رئیس پارلمان سومالی با اشاره به اینکه مرحله انتقالی در سومالی به پایان رسیده و این کشور هم اکنون دارای حکومتی یکپارچه است، گفت که سالجاری میلادی برای ما سال پایان دادن به اختلافات و آشتی ملی است.
خبرنگار فارس در سومالی گفت‌وگویی با «محمد عثمان جواری»، رئیس پارلمان سومالی درباره روابط ایران و سومالی و تغییر و تحولات سیاسی جاری در عرصه سومالی انجام داد.
آنچه در زیر می‌آید، مشروح این گفت‌وگوست:
فارس: دولتی که در این اواخر در سومالی تشکیل شده است، دولتی پارلمانی است یا ریاستی ؟
جواری: همانگونه که در قانون اساسی جدید سومالی آمده است، دولتی که در سومالی تشکیل خواهد شد، دولتی پارلمانی است و دلیل این مدعا آن است که «حسن شیخ محمود»، رئیس جمهوری سومالی توسط پارلمان و پس از انتخابات پارلمانی درست و شفاف روی کار آمد. همچنین دولتی که توسط «عبد فارح شِرْدُون» تشکیل شد، توسط نمایندگان پارلمان رای اعتماد گرفت و سرانجام اینکه رئیس پارلمان نیز توسط اعضای پارلمان انتخاب شد، به همین دلیل باید بگویم که دولت کنونی سومالی دولتی پارلمانی است و نظام کنونی سومالی دارای سه قوه مجریه، قضائیه و مقننه است.
فارس: به نظر شما آیا می‌توان گفت که سازمان القاعده به طور کامل از منطقه خارج شده است؟
جواری: جنبش «الشباب» که با سازمان القاعده در ارتباط است، در سومالی جنبش قدرتمندی به شمار می‌آید و عناصر آن در مناطق جنوبی کشور و به دور از پایتخت مستقر هستند که بالطبع دولت فدرال توان بسط نفوذ خویش در این مناطق را ندارد و این موجب شده تا آنها در شهرها و روستاهای این مناطق و همچنین منطقه شاخ آفریقا فراری و پنهان شده باشند، اما این امید می رود که خیلی زود این بحران حل شود و در سال 2013 شاهد حل بحران الشباب و سازمان القاعده در کشور باشیم.
با این حال پارلمان و دولت سومالی از هر طرفی که در این خصوص ارائه دهنده راه‌حلی است و خواهان تحقق اهداف مورد نظر در گفت‌وگوهاست استقبال می‌کند، همچنین از عناصر حامی القاعده که در کشور در حال جنگیدن هستند می‌خواهم که به کشور خود بازگردند و از سومالیایی‌هایی که عضو این سازمان هستند، می‌خواهیم که سلاح خود را بر زمین بگذارند و طرح‌های صلحی را که هم اکنون در کشور درحال اجراست بپذیرند.
فارس: گروه الشباب هم اکنون در چه وضعیتی به سر می‌برد و نقش آن در تشکیل دولت آینده سومالی چیست؟
جواری: مشکل ما تنها پیوستن اعضای این گروه به دولت یا حمل سلاح نیست، چون بسیاری از افراد این سازمان سومالیایی هستند و حق مشارکت در امور سیاسی کشور را دارند، مشکل ما این است که این جنبش برای مشکلات و چالش‌های موجود تنها خشونت و حمل سلاح را راه‌حل می‌داند، در حالی‌که ما باید بدانیم که حمل سلاح و خشونت ما را به راه‌حلی رهنمون نخواهد کرد و تنها موجب بروز هرج و مرج و خشونت در کشور خواهد شد، من به عنوان رئیس پارلمان سومالی این منصب را با سلاح به دست نیاوردم. به همین دلیل باید بفهمیم که خشونت جز فروپاشی کشور و هرج و مرج در آن رابه وجود نخواهد آورد. از سوی دیگر اگر به تغییر و تحولات جاری در عرصه بین المللی نگاه کنیم درخواهیم یافت که هیچ کدام این تغییر و تحولات با زور سلاح به دست نیامده‌اند. بنابراین هدفی که ما داریم و خواهان دستیابی به آن هستیم، حاکمیت عدل و مساوات در کشور براساس قانون اساسی و همراهی با تغییر و تحولات بین المللی است و به همین دلیل از این جنبش درخواست می‌کنیم که در دولت آینده سومالی با شرکت در انتخابات مشارکت داشته باشد و از جنگ و آشوب و فتنه‌انگیزی منصرف شود.
فارس: آیا کشورهای غربی به وعده‌های خود در کمک به سومالی عمل کردند؟
جواری: اگرچه کمک‌هایی از کشورهای غربی وارد سومالی شده و همچنان وارد می‌شود، اما این تمام آن چیزی نبود که کشورهای غربی به آن وعده داده بودند و ما از برخی از آنها گله‌مند هستیم. این درحالی است که برخی از کشورها هنوز با دولت سومالی به عنوان دولت انتقالی تعامل می‌کنند، در حالی‌که مرحله انتقالی در سومالی به پایان رسیده و جنگ و ناامنی در آن پایان یافته و هم اکنون امنیت بر کشور حاکم است و اوضاع هر روز بهتر از روز گذشته می‌شود.
به همین دلیل این کشور نیازمند کمک‌های فوری و متنوع به خصوص کمک‌های بهداشتی، فرهنگی، آب سالم و برق و احیای مجدد تمام تاسیسات اقتصادی است و به نظر من اگر این دولت مورد حمایت مالی و نظامی مستقیم جامعه بین المللی قرار نگیرد، نمی‌تواند به عنوان یک دولت واقعی سرپا بایستد.
فارس: آیا اتحادیه عرب از سومالی برای حل مشکلاتش حمایت می‌کند؟
جواری: کشورهای عربی همچنان حامی دولت و مردم سومالی هستند و کمک‌های بشر دوستانه ملموسی را در کنار تلاش برای برقراری صلح در کشور داشته‌اند، همچنین باید از کمک‌های هیئت‌های خیریه جهان عرب هم به سومالی یاد کنم، به همین دلیل اعتقاد داریم اگر کشورهای عربی و اسلامی با یکدیگر متحد شوند و هماهنگ با هم اقدامی هدفمند را برای دستیابی به صلح در کشور آغاز کنند، بی‌تردید به آن دست خواهیم یافت. با این حال باید بگویم که ما نیازمند کمک‌های کشورهای غربی نیز هستیم و نمی‌توانیم از این کمک‌ها چشم‌پوشی کنیم، به خصوص آنکه کشورهای اسلامی و عربی به تمام وظایف خود عمل نکردند و مهمترین وظیفه این کشورها اقدام برای برقراری صلح در سومالی بود. این کشورها اگر چنین اقدامی انجام می‌دادند، می‌توانستند، به راحتی سومالی را از اوضاع اسف‌بار سیاسی که در آن گرفتار بود، در مدتی کوتاه خارج کنند، اما آنها چنین نکردند و کمک‌ها و حمایت‌های آنها محدود به بعد انسانی و بشر دوستانه بود.
فارس: نظرتان درباره کنفرانسی که قرار است در لندن درباره پرونده آشتی داخلی بین جنوب و شمال کشور سومالی منعقد شود، چیست؟
جواری: این پرونده هم اکنون در حال بررسی توسط دولت فدرال سومالی است و هر توافق سیاسی که در این خصوص حاصل می‌شود، بدون تایید و کسب موافقت پارلمان سومالی غیر قابل اجراست. «سومالند» دولتی یا حکومتی مستقل از سومالی نیست، بلکه بخشی از جمهوری سومالی است. مذاکراتی که قرار است، بین دولت سومالی و حکومت سومالند برگزار شود، بخشی از آشتی و مصالحه ملی است و سالجاری سال اتحاد و یکپارچگی و برداری است، نه سال جدایی، به همین دلیل می‌خواهیم در کنار یکدیگر سومالی جدیدی بنا کنیم و دولت سومالی این مذاکرات را که قرار است، در ماه می در لندن برگزار شود، تایید و از آن استقبال می‌کند.
فارس: روابط ایران و سومالی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
جواری: روابط ایران و سومالی روابط بسیار خوبی است که از قرن‌ها پیش بین دو کشور برقرار بوده است. ما در سومالی شهرها و روستاهایی داریم که نام‌هایی فارسی بر آنها گذاشته شده است مانند روستای «غَنْدَرْشِی» و روستای «بَنْدَر قاسم» و تمام اینها بر این امر دلالت دارد که روابط دو کشور روابطی عمیق و گسترده است، اگرچه هم اکنون به خاطر دلایل سیاسی شاهد افول این روابط بوده‌ایم و این از جمله اموری است که باید به آن توجه داشته باشیم. به خصوص اینکه دولت کنونی سومالی دولت مستقلی است و آزادی تعامل و داشتن رابطه با تمام کشورهای جهان را دارد و پارلمان و دولت سومالی هم آماده همکاری با هر طرفی که به آنها برای نجات سومالی کند، را دارد، حال این طرف چه برادران ایرانی ما باشند یا کشورهای عربی یا هر کشور دیگر.
این درحالی است که باید به این نکته هم اشاره کنم که دولت انتقالی سومالی با جمهوری اسلامی ایران توافقنامه‌ای بهداشتی – پزشکی منعقد کرده بود که در دولت «الشیخ شریف» به امضا رسیده بود. اگرچه کشور جمهوری اسلامی ایران از حیث کمک‌های بشر دوستانه به خصوص در حوزه کمک‌های بهداشتی به سومالی کمک‌های بسیاری کرد، بگونه‌ای که هیئت‌های ایرانی به نیازمندان در سومالی کمک‌ها و خدمات بهداشتی و پزشکی رایگان ارائه می دادند و شماری از نمایندگان سومالی را که در جنگ‌ها و انفجارها آسیب دیده و زخمی شده بودند، درمان و مداوا کردند و امیدوارم روزی فرا برسد که سفری به ایران داشته باشم و این کشور را از نزدیک ببینم و از کمک‌های مردم و دولت ایران از طریق خبرگزاری فارس تشکر کنم.
