کارشناسان با استناد به اینکه اخوان المسلمین شیوه نظام مندی برای همسو کردن مردم با خود ندارد و با اشاره به اوضاعی که در سوریه و تونس وجود دارد می گویند این گروه بخت زیادی برای به قدرت رسیدن دوباره ندارد و جامعه بین المللی نیز اعتماد خود را به آن از دست داده است.

شبکه خبری فرانس24 در میزگردی با حضور چند کارشناس به بررسی تازه ترین تحولات سیاسی مصر پرداخت و این سئوال را مطرح کرد که آیا بحران سیاسی مصر سرانجام با دخالت ارتش به خاک و خون خواهد کشید؟
آلفرد دو مونتسکیو، روزنامه نگار پاری مچ، در این باره ابراز نگرانی کرد و گفت اوضاع وخیم است زیرا تنش سیاسی و خشم افکار عمومی بر جامعه مصر حاکم شده است و از طرف دیگر ، با توجه به آنچه که در صحرای سینا می گذرد و ارتش به موجب توافقنامه ای که با اسرائیل امضا کرده است حق دخالت در آنجا را ندارد اوضاع می تواند به وخامت بگراید. در نتیجه فعالیت هایی که در این منطقه صورت می گیرد می تواند ثبات و امنیت مصر را به خطر اندازد و تصور من این است که ارتش در نهایت مجبور به مداخله خواهد شد.
زیاد لیمام کارشناس عرب تبار مجله افریک مگزین نیز در این بحث به راهبرد جنبش اخوان المسلمین و طرفداران آن پرداخت و اعلام کرد درست است که طرفداران مرسی می گویند تا هر زمان که لازم باشد برای بازگشت مرسی به سمتش تظاهرات خواهند کرد اما اگر نگاه منفی بافانه ای به موضوع داشته باشیم به نظر می رسد هر کدام از نیروهای سیاسی مصر در حال بازگشت به نقطه آغاز خود هستند. یعنی نظامیان مانند سابق با شیوه فن سالارانه روشن و شفافی بر کشور حکومت خواهند کرد. یعنی همان حالتی که در زمان جمال عبدالناصر و حسنی مبارک وجود داشت و اخوان المسلمین نیز نقش معترض سیاسی را ایفا خواهد کرد. اما روشن است این بار مخالفت آنها از این به بعد شدیدتر خواهد بود. زیرا این بار آنها قدرت را از دست داده اند. مشکلی که جنبش اخوان المسلمین در این مقطع زمانی دارد این است گزینه مناسبی برای ارائه کردن به جامعه مصر ندارد که مورد قبول جامعه بین المللی نیز باشد. به عبارت بهتر جنبش اخوان المسلمین در شرایط کنونی به جز برگزاری تظاهرات و راهپیمایی های خیابانی هیچ کار دیگری نمی تواند انجام دهد. آیا می تواند بدون حمایت آمریکا، اتحادیه اروپا و عربستان سعودی دوباره به قدرت برگردد؟ واقعیت آن است این تشکل سیاسی مذهبی اکنون بیش از هر زمانی از نظر سیاسی در موضع ضعف قرار گرفته است و به جز ایجاد سر وصدا و اعتراض هیچ کار دیگری نمی تواند انجام دهد. زیاد لیمام در ادامه افزود اما اگر موضوع را از دیدگاه توازن قوا بخواهیم بررسی کنیم باید بگویم که توازن قوا اکنون در مصر به نفع آنهاست.
آلن-ژرار سلامه سرمقاله نویس روزنامه لوفیگارو نیز در این باره گفت تصور کلی این است که سناریوی تونس در زمان عبدالعزیز بن علی درباره مصر نیز تکرار خواهد شد. هنگامی که بن علی می گفت اسلام و دموکراسی باهم سازگار نیستند. او به همین بهانه از طریق نیروی ژاندارمری اسلامگرایان را سرکوب کرد و قدرت را طی سالها در دست خود قبضه کرد. در مصر نیز امروز ارتش را می بینیم که برای قبضه کردن قدرت در دست خود در مقابل اسلامگرایان که به شدت برای به دست گرفتن قدرت مصمم هستند، حاضر است هر کاری انجام دهد. اما در این خصوص نیز ما نباید قدرت جنبش اخوان المسلمین را در بسیج مردم ناچیز بشماریم.
برگ برنده دیگری که اخوان المسلمین در اختیار دارد استفاده از واژه دموکراسی در خطاب قرار دادن مردم و جامعه بین المللی است. فراموش نکنیم که این جنبش از اتحادیه اروپا با استناد به همین واژه خواسته است برای حل مشکل مصر پادر میانی کند و منتظر موضع اتحادیه اروپا در این باره است.
این کارشناس مسائل بین المللی در ادامه سخنان خود افزود نتیجه تلخی که درباره اوضاع سیاسی کشورهایی مانند مصر وجود دارد این است که در آنها ، اسلام، انسانها و گروههای سیاسی فاصله زیادی باهم دارند. تنها شیوه نگه داشتن مردم و حفظ انسجام در چنین کشورهایی، حکومت دیکتاتوری است. این مسئله برای تونس و دیگر کشورهایی که بهار عربی در آنها رخ داده است نیز صدق می کند.
آرمال شاریه هم در این میزگرد به این سئوال که آیا اوضاع سیاسی مصر نیز مانند سوریه به جنگ داخلی خواهد انجام پاسخ داد و گفت معلوم نیست که ارتش به اعتراض طرفداران جنبش اخوان المسلمین در آینده چگونه واکنش نشان خواهد داد. وضع سوریه با مصر تا حد زیادی فرق می کند. اما می توان موضوع را از نظر منطقه ای و اینکه جایگاه جنبش اخوان المسلمین در چنین معادله ای چگونه خواهد بود بررسی کرد. زیرا همانطور که می دانید به محض آنکه نظامیان در مصر به قدرت رسیدند عربستان سعودی و امارات عربی متحده و کویت اعلام کردند 12 میلیارد دلار در اختیار مصر قرار می دهند.
در این میان، کشوری که در مواجهه با مصر، در موقعیت بدی قرار گرفته، قطر است. از نظر ژئوپلتیک نیز از زمانی که نیروهای بشار اسد در قصیر پیروز شده اند، قطر در بد وضعی قرار گرفته است. این اوضاع و احوال و تحولات نشان می دهد که قانون زور در این سطح از تحولات حاکم شده است.
موضوع مهم دیگری که در اینجا مطرح می شود این است که جنبش اخوان المسلمین چگونه می خواهد حکومت کند؟ اگر آنها بعد از سرنگونی مبارک در انتخابات پیروز شدند به خاطر آن بود که برای مردم تازگی داشتند و گرنه آنها شیوه و نظام روشمندی برای جلب توجه مردم ندارند.
از سوی دیگر با توجه به اوضاعی که در سوریه وجود دارد و تحولاتی که در تونس در حال رخ دادن است جامعه بین المللی و افکار عمومی جهان بیش از پیش اعتماد خود را به جنبش اخوان المسلمین از دست داده است.
زیاد لیمام در بخش دیگر از سخنان خود در این بحث کارشناسی گفت ارتش و نظامیان در مصر دیگر مانند زمان سرنگونی مبارک منفور مردم نیستند. اکنون آنها درعمل با افراد روشنفکر و جامعه مدنی مصر، جوانانی که در میدان تحریر گردهم می آمدند هم پیمان شده اند.
از این گذشته، رابطه ارتش و جنبش اخوان المسلمین نیز همیشه با خشونت همراه نبوده است. رابطه پیچیده ای بین آنها از دیرباز وجود داشته است و آنها می توانند در نهایت با گفتگو و مذاکره از روی دادن بدترین حالت ممکن در کشور جلوگیری کنند.
زیاد لیمام افزود ذکر این نکته نیز مهم است جنبش اخوان المسلمین به تنهایی اسلام سیاسی را در مصر نمایندگی نمی کند. به عنوان مثال اسلام سنی دانشگاه الازهر با اسلام اخوان المسلمین نزدیک نیست. از این گذشته، طرز تفکری که در شهرهای بزرگ مصر وجود دارد با طرز تفکر روستاهای آن کاملا متفاوت است و مردم در شهرهای بزرگ مصر نه تنها طرفدار این جنبش اسلامگرا نیستند بلکه ضد آن هستند.