مستبصر معروف «دکتر سید محمد تیجانی سماوی» در گفتگویی که روز 29 مهر 1388 با خبرگزاری ابنا داشت به وضعیت نوشیعه‏گان آفریقایی، نقش رسانه‏های اینترنتی و ماهواره‏ای در گسترش مکتب اهل‏بیت(ع) و همچنین انتظار شیعیان آفریقا از کجهوری اسلامی ایران پرداخت. آنچه در پی می‏آید مشروح مصاحبه خبرنگاران ما با ایشان است که تقدیم کاربران گرامی می‏گردد.

ابـنا: مصاحبه را از قاره شما ـ آفریقا ـ آغاز می‏کنیم. اخیراً ترسی در میان حکّام عرب از گسترش تشیع در آفریقا بوجود آمده است. آیا این ترس، سیاسی است یا اینکه تشیع واقعاً در بین ملتهای آفریقا گسترش یافته است؟

دکتر تیجانی: بسم الله الرحمن الرحیم و صلی الله علی سیدنا محمد و علی آله الطیبین الطاهرین. در ابتدا ولادت حضرت فاطمه معصومه را تبریک و تهنیت عرض می‏کنم.

تشیع هم‏اکنون در شمال آفریقا گسترش بسیار زیادی یافته است. این گسترش در میان تمام اقشار آفریقاست؛ چه در میان سطح علمی و فرهنگی، و چه در میان مردم عادی و عوام. درباره اینکه این نفوذ سیاسی است یا نه، در حقیقت، عوامل فراوانی وجود دارد که بر مردم تأثیر می‏گذارد. از جمله این عوامل، مسائل سیاسی را هم می‏توان نام برد. مثلاً مردم عاشق و دوستدار آیت‏الله سید علی خامنه‏ای و سید حسن نصرالله هستند و این علاقه، عامل مهمی در جهت گسترش تشیع بود. مردم در گذشته حقیقت و اصول و اساس را از دست داده بودند در حالی که امروز شرافت و عزت در حال بازگشت به جهان اسلام و جهان عرب است و این به وسیله حزب الله و جمهوری اسلامی ایران به وجود آمد. بخصوص کمک ایران به حماس در جریان جنگ‏های اخیر خیلی مؤثر بود. مواضع آقای احمدی‏نژاد هم در این علاقه تأثیرگذار بود.

این مسائل پیش آمد و این علاقه روزافزون مردم به چهره‏های شیعی، بر رؤسای دولت‏های عربی و حکّام آنان و همچنین برخی از علمای اهل تسنن تأثیر گذاشت و باعث ترس آنان از گسترش تشیّع شد. برخی شایعات و تبلیغات هدفمند و مغرضانه هم بر این ترس افزود.

ابـنا: و این ترس باعث شد که مثلاً مراکش با ایران قطع رابطه کند یا «آقای قرضاوی» علیه تشیع موضع بگیرد؟

دکتر تیجانی: بله، همین ترس بود که باعث شد رییس جمهور مصر اعلام کند که: ایران قصد تسلط بر جهان عرب را دارد و برنامه‏هایی برای گسترش و ابرقدرتی دارد و برنامه هسته‏ای ایران باعث یکه‏تازی ایران در منطقه خاورمیانه خواهد شد. این همان سخنان «بوش» است که متأسفانه برخی از کشورها و حکّام عربی هم آن را تکرار می کنند.

از آن زمان بود که برخی از ظلم‏ها از سوی دولتمردان عربی صورت گرفت؛ مثلاً سفیر ایران در مغرب اخراج شد و برخی آزار و اذیت‏ها به شیعه‏شدگان در این کشور وارد آمد. امّا مطابق آنچه من در تونس، الجزایر و برخی از کشورهای عربی دیدم و یا از افرادی شنیدم این است که در واکنش به این فشارها، افراد بیشتری به سوی تشیع روی آوردند. زیرا چنانچه می‏گویند: "آنچه ممنوع می‏گردد مرغوب می‏گردد"!

بهرحال مردم این کشورها می‏دانند که حکومتهایشان یا ظالم هستند و یا در فکر عادی‏سازی روابط با آمریکا و اسرائیل. ولی مردم در مقابل اسرائیل می‏ایستند و جریان مقاومت را می‏خواهند.

اشغالگران و دشمنان اسلام، ملّت‏ها را به دو قسمت تقسیم کرده‏اند: کشورهای معتدل و کشورهای تروریسم. آنها کشورهایی را که در مقابل اشغالگران و استعمارطلبان می‏ایستند را تروریسم می‏دانند؛ در حالی که زمانی که آنان زیر استعمار انگلیس بود حرکات ضد استعماری را حرکات قهرمانانه می‏نامیدند و از آن ها فیلم و اسطوره می ساختند، امّا اکنون که مسلمانان قصد آزاد ساختن سرزمین خود را دارند تروریسم نامیده می‏شوند.

در این شرایط، حمایت ایران از حماس و حزب الله ایران را هدف دشمنان قرار داده است. هیچ کشوری جز ایران از مقاومان فلسطینی دفاع و حمایت نمی‏کند. به همین دلیل دشمنان قصد دارند ایران را در انزوا قرار دهند و آن را از دیگر کشورها جدا کند.

ابـنا: شما به عنوان یکی از قدیمی‏ترین و تأثیرگذارترین نوشیعه‏گان ایا آماری از تعداد مستبصرین دارید؟

دکتر تیجانی: جز خداوند کسی آماری از تعداد آنان ندارد. بسیاری از مستبصرین نظرات خود را علنی ابراز نمی‏کنند. خیلی‏ها هم از ترس جان و افتادن به زندان، به صورت مخفیانه شیعه می‏شوند. ولی بهرحال الحمدلله تعادی بسیار زیادی مستبصر شده‏اند.

آنچه مهم است اینکه مستبصرین، شیعه می‏شوند تا از عذاب قیامت در امان باشند. آنان هیچ خواسته و طمعی در ایران، عراق یا و سایر کشورهای شیعه ندارند. آنان به عشق أهل بیت شیعه می‏شوند و امام خمینی و سید حسن نصرالله واسطه‏هایی هستند که از طریق آنان خداوند و مذهب تشیع را می‏شناسند. بسیاری از مستبصرین تونس ـ با اینکه ثروتمند نیستند ـ حسینیه و کتابخانه افتتاح می‏کنند.

ابـنا: با توجه به فضایی که توصیف کردید چه انتظاری از جمهوری اسلامی دارید؟

دکتر تیجانی: ما از ایران پول نمی‏خواهیم. ما از ایران می‏خواهیم به عنوان یک دولت به آن کشورها برود و در آنجا پروژه‏های توسعه‏ای افتتاح کنند. ما می‏خواهیم دولت ایران با دولت ارتباط داشته باشند نه با افراد. زیرا رابطه با افراد مشکلات و نتایج نامناسبی دارد و موجب تهمت‏های واهی نظیر ارتباط با احزاب غیرقانونی می‏شود. بهتر است ارتباط از طریق خود دولت در تونس و الجزائر و ... صورت گیرد و به صورت پروژه‏های آزاد و طرح‏های توسعه‏ انجام شود. سرمایه‏داران شیعه باید برای اینگونه فعالیت‏ها تشویق و از مالیات معاف شوند. در نتیجه این پروژه‏ها، چندصد مستبصر مشغول به کار و از محرومیت خارج می‏شوند. حکومت این کشورها هم از این طرح‏ها استقبال خواهد کرد چون تعداد زیادی از نیروهای بیکار آنان شروع به کار می‏نمایند. لذا دولت با آن معارضه نخواهد کرد. این روشی است که وهابی‏ها هم استفاده می‏کنند. وهابیت این گونه توانست در کشورهای عربی موفق شود. آنان برنامه‏ها و پروژه‏های خوبی در کشورها افتتاح کردند.

ابـنا: اما وهابیت، ثروت زیادی دارد؟

دکتر تیجانی: بله ؛ ولی شیعیان نیز درآمدهای فراوانی دارند اما به جای طرح‏های توسعه‏ای، فقط حسینیه می‏سازیم. تعداد زیادی می‏آیند و در این حسینیه‏ها نماز می‏خوانند و سپس دولت وارد می‏شود و آنها را زندانی می کند! به جای این کار باید طرح‏های اشتغال‏زا بسازیم که 300 مستبصر در آن کار کنند. این بهترین طرح است.

ابـنا: خوانندگان ما با آثار و کارهای ارزشمند گذشته شما آشنا هستند. لطفاً مقداری هم درباره فعالیت‏های جدید خودتان توضیح دهید.

دکتر تیجانی: خوب، فعالیت‏های من که فقط با مرگم پایان می‏یابند و آن زمان که قبر مرا می‏کنند دست از فعالیت بر می‏دارم! ولی تا زمانی که زنده ام در این راه و مذهب أهل بیت که خود اسلام اصیل و محمدی است فعالیت خواهم کرد.

به خواست خدا من مؤسسه‏ای برای خدمت در راه اهل بیت (ع) خواهم ساخت که آن، یاری شما را می‏طلبد. کار این مؤسسه، انتشار کتاب و حقایق اهل‏بیت (ع) و جذب دانشجویان است. این طرح دارای آینده‏ای درخشان خواهد بود.

ابـنا: خبرگزاری ما با هدف انعکاس اخبار پیروان اهل‏بیت(ع) و گسترش معارف تشیع، به هفت زبان زنده دنیا فعالیت می‏کند. به نظر شما نقش تبلیغات رسانه‏ای، شبکه‏های ماهواره‏ای و پایگاه‏های اینترنی در تبلیغ مذهب اهل‏بیت(ع) چقدر است‏؟

دکتر تیجانی: به نظر من مسأله زبان بسیار مهم است. این سخن پیامبر اکرم (ص) است که: «هر کس زبان قومی را بیاموزد از شر آن قوم ایمن خواهد بود». من نیز می‏خواهم زبان شما را بیاموزم تا از شر شما در امان باشم ( با خنده ).

گذشته از مزاح، اکنون این شبکه‏ها و رسانه‏ها از همه چیز مهم‏تر هستند. اینک دوران کتاب به پایان رسیده است و یک ربع ساعت اخبار و رسانه، معادل هفتاد جلد کتاب است زیرا دیگر خوانندگانی وجود ندارند که کتاب بخوانند. هم‏اکنون مثلاً در جهان عرب، خوانندگان کتاب ده درصد مردم هستند و نود درصد آنها را بینندگان تشکیل می‏دهند، یعنی کسانی که از "مشاهده" تحت تأثیر قرار می‏گیرند. پس رسانه نقش بسیار مهمی دارد. اسرائیل با رسانه موفق توانست پیروز شود. بسیاری از رسانه ها در دست اسرائیل است بسیاری از شبکه ها اسرائیلی است. زیرا آنان متوجه شدند که از طریق رسانه می توانند به چیزهای بسیاری دست یابند.

پس ما بایست به زبان‏های مختلف رسانه داشته باشیم . ما باید شبکه‏هایی به زبان‏های فرانسوی، انگلیسی، آلمانی و هندی داشته باشیم. بسیاری از مردم هم هستند که دوست دارند در این زمینه فعالیت کنند. می‏بایست این افراد از لحاظ مادی حمایت شوند. باید افراد توانا تفکر أهل بیت را نشر دهند؛ بخصوص برای مستبصرین.

هم‏اکنون جمهوری اسلامی ایران دارای فناوری پرتاب ماهواره است؛ بنابراین در آینده نیازی به ماهواره‏های آمریکایی و انگلیسی و بلژیکی‏ نداریم. این باعث شکوفائی آینده تشیع خواهد شد.

تئاتر بسیار مهم است. فیلم بسیار مهم است. مثلاً به خاطر "سریال یوسف پیامبر" مردم بسیاری به ایران علاقمند شدند. چه خوب است اگر فیلم حضرت محمّد(س) را بسازند. عصر، عصر مشاهده است نه عصر مطالعه. خواننده و نویسنده کمتر شده است.

ابـنا: و سخن پایانی؟

دکتر تیجانی: نکته مهمی که باید به آن توجه داشت اینکه تشیع یک مذهب خاص نیست؛ بلکه "خود اسلام" است. وقتی می‏گوییم مذهب تشیع، برخی می‏ترسند. امّا نه، فقطن یک اسلام بود که پیامبر آورد. در اسلام هیچ مذهبی وجود ندارد. امام صادق(ع) هرگز نگفت این مذهب من است. مردم آن را مذهب نامیدند. در پایان، از شما تشکر می‏کنم.