استاد حقوق بين الملل دانشگاه "يونيسا"ي آفريقاي جنوبي روز شنبه در گفت و گو با ايرنا از تصميم جديد غربي ها براي تبديل کردن آفريقاي جنوبي به بانک جهاني سوخت هسته اي پرده برداشت.
"خالد قسيمه" در اين باره گفت: در تماس هاي متعددي که ميان مقامات هسته آفريقاي جنوبي و شخصيت هاي علمي و دانشگاهي متخصص امور هسته اي اين کشور انجام گرفته است، آنها مدعي هستند که اين بانک در کشورشان شکل مي گيرد.
وي از ارايه سند بيشتر در اين خصوص اجتناب کرد، اما افزود: ملاقات ماه گذشته باراک اوباما رييس جمهوري آمريکا يا ياکوب زوما رييس جمهوري آفريقاي جنوبي در نيويورک و نيز ديدار دو ماه گذشته هيلاري کلينتون وزير امور خارجه آمريکا از آفريقاي جنوبي نشانه هايي از توافقات پست پرده براي اين کار است.
به گفته قسميه اين موضوع پيش از اين در حد يک شايعه بود اما همين مهم مدتي است که حتي در دستور کار دولت آفريقاي جنوبي نيز قرار گرفته است و لذا دولت اين موضوع را با کارشناسان و شورا هاي مختلف علمي و تخصصي در دانشگاه هاي کشور در ميان گذاشته است تا در باره اجرايي کردن اين طرح از نظرهاي مشورتي آنها نيز بهرمند شود.
وي همچنين در پاسخ به ايرنا گفت: نطفه تشکيل اين ايده پيشتر در آمريکا و انگليس بسته و تقويت شده و به تدريج عملي مي شود اين درحالي است که سازمان بين المللي انرژي اتمي (آي اي ايي اي) که خود تحت کنترل غربي هاست هنوز در اين خصوص اظهار نظر نکرده است.
به گفته اين مدرس دانشگاه که پايان نامه او "حقوق هسته اي" است، سازمان انرژي آفريقاي جنوبي (اسکوم) نيز از اين طرح استقبال کرده و به همين منظور براي تقويت وضعيت توليد انرژي هسته اي کشور تلاش هاي خود را براي عملي کردن اين طرح گستردش داده است.
قسيمه در باره فلسفه تسکيل چنين بانکي گفت: برخي از مفسران و کارشناسان هسته اي معتقدند امروزه با جدا شدن دو موضوع به هم مرتبط انرژي هسته اي و سوخت سلاح هاي هسته اي از هم، لازم مي آيد براي هر يک از آنها قانون و مقررات جداگانه جديدي وضع شود.
وي افزود: برخي از متخصصين به اين نتيجه رسيده اند که براي نظام مند کردن اين فعاليت ها که در برخي موارد بصورت زير زميني نيز انجام مي گيرد، حتما بايد يک بانک سوخت مستقل جهاني تاسيس شود تا از اين طريق بتوان همه فعاليت هاي متفرق توليد سوخت در سراسر جهان را در يک جا متمرکز و براحتي بر آن نظارت کرد تا مبادا روزي يکي از مصرف کنندگان اين سوخت بسيار قوي و خطرناک بخواهد از آن استفاده غيرمتعارف ببرد.
به گفته اين استاد اردني الاصل، از آنجايي که انرژي هسته اي امروزه عامل مهمي براي توسعه همه جانبه کشورها ست، لذا کشورهاي پيشرفته سعي مي کنند قوانيني نيز براي استفاده اين انرژي وضع کنند که بيشتر به عنوان مانع و بازدارنده پيشرفت برخي کشورهاي رقيب احتمالي شان در زمينه توليد اين انرژي حياتي باشد.
قسيمه در اين باره افزود: کشورهاي برخوردار از اين انرژي سعي مي کنند با به انحصار درآوردن اين قابليت، کشورهاي ديگر را در حق توسعه دادن و بهره برداري از انرژي هسته اي محروم سازند ابتدا به اين دليل که خود چون از آن در ناکازاکي و هيروشيما استفاده کردند بخوبي مخاطرات استفاده از آن را مي دانند و بيم آن دارند مبادا روزي با همين انرژي مورد تهديد قرار گيرند.
اين استاد حقوق آي تي دانشگاه در اين باره افزود: غربي ها اين بار با در نظر گرفتن جوانب مختلف موضوع تصميم گرفتند ايده تشکيل بانک جهاني انرژي و سوخت هسته اي را هرچه زودتر عملي کرده و به همين منظور آفريقاي جنوبي را براي اين مهم در نظر گرفته اند.
قسيمه در باره مزيت اين بانک براي آفريقاي جنوبي گفت: آفريقاي جنوبي در ميزباني اين بانک، بزرگترين نمايشگاه و فروشگاه سوخت هسته اي جهان را صاحب خواهد شد و لذا براحتي مرجع کشورهاي ديگر قرار گرفته و از اين طريق ذخاير غني اورانيوم خود را رسما به يک منبع درآمد هنگفت تبديل خواهد کرد.
"اين موقعيت جديد همچين فرصتي است تا آفريقاي جنوبي بر ديگر جوانب فعاليت هاي هسته اي مغفول مانده در کشور نيز متمرکز شود و ابتدا به عنوان ميزبان اين بانک سوخت، اولين عضو آن به حساب آمده و تحت نظارت نهادهاي بين المللي بخشي از فعاليت هاي توليد سلاح هاي هسته اي خود را که قبلا از آن دست کشيده بود، بار ديگر از سر گيرد."
اين کارشناس ارشد هسته اي در باره معايب اين طرح به ايرنا گفت: به نظر مي رسد با متمرکز شدن چرخه توليد سوخت هسته در يک کشور، بسياري از کشورهاي نوظهور در بازار سوخت هسته اي ديگر نتوانند به فعاليت هسته اي مستقل براي توليد و رفع نياز سوخت هسته اي خود ادامه دهند که درواقع اين يکي ديگر از اقدامات بازدارنده کشورهاي غربي عليه رقباي احتمالي شان در آينده است.
قسميه در باره راه برون رفت از اين تله غربي ها گفت: ايده ديگري نيز مطرح است اگر جامعه جهاني بتواند نه صرفا بر يک بانک جهاني، بلکه بر ساخت بانک هاي منطقه اي متمرکز شود، در اين صورت است که تمرکز تصميم گيري ها براي توليد سوخت هسته اي از انحصار و کنترل غربي ها خارج مي شود.
وي در اين باره توضيح داد: مثلا آفريقاي جنوبي مي تواند بانک کشورهاي آفريقايي باشد و يا ايران مي تواند مدعي شود که با پيشرفتي که تاکنون در زمينه فعاليت هاي صلح آميز هسته اي کسب کرده است ميزبان اين بانک در خاور ميانه باشد، چون ايران تاکنون بهتر از ديگر کشور خاورميانه توانسته چرخه توليد سوخت هسته اي را با موفقيت کامل کند.
"به همين منظور ايران با توسعه دادن به فناوري غني سازي اورانيوم بهترين فرصت را کسب مي کند تا بتواند با استفاده اين اين حق مسلم و قانوني خود حتي اين فناوري پيشرفته را در ميان ديگر کشورهاي نيازمند اين سوخت نيز توزيع کند و با در نظر گرفتن قوانين بين المللي به عنوان يک رقيب جديدي براي غربي ها در اين زمينه مطرح شود".
وي در پاسخ به ايرنا، براي انتخاب آفريقاي جنوبي به عنوان ميزبان اين بانک چندين دليل برشمرد، نخست اين که آفريقاي جنوبي از کشورهاي داراي معادن غني اورانيوم است و با وجود اينکه پيش از اين از کشورهاي موفق در توليد انرژي هسته اي و حتي بمب هسته اي بود و خودش بطور اختياري از اين حق صرف نظر کرد، اين بار مي تواند به عنوان بهترين گزينه براي اين کار مطرح باشد.
اين مدرس دانشگاه همچنين خاطرنشان کرد که موقعيت استراتژيک آفريقاي جنوبي با مرز آبي وسيع آن در سواحل دو اقيانوس هند و اطلس و نيز قرار گرفتن آن در منتهي عليه جنوبي قاره آفريقا، اين امکان را براي آن کشور فراهم ساخته است تا سوخت هسته براحتي وارد و يا از اين کشور خارج شود.
قسيمه افزود: از طرف ديگر آفريقاي جنوبي کشوري است که هيچ وقت دشمن خارجي نداشته و تاکنون با هيچ کشوري وارد جنگ نشده است و نيز سال ها است که به عنوان کشوري ميانجي در حل بسياري از بحران هاي منطقه اي و بين المللي ايفاي نقش کرده است و لذا اين همه بهترين گزينه براي اين منظور است.
وي همچنين افزود: به ويژه اينکه دولت آفريقاي جنوبي بازيگر اصلي صحنه سياست منطقه آفريقايي بوده و به عنوان متحد دول غربي مطرح است، لذا هيچ کشوري در جهان نمي توانست بهتر از اين کشور نقش مطلوب غربي ها را در اين بازي ايفا کند.
