با وجودي كه ايران سرنگوني نظامي محمد مرسي رئيس جمهور اسلامگرا را پس از اعتراضات مردمي، "غيرقابل قبول" ميداند، اما تحليلگران باور دارند كه اين رويداد تاثيري بر روابط آتي ميان مصر و ايران نخواهد گذاشت.
به گزارش خبرگزاري مهر به نقل از شينهوآ، اولين واكنش ايران، پنج روز پس از بركناري مرسي در اوايل ماه ميلادي جاري رخ داد كه عباس عراقچي -سخنگوي وزارت خارجه- گفت: "مداخله نيروهاي مسلح مصري در مسائل سياسي غيرقابل قبول و مشكل ساز است."
دو روز بعد، وزارت خارجه مصر اين گفته ايران را "مداخله غيرقابل قبول" معرفي كرده و آن را به دليل عدم درك صحيح ايران از روند تحولات داخلي مصر دانسته بود.
خبرگزاري چيني مينويسد: "تحليلگران ميگويند به نظر ميرسد ايران مواضع خود را مورد بازنگري قرار داده است و نميخواهد مراودات خود را با مصر متكي به بحث مرسي بگذارد. در نتيجه علي اكبر صالحي -وزير خارجه ايران- در آخرين صحبتهاي خود از گروههاي سياسي مصري خواست تا وحدت ملي را حفظ كنند."
روز پنجشنبه، صالحي در گفتگو تلفني با محمد كامل عمرو -همتاي مصري خود- گفته بود: "سرنوشت مصر بايد توسط خود ملت گرفته شود و هر تصميمي كه توسط مردم مصر قرار ميگيرد بايد مورد احترام همگان قرار گيرد". وي افزود: "جمهوري اسلامي همواره به دنبال روابط بهتر با مصر بوده و خواهد بود."
محمود فاروق، كاردار سابق مصر در تهران در مصاحبه با شينهوآ گفت انتظار ندارد بركناري مرسي تاثير منفي بر روند كُند بهبود روابط قاهره-تهران، پس از سه دهه جدايي، بگذارد.
اين ديپلمات سابق افزود: "فكر نميكنم حذف مرسي تاثيري بر مراوداتي با ايران بگذارد كه هم اكنون نيز به دليل مسائلي همچون مواضع درباره بحران سوريه و تفاوتهاي ايدئولوژيك ميان مصر سني و ايران شيعه دچار ركود است.
روابط ميان مصر و ايران از سال 1979 و به دنبال امضاي پيمان كمپ ديويد با رژيم صهيونيستي قطع شد. اما با سرنگوني حسني مبارك در اوايل سال 2011، تحول قابل توجهي در بهبود روابط فيمابين رخ داد.
رخداد مهم در اين راستا، سفر ماه اوت گذشته مرسي براي حضور در كنفرانس غيرمتعهدها به تهران بود كه به دنبال آن، محمود احمدي نژاد ماه فوريه براي شركت در كنفرانس اسلامي به مصر سفر كرد.
فاروق گفت روابط فيمابين در زمان مرسي و احمدي نژاد به جز در زمينه ديدارهاي ديپلماتيك دو طرف، شاهد تحول بزرگي نبوده است.
وي همچنين اعتقاد دارد كه حسن روحاني، رئيس جمهور منتخب نسبت به سلف خود ميانهرو تر است، اما با اين وجود سقوط نظامي كه جهتگيري اسلامي داشت، مورد رضايت وي نباشد.
فاروق خاطر نشان كرد كه بركناري مرسي به خوديِ خود تاثيري بر فرايند نميگذارد اما: "سقوط مرسي به نفع ايران نيست زيرا آن مصر را درگير در مسائل متعددي مي كند كه ديگر فرصت فكر كردن به عاديسازي روابط با جمهوري اسلامي را نخواهد داشت."
از سوي ديگر، فاروق السينوتي، رئيس بخش ديپلماتيك روزنامه الاهرام، ميگويد بركناري مرسي تاثير "كوتاه مدت" بر روابط دو كشور ميگذارد اما به گذشت زمان، به وضعيت سابق باز ميگردد.
سينوتي به شينهوآ گفت: "تاثير شگرفي بر مراودات دو جانبه نخواهد گذاشت زيرا [موضع] ايران بر اساس منافع در منطقه است." وي افزود كه پس از مدتي و با روشن شدنِ شرايط جديد، روابط به حالت پيشين باز خواهد گشت.
اين روزنامه نگار همچنين گفت: "مساله فوق در واكنش ايران و اعلام عدم رضايت و سپس در مرحله بعد پذيرش اين كه هر تصميمي كه توسط مردم مصر گرفته شود، مورد احترام است؛ آشكار است."
سينوتي نيز با فاروق موافق است كه هم اكنون هم موانع بسيار زيادي براي عادي سازي روابط بين ايران و مصر وجود دارد.
وي در پايان گفت: "به نظرم جهتگيري اسلامي نظامها تاثيري در روابط بين كشورها نميگذارد و تنها منافع دوجانبه اهميت دارد."
