انقلاب مردم را یکپارچه کرد تا جایی که همه یکصدا برای آزادی، تغییر و سرنگونی نظام‌های استبدادی و فاسد فریاد برآوردند اما اکنون ایجاد تنش های ساختگی بین اسلامگرایان و سکولارها در کشورهایی که انقلاب مردمی را تجربه کردند در واقع وقت تلف کردن و هدر دادن اصول و ارزشهایی است که برای بدست آوردن آن انقلاب شکل گرفت.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری فارس از تونس، دو سال از آغاز نخستین جرقه‌های انقلاب در جهان عربی می گذرد؛ انقلابی که با توجه به تغییرات سیاسی ، ایدئولوژی، فکری و تحولات دیگر، نقطه عطفی در تاریخ عربها و مسلمانان به شمار می آید و در عین حال با مشکلات و موانعی نیز روبه رو شد.
موانعی که انقلاب های عربی پیش رو دارند، مسیر انتقال دمکراتیک در این کشورها را با مشکل روبه رو کرده است.
خلیفه حداد فعال حقوقی تونسی در این باره به خبرنگار خبرگزاری فارس گفت: انقلاب و تحولات بزرگ سیاسی که ملت ها در طول تاریخ با آن روبه رو شده اند، مسیر و روندی را طی کرده است که عوامل متعددی در آن نقش داشته است تاجایی که هرگز نمی توان گفت که انقلاب حادثه ای اتفاقی و لحظه ای است.
وی اظهار داشت: قوانین موجود و تجارب تاریخی نیز نشان می دهد که با وجود رکود و ثبات سطحی و دروغین، جوامع بشری مرگ نداشته و ساکن نمی مانند بلکه در هر برهه ای، سلسله از تحولات را تجربه کرده اند.
حداد تصریح کرد: نخستین نشانه های استقلال در جهان عرب، تولدی ناقص داشته و رشد آن طبیعی نبود و کسانی که زمام امور را در دست گرفتند با گذشت زمان به دلیل نداشتن برنامه راهبردی برای رشد و توسعه، کشور را به کانونی از فرصت طلبان و حکومت استبدادی تبدیل کردند تا جایی که نبود حکومت سالم،نبود نهادهای نظارتی، نبود آزادی ها و شیوع بی وقفه فساد بدون اینکه مانع قانونی در برابر این وضعیت وجود داشته باشد، موجب شد کشور در یک حزب و چهره های خاص سیاسی و ایدئولوژیک خلاصه شده و سپس احزاب نیز جای خود را به یک خاندان داده و با مرور زمان خاندان نیز در یک فرد خلاصه شود.
در پایان دهه نخست قرن کنونی، شرایط برای تغییر رادیکالی فراهم شد
این فعال حقوقی تونسی ادامه داد: در پایان دهه اول قرن کنونی شرایط برای تغییر رادیکالی به ویژه در کشورهایی که فساد در درون آن ریشه دوانده و مردم امیدی به هیچ گونه اصلاحاتی نداشتند، فراهم شد به اضافه اینکه رسانه ها و شبکه های ماهواره ای و شبکه های اطلاع رسانی بدون اینکه تحت نظارت و قیمومیت نظام های حاکم باشند، به سرعت به انتقال اخبار و حوادث برخاستند.
تفاوت نظام های حاکم و ویژگی های مردمی و اجتماعی، وجه تمایز انقلاب های عربی
حداد در پاسخ به اینکه با توجه به شباهت تقریبی سناریوی تمام انقلاب های اخیر آیا دستور کار غربی در این انقلاب ها دخالت داشت؟ تصریح کرد: در این خصوص چند نکته حائز اهمیت است، اول اینکه سناریوی انقلاب های عربی و جزییات آن با هم متفاوت بوده و هر یک از این انقلاب ها، مسیر متفاوتی را طی کردند به این معنی که انقلاب تونس با انقلاب لیبی و انقلاب لیبی با یمن و مصر و سوریه و سایر کشورها متفاوت بود.
وی در توضیح این مطلب افزود: تفاوت ماهیت نظام های حاکم و ساختار جمعیتی و اجتماعی و تاریخی ملت هایی که انقلاب کردند، موجب شد هر یک از انقلاب های عربی با یکدیگر تفاوت داشته باشند با این حال، نمی توان برخی وجه تشابه بین انقلاب های مزبور را نادیده گرفت.
سخن از دستور کار خارجی در انقلاب‌های مردمی، یعنی نادیده گرفتن قدرت مردم
حداد افزود: دوم اینکه سخن از دستور کار خارجی در انتفاضه های مردمی در آندسته از کشورهایی که صحنه انقلاب بودند به معنی نادیده گرفتن قدرت ملت ها و هوشیاری آنان و در مقابل بزرگنمایی توانایی های دیگران است.
وی درعین حال گفت: البته تردیدی نیست که تاریخ روابط غرب با کشورهای عربی نشان می دهد که غرب نه تنها همواره حامی استبدادگری و فساد بوده بلکه عامل روی کار آوردن حاکمانی بودند که پس از استقلال کشورهای عربی، قدرت را در دست گرفتند و تا آخرین روز نیز همچنان حامی آنان بود.
این فعال حقوقی تونسی اظهار داشت: همه ما به خاطر داریم که راستگرایان صهیونیستی در اروپا، حامی بن علی بوده و حتی در فراری دادن هواپیمای او دست داشتند و تمام ابزار و راهکارهای سرکوبی مخالفان را در اختیارش قرار دادند اما غرب با مشاهده سرنگونی نظام های حاکم در برخی کشورهای عربی، در تلاش برای حفظ منافع خود برآمد و البته از کسانی که با روابط بین الملل آشنا بوده و می دانند که محور آن مبتنی بر حفظ منافع و نه احساسات و حسن نیت است، این موضع غرب کاملا عادی وقابل درک است.
حداد در مورد اوضاع کنونی انقلاب ها در کشورهای عربی افزود: انقلاب در واقع به معنی تغییر ریشه ای و بستن پرونده گذشته و در نتیجه آغاز مرحله جدید است و نظام های سابق که چند دهه قدرت را در دست داشتند با شبکه بسیار پیچیده ای از حفظ منافع متعدد گره خورده بودند تا جایی که هرگونه تغییر را به مثابه تهدید علیه منافع غیر قانونی و ناعادلانه خود می دانستند.
هر انقلابی با انقلاب معکوس روبه رو می شود
این کارشناس مسائل حقوقی تونسی در ادامه اظهار داشت: تمام انقلاب هایی که در طول تاریخ رخ دادند با انقلاب های معکوس روبه رو شدند اما به عقیده من، انقلاب معکوس نیز عمر کوتاهی داشته و چندان دوام نخواهد آورد زیرا چرخ تاریخ در جهان عرب که پس از رکودی طولانی به گردش در آمده است به آسانی متوقف نشده و هرگز به عقب بازنخواهد گشت.
شرایط کنونی انقلاب های عربی ایده آل نیست
حداد تصریح کرد: واقعیت کنونی انقلاب های عربی ایده آل نیست اما این وضعیت در ارتباط با هر تغییر ریشه ای، عادی است و مهم تر اینکه همه معیارهای موجود حاکی از این است که آینده به بدی گذشته نخواهد بود و فرصتی برای نسل های جدید فراهم شده است تا با استفاده از آن بتوانند خود را به سطح ملت های پیشرفته برسانند؛ ملت هایی که توانستند از گردونه عقب ماندگی سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و نیز تمدنی نجات پیدا کنند.
از انقلاب نوپا نمی توان انتظار زیادی داشت
این کارشناس تونسی در مورد دستاوردهای انقلاب گفت: بسیاری این پرسش را مطرح می کنند که انقلاب چه دستاوردهایی داشته و چه تغییری را بوجود آورده است؟ این سوال، بی مورد است زیرا از عمر انقلاب های عربی فقط یک سال و نیم گذشته و برخی از این انقلاب ها نیز در مراحل نخست خود هستند بنابراین بی انصافی است که از یک کودک شیرخوار انتظار داشت که مسافت زیادی را طی کند.
تحقق دستاوردهای انقلاب به زمان نیاز دارد
حداد درعین حال گفت: درست است که مردم خسته شده و مایلند هرچه زودتر بازدهی انقلاب را ببینند اما باید بدانند که هر تغییری مسیر طولانی پیش رو داشته و سالها باید بگذرد و نسل های مختلف در آن مشارکت داشته باشند تا نتایج مورد نظر تحقق یابد به ویژه اینکه اگر از گذشته خرابی های زیادی به جا مانده باشد و این همان وضعیتی است که کشورهای عربی که صحنه انقلاب بودند، در آن به سر می برند و میراث دار خرابی های زیادی هستند که از گذشته باقی مانده است.
اولویت نخست بهار عربی جلوگیری از بازگشت استبداد و فساد است
وی تاکید کرد که اولویت نخست کشورهایی که صحنه انقلاب بودند باید سازندگی و جلوگیری از بازگشت استبداد و فساد و غارتگری باشد. در تونس ، لیبی و مصر این روند در مسیری درست و قابل قبولی در حرکت است زیرا این کشورها توانستند انتخابات سالمی را برگزار کرده و قانون اساسی جدیدی را تدوین کرده یا در صدد تدوین آن هستند.
نقش رسانه ها در موفقیت و به سرانجام رساندن اهداف انقلاب
حداد در ادامه در مورد نقش رسانه ها و نهادهای مختلف یک کشور در موفقیت مسیر دمکراسی گفت: رسانه ها در مرحله کنونی، نقش بسیار مهمی دارند همانطور که در جریان انقلاب برخی رسانه ها و شبکه های ماهواره ای در حمایت از انقلابیون جهان عرب، تاثیر بسزایی داشتند و تا حدودی عامل دامن زدن به انقلاب بودند و اکنون نیز شاهد آزادی قابل ملاحظه مطبوعات در کشورهایی هستیم که انقلاب مردمی را تجربه کردند.
این کارشناس تونسی افزود: اما در تونس آزادی بیان از حد منطقی و معقول آن فراتر رفته و چنان دچار بی نظمی شده است که نمی توان حد و مرزی برای آن در نظر گرفت تا جایی که می توان گفت یکی از مشکلات کشورهای بهار عربی این است که برخی عوامل فساد سیاسی و مالی که با نظام سابق در ارتباط هستند بر رسانه ها تسلط پیدا کرده اند و رسیدگی به این وضعیت نیازمند تصمیمی انقلابی است که با استفاده از آن بتوان روند امور را به مسیر درست بازگرداند .
انقلاب و انقلاب معکوس رو در روی هم قرار گرفته‌اند
حداد در مورد مشکلات پیش روی انقلاب های عربی گفت: نمی توان گفت که این انقلاب ها از مسیر درست خود منحرف شده اند و رویارویی واقعی اکنون بین اسلامگراها و سکولارها نیست بلکه این انقلاب و انقلاب معکوس است که رو در روی هم قرار گرفته اند.
ایجاد تنش های ساختگی بین اسلامگرایان و سکولارها، وقت تلف کردن است
وی تصریح کرد: انقلاب مردم را یکپارچه کرد تا جایی که همه یکصدا برای آزادی، تغییر و سرنگونی نظام‌های استبدادی و فاسد فریاد برآوردند اما اکنون ایجاد تنش های ساختگی بین اسلامگرایان و سکولارها در کشورهایی که انقلاب مردمی را تجربه کردند در واقع وقت تلف کردن و هدر دادن اصول و ارزشهایی است که برای بدست آوردن آن انقلاب شکل گرفت.
