها به خوبی دریافت کردند و آن این بود که مصر به دنبال فرار از تعهدات نظام سابق این کشور به سمت ایجاد استقلال برای ایفای نقش منطقه ای خود است و در این راستا می خواهد از تمام محاسبات از جمله معاهده کمپ دیوید و قید و بندهای کمک های مالی سالانه آمریکا به این کشور که بیش از ابزار توسعه به ابزاری برای باج خواهی از این کشور استفاده می شود، عبور کند.

توافقات اقتصادی سفر مرسی به چین

به این ترتیب محور اقتصادی برجسته این دیدار در وجود هیئتی هفت نفره از وزرای مربوطه در تمامی بخش های اقتصادی در این سفر بود و علاوه بر این تعداد 80 نفر از بازرگانان و فعالان بخش خصوصی نیز در این دیدار حضور داشتند، علاوه بر اینکه این دیدار فعالیت شورای کاری مصر و چین را که به عنوان پلی برای بهبود مناسبات دولتی و مردمی این دو کشور خواهد بود، را از سر گرفت.

از آنجائیکه چین یکی از قدرت های بزرگ اقتصادی در جهان به شمار می رود و کالاهای این کشور بیشتر بازارهای جهانی را به خود اختصاص داده اند، مقامات رسمی قاهره در اظهارات خود به دنبال کاستن از شکاف در موازنه های تجاری بین دو کشور هستند و به این ترتیب در ضمن امضای توافقنامه های تجاری تسهیلاتی را برای ورود کالاهای مصری به بزرگترین بازار مردمی در جهان دریافت کردند، علاوه بر اینکه آنها وعده هایی در مورد افزایش سرمایه گذاری های چین در مصر برای ایجاد فرصت های شغلی جدید در این کشور دریافت کرده اند، میزان سرمایه گذاری کنونی چین در مصر بالغ بر 800 میلیون دلار است.

علاوه بر اینها مصر می خواهد اشتباهات گذشته خود را که خسارت های زیادی را به صنایع سنتی اش وارد کرد، جبران کند. دکتر حسین عمران رئیس بخش مطالعات و پژوهش های وزارت صنعت و تجارت خارجی مصر در این زمینه می گوید که چین ابراز آمادگی کرده تا مناسبات و تبادلات تجاری خود با مصر را مورد حمایت قرار دهد، این بر خلاف پیشنهادهای سایر کشورهای اروپایی و آمریکایی است که همواره می خواهند قید و بندهایی را در مناسبات اقتصادی ایجاد کنند.

راستی آزمایی چین در این وعده ها نیز در اجرای مجموعه ای از پیشنهادات محمد مرسی به هوجینتائو همتای چینی وی است که شامل افزایش سفرهای هوایی میان دو کشور از سه پرواز در هفته به 10 پرواز و سهیم شدن چین در احداث خط آهن پرسرعت میان قاهره و اسکندریه است که زمان مسافرت در این شهرها را به 40 دقیقه کاهش می دهد، علاوه بر اینها مرسی پپیشنهاد کرده تا چین امانت هایی را در بانک مرکزی مصر قرار دهد و پروژه غرب کانال سوئز را که بالغ بر 40 هزار فرصت شغلی ایجاد می کند، در این کشور راه اندازی کند.

دو طرف همچنین در این دیدار توافق کردند که چین وارد کننده هایی را به مصر بفرستد تا فرصت های واردات کالا از مصر به چین را بررسی کنند، مصر همچنین از زبان حاتم صالح وزیر صنعت و تجارت خارجی خود اعلام کرد که می خواهد در سرمایه گذاری های چین در آفریقا که بالغ بر 20 میلیارد دلار است، سهمی داشته باشد، وی تاکید کرد که مصر می تواند مرکز جدید صادرات و صنایع چینی در منطقه عربی و آفریقا باشد، چرا که بزرگترین کشور عربی به شمار می رود و تاثیر زیادی نیز بر پیرامون عربی و آفریقایی خود دارد و همچنین می تواند در ورودی چین به آفریقا باشد.

چین می خواهد مصر را جای پای خود در آفریقا قرار دهد

به این ترتیب منافع دوجانبه مصر و چین در این نقطه به توافق می رسد که چین می خواهد حضور اقتصادی و سیاسی در مصر داشته باشد و مصر نیز می خواهد خود را به چین نزدیک تر کند. این رفتار چین به صورت واضح نشان می‌دهد که قاهره تمایل دارد از قید و بندهای مالی آمریکا فرار کند و جایگزینی را برای این کشور و کشورهای دیگر ایجاد کند تا قاهره نیازی به کمک های مشروط و خوار کننده آمریکا نداشته باشد و بتواند سیاست خارجی خود را مبتنی بر توازن قرار دهد، همین موضوع خشم آمریکایی ها را از سفر مرسی به چین و سپس ایران برانگیخته است.

چرا آمریکا از سفر مرسی به چین نگران است

درهمین راستا «دیوید شینگر» مدیر برنامه سیاسی عربی در آکادمی سیاست خاور دور و «کریستیانا لین» پژوهشگر مطالعات بین المللی دانشگاه جان هاپکینز در سرمقاله روزنامه لس آنجلس تایمز تاکید کردند که سفر مرسی به چین برای آمریکا بسیار مشکل آفرین است، چرا که چین نیز مانند ایران، بعد از انقلاب در مصر می تواند هم پیمانی آماده برای مصر اسلامی باشد. این در حالی است که چین اهمیت زیادی به ناامنی و فروپاشی اقتصاد مصر اسلامی نمی دهد؛ زیر می داند بهبود مناسبات با این دولت نابسامان می تواند جای پایی برای چین در دریای مدیترانه ایجاد کند، شاید هم مصر این پیشنهاد را به چین داده که کشتی های جنگی این کشور نیز می توانند مانند آمریکا از کانال سوئز عبور کنند، این امتیازی است که برای چینی ها جذاب خواهد بود چرا که این کشور به سرمایه گذاری در مناطق دریای مدیترانه و دریای سیاه نیاز دارد.

این روزنامه می افزاید که امتیاز دیگری که این توافق ها برای چین دارد، دستیابی به تکنولوژی نظامی آمریکا از طریق مصر است، چرا که بر اساس تلگرافی که ویکی لیکس منتشر کرده و مربوط به آگوست سال 2009 است، مصر به احتمال فراوان بزرگترین کشور نقض کننده قانون نظارت آمریکایی بر سلاح های صادر شده به کشورهای دیگر است، این تلگراف فاش کرد که آمریکا نگران دیدار مسئول نظامی چینی از پایگاه مصری بوده که جنگنده های اف 16 در آن سال در آن قرار داشته اند.

مصر می خواهد تدریجا از محور آمریکا جدا شود

الانتقاد در پایان این مقاله تاکید می‌کند که از اینجا می توان مفهوم دعوت از مرسی برای سفر به واشنگتن و دیدار با باراک اوباما را در اولین سفر محمد مرسی به نیویورک که برای حضور در نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیمه دوم سپتامبر آینده انجام خواهد شد، دریافت. البته فارغ از نتایج احتمالی سفر مرسی به آمریکا دعوت وی از مقامات چینی برای سفر به قاهره و اعلام آمادگی برای سفر مجدد به چین و بعد از آن سفر به ایران از دیدگاه آمریکا شاخص هایی است که باید به ادامه آن عادت کنند، چرا که قاهره به دنبال سیاستی است که تدریجا این کشور را از محور آمریکایی جدا می کند و به صورت تدریجی جایگزین هایی منطقه ای و بین المللی برای این کشور قرار می دهد که نزدیک تر از ائتلاف آمریکا به مبانی اخلاقی و انسانی باشند و در نهایت منافع مصر را محافظت کنند، نه اینکه به دنبال منافع آمریکا و اسرائیل باشند.