پس از اينکه آمريکا ما را در برابر اسراييل تنها گذاشت چاره اي جز پناه بردن به آمريکا نداشتيم تا جايي که برخي از کشورهاي عربي به اسراييل متوسل شدند تا ميان آنها و آمريکا ميانجي شود و من اين مرحله را مرحله اسراييلي مي نامم.....او به من اطلاع داد امير عبدالله به ژاپن هشدار داده است که اگر نامزد اين کشور انصراف ندهد صادرات نفت به اين کشور را قطع خواهد کرد.
محمد حسنین هیکل در مصاحبه با پایگاه «المصری الیوم»، به بررسی اوضاع کنونی جهان عرب از جمله گزارش گلدستون و نقش مصر در منطقه پرداخت.
به گزارش خبرنگار «تابناک» و به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی شبکه خبری العالم، حسنین هیکل گفته است: مصر پشت حصار سینا منزوی شد و همانند دیگر کشورهای عربی از تاریخ کوچ کرده و تنها به بخشی از جغرافیا پناه برده است.
وی افزود: عرب‌ها از مسائل عربی، آینده اعراب و شهروندان عرب دست کشیدند و شهروندان عرب در سایه اوضاع اجتماعی کنونی و نظر به نبود اندیشه توسعه و همچنین نبود استقلال در یأس و نومیدی هستند.
این اندیشمند مصری، مرحله پس از ششم اکتبر را مرحله «راهکار در دست آمریکاست» نامید و گفت: ما به رؤسای جمهوری آمریکا اتکا کردیم و در این مرحله بسیاری از موانع شکل گرفت و بسیاری از امور مقدس از دست رفت، به گونه‌ای که با رها کردن سلاح تحریم اسرائیل، مرتکب اشتباه شدیم.
وی در ادامه گفت: پس از حوادث یازده سپتامبر، آمریکا را دشمن دانستیم؛ بنابراین، دیگر نمی‌توانستیم از آمریکا چیزی بخواهیم و پس از اینکه آمریکا ما را در برابر اسرائیل تنها گذاشت، چاره‌ای جز پناه بردن به آمریکا نداشتیم تا جایی که برخی از کشورهای عربی به اسرائیل متوسل شدند تا میان آنها و آمریکا میانجی شود و من این مرحله را مرحله اسرائیلی می‌نامم.
هیکل گزارش گلدستون را گزارشی بسیار مهم و فرصتی برای بازگرداندن زمام امور در منطقه دانست که عرب‌ها آن را هدر دادند.
وی افزود: باید به مسأله این گزارش از زاویه‌ای دیگر می‌نگریستیم و از آن به عنوان راهی برای برون رفت از بحران بهره می‌بردیم، اما سیاست عربی به حدی از ضعف رسیده است که باید بر آن گریست.
هیکل در پاسخ به پرسشی درباره پیامدهای ضعف نقش راهبری و پیشرو بودن کشور مصر و تاثیر منفی آن بر گزارش گلدستون نیز گفت: درباره اینکه مصر نقش راهبری در جهان عرب دارد، بحث نمی‌کنم، اما شکی نیست که مصر نیز همانند دیگر کشورهای عربی دچار بحران است و دلیل آن برخی گزینه‌هاست که به تضعیف کشورهای عربی انجامیده است، مهمترین این گزینه‌ها اعتقاد 99 درصدی به این است که راهکار در دست آمریکاست.
وی افزود: مصر در جهان عرب نقش مهمی داشت و جهان عرب به این نقش اعتماد و اتکا کرد و مسأله مهمی که همواره از یاد می‌بریم، این است که وقتی مصر از جهان عرب بیرون شد، نصف جهان عرب نیز از آن خارج می‌شود و اسرائیل نقش مانعی جدا کننده داشت که جهان عرب آفریقایی را جدا کرد، به گونه‌ای که برخی بر این باورند جغرافیای عربی وجود خارجی ندارد؛ بنابراین، وقتی می‌گوییم «مصر در اولویت است»، این به آن معنی است که کشورهایی از قبیل لیبی، مغرب، الجزایر و سودان وجود ندارند.
هیکل در ادامه گفت: مسأله این است که ما واژه نقش را به معنی وظیفه فهمیدیم. این در حالی است که هر کشور به اندازه عملکرد و اقدامات خود نقش کسب می‌کند و اگر از این اقدامات خسته شود، اینجا مسأله انتخاب مطرح است نه وظیفه. کسی نمی‌تواند بگوید من رهبر جهان عرب هستم، بدون اینکه نقش خود را ایفا کنم. یکی از بزرگترین اشتباهاتی که دچار آن شدیم، این بود که گمان کردیم وقتی مصر گزینه‌ای را اختیار می‌کند، بقیه کشورهای عربی نیز باید از آن پیروی کنند که این روش درست نیست. شاید اگر ما نقش خود را ایفا می‌کردیم، این کار درست بود و این ایفای نقش در بیرون از مرزهای میهنمان با استقبال گسترده روبه‌رو می‌شد و ارتباطی منطقی با اتفاقات داشت.
وی افزود: در مرحله روشنگری در زمان طاها حسین و توفیق الحکیم و احمد امین، به این دلیل نقشی فرامرزی داشتیم که در آزادسازی قومی و ملی نقش داشتیم.
هیکل در ادامه توضیح داد: اگر بخواهیم مثالی بزنیم، وضع شبیه بازیگری است که نقش شاه لیر را بازی می‌کند و پیرامون او یک گروه نمایش کامل هست و روی سن با او به عنوان شاه لیر برخورد و این مسأله طبیعی و بدیهی است، اما اگر قرار است این بازیگر دچار توهم «خود شاه لیر بینی» شود و در جامعه نیز به امر و نهی بپردازد و گمان کند که چون شاه لیر است، می‌تواند امر و نهی کند، مضحکه دیگران خواهد شد، زیرا امکان ندارد که کسی لباس شخصی را بپوشد که نمی‌تواند نقش او را بازی کند.
در اینجا سوء برداشتی از سوی جهان در قبال جهان عرب هست که سبب پدید آمدن تناقض می‌شود و آن این است که جامعه جهانی گمان می‌کند که جهان عرب در ذهن خود اسرائیل را دوست خود می‌داند. این مسأله باورنکردنی است و من را شگفت زده می‌کند.

هیکل در ادامه خاطر نشان کرد: محمد البرادعی، نامزدی بود که ما با پیشنهاد شخص دیگری، تلاش کردیم در برابر به قدرت رسیدن او مقاومت کنیم، اما او موفق شد، زیرا شماری از کشورها به این نتیجه رسیدند که او در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مناسبتر و متخصص‌تر است و به همین دلیل، البرادعی به رغم میل ما، موفق شد نه به سبب ما.
وی افزود: پیش از این، دو نفر که می‌خواستند خود را برای تصدی پست در یونسکو نامزد کنند با من رایزنی کردند؛ این دو شخص، غازی القصیبی و اسماعیل سراج الدین بودند. به القصیبی گفتم موفق نخواهی شد. او برگه‌ای از جیب خود بیرون آورد که در آن، نام کسانی که او را برخواهند گزید، درج شده بود و به من اطلاع داد، امیر عبدالله به ژاپن هشدار داده است که اگر نامزد این کشور انصراف ندهد، صادرات نفت به این کشور را قطع خواهد کرد. من به القصیبی گفتم: یونسکو حساب و کتاب مخصوص به خود را دارد.
وی افزود: به اسماعیل سراج الدین گفتم، مصر با نامزدی او موافق نیست، در نتیجه شکست خواهد خورد و مصر عملا به غازی القصیبی رأی داد و این دو در برابر نامزد ژاپنی شکست خوردند و وی به یک علت ساده پیروز شد و آن عقب نشینی آمریکا از یونسکو به علت نقش جهان سوم در این سازمان است و ژاپن اقدام کرد و سهم آمریکا را به مدت بیش از یک سال گرفت و این نخستین پست بین‌المللی بود که درخواست کرد و گرفت.

وی گفت: با وجود این که اسرائیل در بحرانی بزرگتر از مصر است، خیال می‌کنیم که نقش گسترده‌ای دارد و برای شناخت اینکه اسرائیل تا چه اندازه در باتلاق است، چند کتاب آوردم و نخستین کتابی که در ده صفحه منتشر می‌شود، گفت‌وگو با انیشتین است. البته کتاب مهمی با نام (استفاده خوب و بد از تاریخ) وجود دارد که در آن آمده است، هولوکاست تنها پس از سال 1967 مطرح شده است، زیرا جهان از این قدرت ظالمانه اسرائیل بیمناک بود و اسرائیل تلاش کرد به موازات این تفکر، ترحم دیگران را جلب کند و کتاب سوم از سوء استفاده از یهودی ستیزی سخن می‌گوید
حسنین هیکل خاطرنشان کرد: مسأله به این حد می‌رسد که نتانیاهو معاونان ارشد اوباما را سرزنش می‌کند، زیرا گزارش گلدستون، آنها را به شدت در تنگنا قرار داده و آنها را اینگونه توصیف کرده است که یهودیانی هستند که از خودشان نفرت دارند و یهودیان زیادی در اروپا هستند که بر این باورند، اسرائیل به یهودیت و تاریخ آن و نقش برخی از یهودیان در پیشرفت علوم آسیب وارد کرده است و اگر به مسأله یونسکو بازگردیم من گفتم که نامزد مصری پیروز نخواهد شد، زیرا این بار روشن بود که تمایلی به مشارکت دادن اروپای شرقی وجود دارد و آمریکا در گزارش خود درباره او نوشته که سالخورده است و اینها علل روشنی برای نپذیرفتن آنهاست.