سیاست خارجی اخوانالمسلمین در دوره محمد مرسی با تشکیل کارگروه چهارجانبه برای حل بحران سوریه اقدامی مفید بود اما اندکی بعد با قطع رابطه با سوریه و حمایت از گروههای مسلح سلفی و اعزام نیرو با عنوان «جهاد»، با محور جنگ علیه سوریه همراه شد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری فارس در دمشق، حکومت اخوانیها که بیش از یک سال است در کشورهای مختلف خاورمیانه نشات گرفته است، به نظر میرسد با برکناری «محمد مرسی» از سمت ریاست جمهوری و اخوان المسلمین از حکومت به دنبال خود سرنگونی حکومت اخوانیها در کشورهای دیگر منطقه را نیز به دنبال داشته باشد.
یک منبع دیپلمات سوری آگاه به مسائل و قضایای منطقهای در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری فارس در دمشق با بیان این سخنان، وضعیت سیاسی جاری در مصر در اثر فروپاشی حکومت اخوان المسلمین و برکناری محمد مرسی، از ریاست جمهوری بزرگترین و تاثیرگذارترین کشور منطقه از لحاظ سیاسی در منطقه عربی را اینگونه توصیف میکند.
«جنبش تمرد»، نام جنبش مردمی معروف مصری است که اعتراضهای مردمی گستردهای را در مصر به دنبال داشت و کارشناسان آن را بزرگترین جنبش اعتراضی در طول تاریخ مصر نام نهادهاند که طی ساعات کوتاهی منجر به سقوط حکومت اخوان المسلمین در مصر و بازگشت کشور به وضعیت درست خود به دور از حکمرانی اخوان المسلمین بر تصمیمات مردم و دخالت در امور کشورهای دیگر بر اساس منافع گروهی محدود شد که خواهان تسلط اخوان بر جهان عرب از اقیانوس اطلس تا خلیج فارس بود.
جنبش تمرد تونس، جنبش تمرد بحرین، جنبش تمرد عربستان سعودی، همه اینها جنبشهای اعتراضی عربی هستند که از آنچه در مصر اتفاق افتاد، برای ایجاد تغییر و حرکت به سوی جلو در کشورهای خود الهام میگیرند و به باور این دیپلمات سوری در آینده نه چندان دور خواهیم دید که جنبشهای تمرد دیگری در لیبی، مغرب، قطر، ترکیه و دیگر کشورهای عربی شکل خواهد گرفت که گروههای وابسته به جماعت اخوان المسلمین یا گروههای دارای افکار و ایدئولوژیهای نزدیک به این جماعت در آنها فعالیت دارند.
سیاست خارجی که اخوان المسلمین در ابتدای به قدرت رسیدن خود در مصر آن را اتخاذ کرد، دارای تضاد بسیاری با اواخر حاکمیت آنها در این کشور داشت و این موضوع به شکلی آشکار در برابر سوریه نمود پیدا کرد و در حالیکه مصر در ابتدا خود را به عنوان یکی از عناصر تاثیر گذار برای حل مسالمت آمیز بحران جاری در سوریه و حامی مواضع ایران برای حل این بحران نشان میداد، در پایان و تنها چند روز قبل از برکناری محمد مرسی توسط ارتش مصر از سمت ریاست جمهوری این کشور با اعلام قطع رابطه با سوریه و نشان دادن خود به عنوان یکی از محورهای اصلی جنگ علیه سوریه همراه شد.
این منبع دیپلمات سوری که نخواست هویتش فاش شود، در ادامه گفتوگوی خود با خبرنگار فارس در دمشق موضع گیریهای مصر در دوران اخوان المسلمین از ابتدای به دست گرفتن قدرت توسط آنان تا برکناری از قدرت طی روزهای اخیر را به طور خلاصه و به نحوی که روند تغییر موضع گیریهای آنان در قبال بحران سوریه را تبیین کند، به شرح زیر بیان کرده است:
1. اگرچه نزدیکی مصر به جمهوری اسلامی ایران پس از انقلاب 25 ژانویه عامل مهمی برای اتخاذ آشکار موضع گیری مثبت قاهره در قبال بحران سوریه بود، با این حال رهبران اخوان المسلمین در مصر حتی یک روز هم حمایتهای غیر علنی خود از گروههای مسلح دارای افکار و اندیشههای اخوانی در سوریه را قطع نکردند که دست به حملات تروریستی علیه مردم سوریه میزدند. این درحالی است که گزارشهای بسیاری وجود دارد که از مشارکت دهها مصری وابسته به جماعت اخوان المسلمین در مبارزه علیه ارتش و نظام سوریه زیر پرچم «جهاد» در سوریه که «ایمن ظواهری»، رهبر سازمان القاعده و «یوسف قرضاوی»، واعظ تکفیری آن را سر میدهند، خبر میدهد. این شیوه حمایت در خفایی که اخوان المسلمین آغاز کرده بودند، رفته رفته و با احساس وخامت اوضاع داخلی به دشمنی آشکار با سوریه تبدیل شد تا بلکه راه نجاتی برای بیرون آمدن این جماعت از بحرانی باشد که بین آنها با گروههای معارض مصری به وجود آمده بود.
2. گرایش مصر به ایفای نقش مثبت در رابطه با بحران سوریه و طرفداری از تهران موجب شد، ارتش مصر به عنوان بازیگری مهم پای به عرصه سیاسی مصر گذاشت که دارای منافع بیشمار در دستیابی به راه حل مسالمت آمیز برای بحران سوریه بود. علاوه بر این نیروهای مسلح مصر، سوریه را همچنان به عنوان کشوری برای ایجاد جمهوری متحد عربی و شریکی استراتژیک در جنگ برای آزاد سازی سرزمینهای اشغالی فلسطین از چنگال رژیم صهیونیستی ملاحظه میکنند، همانگونه که در جنگ اکتبر 40 سال پیش شاهد این امر بودیم. به همین دلیل وقتی ارتش مصر مشاهده کرد که اخوان المسلمین از دشمن اسرائیل تبدیل به دشمن سوریه شده، فرماندهی ارتش مصر برای مقابله با عبور اخوان الملسمین از خطوط قرمز سیاست خارجی بزرگترین کشور عربی لازم دید دوباره پای به میدان بگذارد.
3. تاکید ارتش مصر بر اینکه حامی هویت خارجی مصر است و وظیفه خود را در محفظت از نقش ملی مصر در منطقه به انجام میرساند، بحران سوریه بهترین مثال در این ارتباط است تا مصر نقش خود را در حمایت از سوریه به عنوان کلید و پایه و اساس آزادی سرزمینهای اشغالی با ائتلاف با ایران و در راستای تفکرات «جمال عبد الناصر»، رئیس جمهوری ملیگرای مصر ثابت کند.
این منبع دیپلمات سوری در سخنان خود تاکید کرد: پس از تغییر و تحولات بزرگی که در قطر روی داد و شاهد نقل و انتقال قدرت در این کشور بودیم، در حالیکه این کشور در طول دو سال گذشته بزرگترین حامی طرح به قدرت رسیدن اخوان المسلمین نه تنها در مصر که در دیگر کشورهای عربی و افزایش سیطره آنان بر منطقه عربی بود، در روزهای آتی شاهد سقوط حکومت اخوانیها در دیگر کشورهای کشورهای منطقه از جمله تونس، لیبی و ترکیه خواهیم بود.
این منبع سوری، سخنان خود را با تاکید بر ناتوانی تاثیرگذاری منفی یا مثبت طرح سیاسی اخوان المسلمین در منطقه و ناتوانی آنان در به دست گرفتن قدرت در شماری از کشورهای عربی جز با حمایت امریکا به پایان رساند.